Vee şimdi iyi haberler... | Basın ve sanat arasındaki 150 yıllık diyalog

*Victor Dubrovin, "Perestroika", 1991, tuval üzerine kolaj Fotoğraflar: Ayşegül Özbek - bianet, Pera Müzesi

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Pera Müzesi, Annette ve Peter Nobel'in koleksiyonundan eserlerle oluşturulan "Ve Şimdi İyi Haberler" sergisini meraklılarıyla buluşturuyor.

Sadece sanat takipçileri ya da sanatçılar değil, özellikle gazetecilerin de ilgisini çekecek bir sergiden söz ediyoruz.

Alberto Giacometti, Aleksandr Rodchenko, Andy Warhol, Andreas Gursky, Jenny Holzer, Bedri Baykam, Barbara Kruger, Christo, David Hockney, Dennis Hopper, Elmgreen & Dragset, Fernand Légér, Georges Braque, Henri Cartier-Bresson, Joseph Beuys, Özlem Günyol & Mustafa Kunt, Le Corbusier, Malevich, Man Ray, Mayakovski gibi 164 sanatçının 300'e yakın eseri 7 Ağustos'a kadar Pera Müzesi'nde görülebilir. 

Sergi, matbaanın icadıyla birlikte 18. yüzyıl sonlarında düzenli gazetecilik faaliyetinin oluşması, 19. yüzyılda resimli dergilerin basılmasından yola çıkarak kitleselleşen iletişim araçları ve sanat arasındaki diyaloğa odaklanıyor.

Dennis Hopper, "Harlem (Daily News)", 1962, kâğıt üzerine gümüş jelatin baskı

Koleksiyon, bir nevi 20. yüzyılın basın ve sanat tarihine yakın plan yapıyor, basın ve sanat arasındaki etkileşimin izini sürüyor. 

Sergi basılı gazeteden yola çıkıyor, metin ve haber ilişkisine, fotoğrafın bulunmasının toplumu nasıl şekillendirdiğine ve totaliter sistemlerin kitle iletişim araçları üzerindeki güçlü etkisine odaklanıyor.

*Koleksiyonda Bedri Baykam'ın da eserleri var.

164 sanatçının resim, fotoğraf, kolaj, yerleştirme, video gibi farklı araçlarla ürettiği eserler, modern ve güncel sanatın en önemli dönemlerini izleme olanağı sunuyor. 

Türkçeye "hakikat sonrası" olarak çevrilen "post - truth" çağı yaşadığımız dönemde elbette medya da dönüşüyor, dijitalleşiyor. Bu büyük değişimi de sergide takip etmek mümkün.

*Eric Bachmann "Zürih Tren İstasyonu Bahnhofplatz", 1966, kâğıt üzerine lambda baskı

Nobel çiftinin "Basın Sanatı" (Press Art) adını verdikleri koleksiyondan oluşturulan "Ve Şimdi İyi Haberler" serginin küratörlüğünü Christoph Doswald üstleniyor.

*Hans (Jean) "Arp Dada", 1919, gazete kâğıdında gravür levha ve basılı başlık "dada"

Küratör Doswald koleksiyona ve eserlerle ilgili olarak şunları söylüyor: 

"Burada Basın Sanatı kapsamında, en geniş anlamıyla basılı metin ve görselle ilişkisi olan sanat eserleri sergileniyor. Ki bunlar aslında ucuz, her gün yenilenen bir tüketim nesnesini, pahalı bir münferit parçaya dönüştürüyor. Sergilenen eserler arasında gazete kâğıdından kolajlar, basında çıkmış bir görselin model olarak kullanıldığı resimler, gazete kâğıdı üzerine uygulanmış guaşlar, ünlüleri konu alan resimli magazin dergisinde çıkmış fotoğraflardan hareketle üretilmiş serigrafik baskılar yer alıyor."

Medya tarihinde son 150 yılın bilim, kültür ve siyasetteki en can alıcı meselelerini gözler önüne seren sergi, geçen 20 yılda yaşanan büyük değişimlere ve bu değişimlerin medya sanatındaki etkilerine ilişkin de önemli ipuçları veriyor.

*Günther Uecker, "Yazmanın Sessizliğine", 1994, gazete kağıdı, çivi

Aynı zamanda basın ve insan hakları avukatı da olan Peter Nobel İstanbul'da katıldığı basın toplantısında "basın sanatı"nı şu sözlerle anlatıyor:

"Tesadüf eseri başladığımız bu koleksiyonda çok önemli sanatçılar var. Bu sergi medyadaki son yirmi yıldaki dönüşümü yakalayamayan için, günümüzü anlamaya çalışanlara ilham verecek. Medya artık toplumun deprem ölçeri haline geldi. Öte yandan dijitalleşme, sosyal medya basılı medya için bir tehdit oldu. Bütün bu gelişimleri sergide görmek mümkün. Bu koleksiyonu yapma isteğimizde önce teknik hayranlık ve daha sonra da entelektüel kapsam rol alıyor. Basın Sanatı insanı düşünmeye sevk eder, çünkü çok sayıda sanatçı ister ara sıra, ister başka işlerinin yanı sıra, ister her zaman eserlerine zemin olarak gazete kullanır, hatta gazeteleri kopya eder ya da bizzat kendi yapar. Bu bilinçli davranış, gündelik olaylarla estetik açıdan ilgilenmeye dair bir çağrı olarak da görülebilir. Sanat, yaşamın sembolik dünyasına dönüşür."

Koleksiyon danışmanı Hanspeter Portmann ise serginin oldukça ansiklopedik bir koleksiyondan oluştuğunu söylüyor. Rus avangardından, yeni gerçekçilik akımına, fütürizme kadar uzanan farklı akımları yansıttığını aktarıyor.

"19. yüzyılda gazete okuyan insanların resmini çizmek ya da gazete okuyan insanların fotoğrafını çekmek çok popülerdi, kişilerin ne kadar entelektüel olduğunu göstermek adına. İlerleyen yıllarda kolaj eserlerde gazete kullandılar. 1960'larda kendi gazetelerini çıkaran sanatçılar da vardı. Önemli sanat gazeteleri basıldı ve sanatçılar bir noktada kendi eserlerini buralarda yayınlamaya başladılar. Gazeteler aslında bir gün tutulup atılan nesnelerdi. Ama kolaj çalışmalarıyla çağdaş sanat eserleri çıktı ortaya."

*Saša Tkačenko, "It's Not Right But It's Okay", 2021, kâğıt üzerine inkjet baskı, cam, aluminyum

*Lorraine Hellwig, "Sahte Haberler | Fake News", 2018, kâğıt üzerine dijital baskı, akrilik

*Pera Müzesi Salı'dan Cumartesi'ye 10.00-19.00, Pazar günleri 12.00-18.00 saatleri arasında gezilebilir. Cuma günleri "Uzun Cuma" kapsamında 18.00-22.00 arası tüm ziyaretçiler, Çarşamba günleri ise "Genç Çarşamba" kapsamında tüm öğrenciler müzeyi ücretsiz ziyaret edebilir.

(AÖ)