“Meşakkatli, sancılı ve uzun soluklu tez yazım süreci elbette tek başına sürdürülen bir yolculuk değildir. Üstelik uzatılmış hatta bir dönem terk edilmiş defalarca rota değiştirilmiş yolda kaybolmuş, başka sokaklara çıkmış bir tez karşınızdaki.”
Barış akademisyenlerinden Özlem Şendeniz’in hazırladığı “Kimdir bu Lazlar?” isimli kitap İletişim Yayınları’nın etiketiyle okurla buluştu. Şendeniz kitabıyla, iki izlek –mekân be performans- üzerinden günümüz toplumlarındaki bellek, aidiyet ve kimlik ilişkisini nasıl kurgulandığını Lazca ve Lazlar örneği ile sorgulamayı amaçlıyor.
"Laz kimlik hareketi ne gibi etkiler yarattı?"
Kitabın arka kapağında şöyle deniyor:
“Makbul vatandaş” sayılmanın gerekleri, Laz kimliğini ve belleğini nasıl etkiledi? Göçle ve özellikle mekânla ilgili hafıza nasıl biçimlendi? Laz kimliğiyle Türk kimliği arasındaki ilişki nasıl kuruldu? Laz kimlik hareketi ne gibi etkiler yarattı? Sanal ortamın, sosyal medyanın gelişmesinin, ‘Lazlık performanslarına’ alan açan etkisi özel bir önemle ele alınıyor kitapta.”
Kitapta, Laz kimliğinin ve Lazca’nın sosyal medyada yer alış biçimleri de detaylı olarak irdeleniyor. Araştırmacı Şendeniz, Türkiye sınırları içinde yaşayan Lazların etnik sınırları ve bu sınırların değişimleri başta olmak üzere Lazların ulaştığı her alana ulaşıyor.
“Asimilasyon ve çok kültürlülük” tartışmasına Lazca üzerinden yaklaşan Şendeniz, kitabında konuya dair detaylı tablolar da sunuyor. “Kimlik tartışması: Çok kültürlülüğe karşı asimilasyon” başlık bölüm kitabın en dikkat çeken bölümlerinin başında yer alıyor.
Lazca alfabe ve tablolar ile desteklenen kitabın editörlüğünü ise Tanıl Bora yaptı.
Kitap arka kapağından Laz, bazen bütün Doğu Karadenizlileri hatta Karadenizlilerin hepsini kapsayan bir ad olarak kullanılıyor – en azından Laz fıkralarından bilindiği gibi! Oysa kendini Laz olarak tanımlayanlar ve "etnik Laz" sayılanlar, daha küçük topluluklardır. Özlem Şendeniz, bu "karışıklığı" da hesaba katarak, Laz kimliğinin yaşanma ve algılanma deneyimlerini inceliyor. Sanal ortam, Lazca konuşmaanlama üzerine, Lazca isimler üzerine müzakerelerin, esas olarak, kime Laz dendiğine ilişkin algılar etrafındaki günlük müzakerelerin mekânı. Kimliğin bu müzakereler içinde yeniden üretimine ilişkin gözlemler, Laz kimliği algısına ilişkin kapsamlı soruşturma verileriyle destekleniyor. |
Özlem Şendeniz hakkında İlköğretim ve lise eğitimini Rize'nin Fındıklı ilçesinde tamamladı. Kafkas Üniversitesi'nde eğitimini, Karadeniz Teknik Üniversitesi'nde yüksek lisans ve Ankara Üniversitesi'nde doktorasını tamamladı. Iğdır Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü'nde araştırma görevlisi olarak çalışırken kamuoyunda "Barış Bildirisi" olarak bilinen "Bu Suça Ortak Olmayacağız" başlıklı bildirinin imzacısı olması nedeniyle 686 sayılı KHK ile görevinden ihraç edildi. Çalışma ve ilgi alanlarını bellek, kimlik, kadın ve toplumsal cinsiyet çalışmaları, toplumsal hareketler ve iletişim, çevre ve ekoloji oluşturmaktadır. Sırtında Sepeti - Bafra'dan Hopa'ya Karadeniz'de Kadınlık Halleri (Phoenix, 2018) kitabının editörlerindendir (Emek Yıldırım ile birlikte). Yeni Medya Yeni Pratikler Yeni Olanaklar (ed. Emel Baştürk Akca, Umuttepe Yayınları, 2014), Değişen Karadeniz'i Anlamak (der. Deniz Yıldırım ve Evren Haspolat, Phoenix, 2016); Mühürlü Kapı: Türkiye Ermenistan Sınırının Geleceği Konferans Tebliğleri (ed. Altuğ Yılmaz, Hrant Dink Vakfı Yayınları, 2016) kitaplarında yazıları yer almıştır. |
(EMK)
