Süt ve süt ürünlerine erişim azalıyor

Türkiye'nin de üyesi olduğu Birleşmiş Milletler Gıda Tarım Örgütü'nün (FAO) 2001 yılında aldığı kararla her yıl 1 Haziran Dünya Süt Günü olarak kutlanıyor.

Dünya Süt Günü'nün bu yılki teması: "Süt Ürünlerinde Hedef Sıfır". Bu kapsamda süt üreticileri önümüzdeki 30 yıl boyunca süt ve süt ürünlerinin neden olduğu emisyonları azaltmak için eylemlerde bulunacak.

TIKLAYIN - Dünya Süt Günü'nde Türkiye'de 1 litre sütün fiyatı: 20 TL

Üreten değil tüketen insan

Dünya Süt Günü'ne dair artan yem fiyatlarına ve Türkiye'de süt tüketim oranındaki düşüşe dikkat çeken TMMOB'a bağlı Gıda Mühendisleri Odası da yazılı bir açıklama yayımladı.

Oda, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:

"Süt yemi proteini yüksek bir yemdir. Ülkemizde süt yeminin fiyatı Aralık 2020'de 2150 TL/ton iken Aralık 2021'de 4135 TL/ton ve Nisan 2022'de 6000 TL/ton'a yükselmiştir. Tarım ve Orman Bakanlığı'nın hayvancılık desteği 2020 yılında 7,8 Milyar Lira iken 2021 yılında 7,3 Milyar TL'ye gerilemiş, 2022 yılında 7,6 Milyar TL'ye çıkarılmış fakat 2020 yılının desteğini geçememiştir.

"Bunun yanında çiğ süt alış fiyatı 2021 yılında 2,8 TL iken 2022 yılında 7,5 TL'ye yükseltilmiştir. Bu destek ve alım fiyatlarıyla enflasyon karşısında ezilen besicilerin de zararlarını telafi etmek için hayvanlarını kesime gönderdiği gözlenmektedir. Bunların haricinde son 22 yılda kırsal nüfus 23,7 milyondan 5,7 milyona gerileyerek üreten insanlardan tüketen insanlara dönüştü."

TIKLAYIN - Sömürüsüz süt tüketimi de mümkün

Halk sağlığı sorunu

Çiğ sütün kayıt dışı üretim ve satışının Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından önlenemediğini söyleyen Oda, süt ürünlerinin üretim aşamalarında halk sağlığının önemli boyutta zarar gördüğünü söyleyerek şunları kaydetti:

"Türkiye'de içme sütü üretimi Mart 2021'de 418,881 ton iken Mart 2022'de -%10,09 azalışla 376,597'ye, inek peyniri üretimi Mart 2021'de 186,649 ton iken Mart 2022'de -%6,02 azalışla 175,405 tona gerilemiştir. Çiğ süt üretimindeki verimlilik 0,72 seviyesine düşmüş, süt ve süt ürünlerindeki kalite de azalmıştır. Artan lojistik, üretim vb. maliyetlerle birlikte süt ve süt ürünlerinin fiyatları da diğer gıda ürünleri gibi olağan dışı artmış, çoğu insan temel bir gıda olan süte dahi erişemez hale gelmiştir.

"Tarım ve Orman Bakanlığı bütün paydaşları dikkate almalı ve gerekli yasal düzenlemeleri ortak akılla sağlamalıdır. Yerel üreticilerin, küçük gıda topluluklarının ve inisiyatiflerinin önündeki engeller kaldırılmalıdır. Yerel üreticilere verilen destekler artırılmalı, gıda güvenliğine ve halk sağlığına uygun üretimler gerçekleştirecek destekler ilave edilmeli ve yerel üreticilik özendirilmelidir."

(TY)