Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (TESEV) tarafından yayına hazırlanan ve Polis Akademisi Güvenlik Bilimleri Enstitüsü başkanı Prof. Dr. İbrahim Cerrah tarafından kaleme alınan "Avrupa Polis Etiği Kuralları ve Türkiye’de Güvenlik Sektöründe Mesleki Sosyalleşme" kitabı dün (7 Mayıs) Ankara’da bir basın toplantısı ile kamuoyuna tanıtıldı.
Cerrah 1 Mayıs'ta İstanbul'da yaşananlarla ilgili "Görüntülere göre orantılı güç kullanılmıyor ve yasal ihlal olup olmadığını hukukçular bilir ama etik ihlal var" dedi.
İstanbul Valisi Muammer Güler ve Emniyet Müdürü Celalettin Cerrah, 1 Mayıs olaylarıyla ilgili sendikaları suçlamış, orantısız güç kullanılmadığını iddia etmişlerdi.
Prof. Dr. Cerrah şöyle dedi:
"5-6 sene önce Kadıköy’de 1 Mayıs’ta genç kız elindeki sopayla laleleri parçalıyordu. O zaman bazı gazeteciler bu genç kızın neden bunu yaptığını sorguladılar. Polis söz konusu olduğu zaman da aynı şeyi bekliyorum. Ben bu olayı çok derinlemesine incelemedim. Olaylar bu noktayla nasıl geldi analiz etmedim. ’Görüntülerdeki polisin kim olduğu belirlenmeli’ deniliyor."
Sözlerinin kurumsal bir nitelik taşımadığını, akademisyen kişiliğiyle görüşlerini ifade ettiğini söyleyen Cerrah'a göre bu polis memuru belirlenirse, tespit edilirse problem tamamen çözülmüş olacak gibi bir hava yaratılıyor:
"Tabii ki bu tür olaylarda kişilerin tespit edilmesi önemli bir aşamadır. Ancak o genç kıza gösterilen benzer yaklaşım burada da gösterilmeli. Bir polis neden bunu yapar? Etik ilkelerin 27. maddesine göre, orantılı güç kullanılması gerekiyor. Orada, görüntülere göre orantılı güç kullanılmıyor ve yasal ihlal olup olmadığını hukukçular bilir ama etik ihlal var."
Güvenlik sektörü reformu
Cerrah konuşmasında güvenlik sektörü reformunun yalnız Türkiye’ye değil, Avrupa Birliği (AB) ülkelerine de ait bir süreç olduğunu ve reformun AB’nin Türkiye’ye dayattığı bir hal olmadığını belirtti.
Cerrah’a göre, Türkiye’nin güvenlik sektörü reformundan kaçışı yok ve olası gecikme Türkiye’ye yalnızca zaman kaybettirir. Şeffaf ve hesapverebilir, sivil katılım, denetim ve gözetime açık güvenlik kurumları yaratmak anlamına gelen güvenlik sektörü reformunun en önemli ayağı etkin bir iç ve dış denetimdir. Denetim, hem toplumun polise karşı güvensizliğinin önüne geçmek için, hem de kurumun kendi işleyişi ve dışarıya sunduğu kendine güvenen tavır için gereklidir.
Meslek dayanışması
Kitapta demokratik değerleri içselleştiren bir polis alt-kültürünün nasıl oluşturulacağına dair eleştirel bir perspektif sunan Cerrah, konuşmasında polislerin “meslek dayanışması” yoluyla hukukun üstünlüğünü hiçe sayan davranışlarda bulunmasının mümkün olabildiğini ve iç eğitimlerde bunun üstesinden gelmek üzere çalışmalar yaptıklarını belirtti.
Türkiye’de de daha fazla bedel ödenmeden güvenlik sektöründe fiziksel ve zihinsel modernizasyona ulaşmanın önemli olduğuna değinen Cerrah medyanın sivil gözetimi gerçekleştirmede önemli bir aktör olması isteğini dile getirdi. (EZÖ/GG)
