Referandumda Neden Evet, Neden Hayır, Neden Boykot

Sosyalizmin yeniden kuruluşunun imkânlarıyla buluşmak, hatta "sosyalizmi yeniden tanımlamak" için bile mevcut "sağ-sol" ikiliğinin ötesine, kapitalizmin hegemonya alanın dışına kurulan bir pratik faaliyet gerekiyor. Üçüncü bir kutbun değerini idrak için "boykot" sürecinin toplumsal muhalefete kazandırdığı momentumu bir kez daha düşünmekte yarar var.

Halkoyuna sunulan Anayasa paketi için oy kullanma süresi bitti. Oylama Doğu illerinde saat 16'da, diğer illerde 17'de sona erdi. Seçmenlerin yüzde 60'tan fazlası 44 yaşının altında, yarısından fazlası kadın ve yüzde 40'ı 8 büyük kentte yaşıyor.

Referandum gerçekleşmeden önce arkasında yaralar bıraktı. Siyasi liderler kendi yollarında gitmeyini aşağılıyor. Hepsi bu yapının bir parçası, hiçbiri de yapının hatasını göz önüne sermek için çaba göstermiyorsa, “Evet”le “Hayır” ın farkı nerede?

Başbakan, bütün ekonomik ve politik gücü elinde tutan, kendine hizmet ve itaatte kusurunu gördüğü aile bireylerine şiddet uygulamaktan kaçınmayan baskıcı, “ataerkil baba modeli”ni tüm devlet mekanizmalarında iyice yaygınlaştırıp pekiştirmeye çalışıyor. Ne mutlu ki, “hayır” diyecek milyonlarca kadın ve erkek var.

Erdoğan'a inanıp evet desem, 13 Eylül sabahı Banu Alkan ya da Ahu Tuğba gibi pişmanlıklar denizinde, gözyaşları içinde uyanacağımdan adım kadar eminim. 13 Eylül'de yüz yüze bakacağımızı hatırlatarak, referandum sürecinde birbirimizi çok fazla incitmemeye, sarsmamaya gayret gösterelim diyorum.

12 Eylülcü faşist generallerin bir eseri olan mevcut anayasanın ruhuna dokunmadan yapılan değişiklikler gerçekçi bir demokratikleşmeyi sağlamaz. Özgürlük ve eşitlik mücadelesi verenlerin iradesinin, daha insani ve demokratik bir anayasanın yapılmasında etkin rol oynayacağına inanıyorum.

Anayasanın askeri mahkemelerin görev alanına ilişkin 145. maddesinde yapılan değişiklik dahi tek başına militarist rejimin kalbine yönelik ve evet demeye yeterli. Mesele AKP meselesi değil. Bu değişiklik kemikleşmiş militarist rejimde bir gedik açacak.

Referandumda evet çıkması halinde gerçekleşecek değişikliklerin sakatların gündelik yaşamında olumlu etkileri olacak. Buna destek olmak ne AKP’nin neoliberal politikalarını eleştirmeme engel ne de yepyeni ve tam demokratik bir anayasa talep etmeme.

"Evet kazanmasın" diye "Hayır" diyecek, ya da tam tersini yapacağız. Neden "Evet" ve "Hayır" ın yanında "Şu maddeleri doğru dürüst düzenleyin" seçeneği yok.

Kardaş’ın “Neden yetmez, neden evet?” yazısının yetmez kısmında andığı maddelerle sosyalist hayırcıların ya da BDP’nin ve birçok muhalifin boykot gerekçeleri birbiriyle şaşırtıcı derecede uyumlu ve bence ortak bir siyasal hareketin ipuçlarını taşıyor.

Halkoylamasından evet çıkarsa, iktidar, halka hesap verme yükümlülüğünün kırıntılarından bile kurtulacak. Hayır çıkarsa iktidar, çoğunluk olmadığının farkına varacak, eski gücünde olmadığını anlayacak. BDP'nin boykotu bölgede büyük bir yüzdeye ulaşırsa, iktidara bir ders olacak.

Düzenlemelerinin evet oyu alması halinde, .Türkiye’de demokrasi, seçimlere biçimsel katılım düzeyiyle sınırlı kalmayı sürdürecek. Solun toplumsal güç elde etmesine olanak vermeyen bu yapı, "yönetilemezlik" halinde bir alternatif olarak ordunun hazırda beklemesini de, sistemin parçası kabul etmeye devam edecek.

Kürsülerden Erdal Erenlerin, Deniz Gezmişlerin asılmasına timsah gözyaşı dökerken geçmişinde komünist avına çıkmışların yanında saf tutan muktedirlerin, Uğur Kaymaz’ın, Ceylan Önkol’un, Şerzan Kurt’un katilleri hakkında tek laf etmediklerini ve etmeyeceklerini bildiğim için evet değil.

Olası rette, "ilerici hayır"ınız MHP liderine artı bir oyluk dayanak oluşturabilir. Olası kabul durumunda Başbakan’ın cümlesine "artı bir"lik dayanak olabilirsiniz. İşte bu yüzden “boykottan vazgeçtim” diyemiyorum. Ama, son tahlilde, vazgeçilebilir de.

Bir referandumda, geçersiz oyların oranı yüzde 60-70 olsa, bu örgütlü, bilinçli bir eylemdir. Bu irade idare edilemezdir. Yüzde 60-70 geçersiz oy yerine bu oranda sandığa gitmeyen olursa ne olacak? Evet ve hayırdan ibaret iktidar bunun farkında ve bir karşı hamle arayışında.

Feministler olarak bu hükümete kadınların eşitlik, özgürlük ve kurtuluş mücadelesi açısından güvenebilir miyiz? Recep Tayyip Erdoğan’ın "bana evet deyin" çağrısı karşısında soğukkanlı ve tarafsız kalabilir miyiz? Kalmalı mıyız?

Referandum bağlamında sosyalistlerin birbirlerine karşı tutumlarının bu denli kırıcı olmasını gerektirecek olağanüstü bir değişim olduğunu düşünmüyorum. Bu tespitimi cephelerden "Evet" ve "Hayır" için değil, özellikle aynı saflarda olması gereken Hayır/Boykot cephesi için dillendiriyorum.

Referanduma katılarak "evet" ya da "hayır" demenin, 12 Eylül rejimini ve anayasasını sembolik anlamda "onaylamak" anlamına geleceğini söylemeliyim. 12 Eylül anayasasına karşı tamamen toplum odaklı değişimleri sağlayacak yepyeni bir anayasa ve referandum talep edilmeli.

Değişikliğin içerisinde Aleviler yok. Alevilerin inkarının önüne geçilmiyor, zorunlu din dersleri kaldırılmıyor, Diyanet kaldırılmıyor; tam tersine güçlendiriliyor. Aleviler evet ve hayırcıların hangisi kazanırsa kazansın, kaybedecek. Tıpkı Kürtler, emekçiler, yoksullar gibi... Aleviler de Kürtler ve devrimciler gibi "Bu oyunu oynamıyoruz, sandığa gitmeyip boykot ediyoruz" demeli.

Referandumun Evet/Hayır sorusu, var olan AKP/Kemalist polarizasyonla birebir örtüşüyor ve bunun dışındaki alanları erimeye itiyor. Bu da Kürtlerin ve solun oluşturduğu alternatif cephenin tasfiyesi, siyasetin iki burjuva gücü arasında yenide polarize edilmesi anlamına gelecek.