Dünya sistemleri analizi ve merkez-çevre teorisi ile bilinen sosyolog Immanuel Wallerstein 89 yaşında hayatını kaybetti.
Wallerstein, bilim hayatı boyunca Tarihsel Kapitalizm, Bildiğimiz Dünyanın Sonu, Liberalizmin Sonu gibi önemli çalışmalarıyla dünya sosyal bilim literatüründe hatırı sayılır bir yer elde etti.
Columbia Üniversitesi'nden 1951 yılında lisans, 1959 yılında doktora diploması aldı. Wallerstein, aynı üniversitenin Sosyoloji Bölümü'nde öğretim üyesi oldu. 1955-1970 döneminde başlıca araştırma alanı Afrika'ydı. 1961'de Africa: the Politics of Independence adlı çalışması, 1967'de ise Africa: the Politics of Unity adlı çalışması yayımlandı.
1968 yılında Columbia Üniversitesi'ndeki reform hareketine etkin bir biçimde katıldı. 1971 yılında Montreal'de McGill Üniversitesi'nde görev aldı.
1976'dan sonra New York eyaletindeki Binghamton Üniversitesi'nde sosyoloji profesörlüğü yaptı ve Fernand Braudel Ekonomi, Tarihsel Sistemler ve Uygarlık Araştırmaları Merkezi'nin müdürlüğünü yürüttü.
Temel yapıtı niteliğindeki Modern Dünya Sistemi adlı kitabını üç cilt halinde 1974, 1980 ve 1989 yıllarında yayımladı ve sosyal bilimlerde verimli bir damarın ortaya çıkmasına yol açtı.
"Dünya sistemleri analizi" olarak bilinen bu anlayış ve çalışma tarzı mevcut kapitalizm analizlerine geniş bir bakış açısı ve tarihsellik boyutu getirdi.
1994-98 tarihleri arasında Uluslararası Sosyoloji Derneği başkanlığını yapan yazarın Türkçedeki eserleri şunlar:
Jeopolitik ve Jeokültür (İz, 1993)
Sosyal Bilimleri Düşünmemek (Avesta, 1999)
Geçiş Çağı, Dünya Sisteminin Yörüngesi, 1945-2025 (Hopkins ile birlikte, Avesta, 2000)
Güncel Yorumlar (Aram, 2001)
Ütopistik ya da 21. Yüzyılın Tarihsel Seçimleri (Avesta, 2001)
Dünya Sistemleri Analizi: Bir Giriş (Aram, 2004)
Modern Dünya Sistemi 1, 2 (Bakış, 2004, 2005), Avrupa Evrenselciliği (Aram, 2007)
Tarihsel Kapitalizm ve Kapitalist Uygarlık (Metis, 1992)
Irk Ulus Sınıf (Metis, 1993)
Sistem Karşıtı Hareketler (Metis, 1995)
Liberalizmden Sonra (Metis, 1998)
Bildiğimiz Dünyanın Sonu (Metis, 2000)
Amerikan Gücünün Gerileyişi (Metis, 2004)
İki Kültürü Aşmak (Metis, 2007)
Kapitalizmin Geleceği Var mı? (Metis, 2014)
(Kaynak ve fotoğraf: www.iwallerstein.com)
(TP)
* Immanuel Wallerstein'in farklı isimlerin çevirileriyle bianet'te yayımlanmış makalelerini okumak için tıklayın.
