Yə tχəλ a ċəċa a.Ša ɣa-la.na.w.mə.t za bza a.wádya-ba, za λamsá dəwa.wt.
Dunay ɣa t°axə´-bza ɣa a.ċʼanə za tə´t Tevfik Esenç 08.10.1992 gə´ dəwa.qʼa. Wana´ ɣafa t°axə´-bza a.bayna.wə.qʼa. A ċəċa.n Türkiye gə´ yə tχəλ a.mə.məs˙a.fa.n, a.mə.ša ɣa-la.fa.n, a.mə.tχə.fa.n.
08.10.1992 λáqʼala; š´ə.nanaw-warad, š´ə.mas˙a, š´ə.warada, š´ə.wadya.qʼa.n yə c°aɣ̅ °ə. Dunay ɣa´w.bza “na´-bza ɣa´ məṡ°a” txa´ž´ š´əx!
“yə´zaqʼala a t°axə´-bza a č´aqʼa´” a. qʼa´. qʼa´ Tevfik Esenç ala a č´aqʼa´...
თუ ენა დაიკარგება ერი მოკვდება
ენის თვალყურისდევნის, მონაცემების შეგროვების და გამოცემის( DHİBRA) კომპონენტები, 2020 წელი საერთაშორისო დედა ენის დღეს, კავკასიიდან ოსმალეთის იმპერიის ტერიტორიებზე გადაასახლებული ერებიდან უბიხების დედა ენის თურქეთში დაკარგის განსაზღებით ავღნიშნავთ.
ამ თემის შემქმნელი და ქვეშ ხელმომწერნი დღევანდელ თურქეთში მცხოვრებიდან ვერავინ უბიხურ ენაზე ვერც წაიკითხავს და ვერც თარგმნის და ვერც გაიგებს. რადგან ამ ენაზე მოლაპარაკე უკანასნელი ადამიანი თევფიქ ესენჩ 1992 წლის 8 ოქომბერს მიწას მიებარა და მისი გარდაცვალებით უბიხური ენაც საფლავში ჩაყვა. ამ მიწაზე თავისი ზღაპრებით, საგალობლებით და იავნანებით ერთი ენა დაიკარგა...
თურქეთში სხვადასხვა ენების ან, ენის სიმრავლის შესახებ ნამუშევარი, დედა ენის მნიშვნელობის და აზრის მცოდნე და ამ თემასთან დაკავშირებული საზოგადო მოღვაწების მეშვეობით დაწყებული მხარდაჭერა და მეგორული ურთიერთობის გაფართოებისთვის იუნესკოს მიერ 1999 წლის 17 ნოემბერს საერთაშორისო დედაენის დღედ 21 თებერვალი გამოცხადდა და ჩევნც ამასთან დაკავშირებით შევიკრიბეთ.
ახალ გაერთიანებებთან ერთად გაფართოვდება ენის საკუთრება და ყველას გიწვევთ ენების უფლებებზე, დედა ენის დამსახურებულ ყურაღების მიქცევაზე და პატივისცემაზე სასაუბროდ.
ამ მნიშვნელოვან დღეს საერთო მოწოდებით მივესალმებით. გადაშენების საშიშროების ქვეშ მყოფს , დაკარგული ენებს და უმცირესობათა ენებთან ერთად , ყველა ენა არის მსოფლიოს საგანძური. ენების ბარიერის ამოფხვრა რათა ყველა ადამიანი ცხოვრობდეს საკუთარი ენით, როგორც თავად სურს, შეინარჩუნოს თავისი ენა.
ჩვენ გიწვევთ ვისაც გაქვთ საკუთარი დედა ენა, შეინარჩუნეთ თქვენი საკუთრება !
ეს მგრძობელობისა და ბრძოლის მუდმივად შენარჩუნებისთვის გიწვევთ 21 თებერვალს დედა ენის დღესთან დაკავშირებით დაგეგმილ ღონისძიებაზე.
მსოფლიო ენებს ვულოცავთ დედა ენის საერთაშორისო დღეს!
Agos Ermenice Ek, Aramyan Okulundan Yetişenler Derneği, Arap Alevi Gençlik Meclisleri, Aras Yayıncılık, Avesta Yayınevi, Avlaremoz Platformu, Bianet, Ehliddar, El Amaneser, Gazete Sabro, Gor Hemşin Kültür Dil Tarih Dergisi, Gürcü Dil Merkezi, Gürcü Haber Portalı, Gürcü Kültür Merkezi, Hemşin Kültürünü Araştırma ve Yaşatma Derneği, Heyamola Yayınevi, İsmail Beşikci Vakfı, İstanbul Arap Alevi Meclisi, İstanbul Kafkas Kültür Derneği, İstos Yayınevi, Jıneps Gazetesi, Kafkas Dernekleri Federasyonu, Kürt Araştırmaları Derneği, Laz Kültür Derneği, Medya Kitabevi, Mezopotamya Dil ve Kültür Araştırma Derneği, Mızağe Dergi, Nor Zartonk, Ogni Dergisi, Peywend Yayınları, RUMVADER, Sefarad Kültürü Araştırma Merkezi, Şamil Eğitim ve Kültür Vakfı, Süryani Dernekleri Federasyonu, Türkiye Kültürleri Araştırma Grubu, Uncire Dergisi, Vejiyaişê Tiji (Tij Yayıncılık), Weşanxaneyê Vateyî (Vate Yayınevi), Yaşam Bellek Özgürlük Derneği, 1864 Hafıza Merkezi. (ACE/APA)
* Gürcüceye çeviren: Gürcü Dil Merkezi
* Dil Hakları İzleme Belgeleme ve Raporlama Ağı (DHİBRA) [email protected]
