Fotoğraf: pixabay
Türkiye'de toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda en çok gelişim göstermesi gereken alan "üretim faaliyetlerine katılım" oldu. En eşitlikçi il Muğla, üretime katılımın en yüksek olduğu il ise Sinop.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) öncülüğünde, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) iş birliğinde hazırlanan "81 İlde Türkiye'nin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Karnesi" 2019 sonuçları açıklandı.
Türkiye'nin toplumsal cinsiyet eşitliğini 81 ilde "eğitime katılım", "üretim faaliyetlerine katılım" ve "siyaset ve ekonomide temsil edilme" boyutlarında değerlendiren rapora göre Türkiye'nin toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda en çok gelişim göstermesi gereken alan "üretim faaliyetlerine katılım" oldu.
Rapora göre Türkiye'nin en eşitlikçi ili Muğla olurken, Muğla'yı sırasıyla İzmir, Yalova, İstanbul, Kırklareli, Çanakkale, Sinop, Tunceli, Aydın ve Balıkesir illeri takip etti.
Raporda öne çıkan bazı bulgular şöyle:
Genel görünüm
"Cinsiyet eşitliği kapsamında 81 il düzeyinde üretim alanındaki alt endeksin en düşük ve en yüksek değeri, diğer endekslerin en düşük ve en yüksek değerlerinin çok altında. Üretim kaynaklarına erişim alt endeksinden sonra "siyaset ve ekonomide temsil edilme" alt endeksi, Türkiye'de cinsiyetler arası farkın en çok açıldığı ikinci öncelikli alana işaret ediyor.
"Eğitime katılım alt endeksi, her ne kadar tam eşitliğe ulaşılamasa da Türkiye'de cinsiyetler arası farkın en az açıldığı alan durumunda."
Üretime ve iş hayatına katılım
- "Türkiye'nin 81 ilinde cinsiyet eşitsizliğindeki farkın en fazla olduğu alan, kadınların "üretim faaliyetlerine katılımı" olarak görülmektedir. Üretim faaliyetlerine katılım kapsamında kadın ve erkekler arasındaki farkın en az olduğu il, 0,166'lık skoru ile Sinop iken; üretim faaliyetlerine katılımda cinsiyet eşitliği açısından makasın en fazla açıldığı il ise 0,031'lik değeri ile Bingöl'dür."
- Gerçekleştirilen bu çalışma kapsamında, Türkiye'de kadınların yalnızca yüzde 23'ünün, kendileri ile benzer işler yapan erkeklerle eşit ücret alabildiği tespit edilmiştir.
Eğitime katılım
- Toplumsal cinsiyet eşitliği sıralamasında Türkiye'nin en iyi derecesi "eğitime katılım" alanındadır.
- Türkiye genelinde 81 il ortalamasına göre, en az lise ve üstü eğitime sahip 25 yaş ve üzerindeki toplam nüfusun oranı yüzde 39 iken; kadınlarda bu oran yüzde 33, erkeklerde ise yüzde 46 düzeyindedir. En az lise mezuniyet oranı açısından cinsiyetler arası farkın en düşük olduğu 5 il sırasıyla İstanbul, Muğla, İzmir, Ankara ve Antalya'dır.
Siyasette temsil
- Türkiye'de hem yerel hem de ulusal düzeyde kadınların siyasi hayata katılım oranları, AB ortalamasının altında yer almaktadır.
İllerin görünümü
- Türkiye'nin 43 ili Türkiye'nin ortalama değerinden daha düşük bir toplumsal cinsiyet eşitliği performansına sahipken; 38 il Türkiye'nin ortalama performansından daha iyi bir performans sergiliyor.
- Türkiye'nin en eşitlikçi ili, 0,542 endeks değeri ile Muğla. Muğla'nın toplumsal cinsiyet eşitliği açısından gücünü, siyaset ve ekonomide temsil edilme ve eğitime katılım alanlarından aldığı görülmektedir. Muğla'nın skoru, tam eşitliği yansıtan 1'e yakın değildir. Bu durum, Türkiye'nin toplumsal cinsiyet eşitliğinde daha iyi bir tablo sunan illerinde dahi, toplumsal cinsiyet eşitsizliği ile mücadeleye yönelik adımlar atılması gerektiğini göstermektedir.
- Ana endekste eşitlik düzeyi en yüksek ikinci il olan İzmir, eğitime katılım alanında Türkiye'nin eşitlik düzeyi en yüksek ilidir.
- 81 il, toplumsal cinsiyet eşitliği açısından birbirlerinden çok farklı performanslar sergilemektedir. Her bir ilde eşitlik ve eşitsizliğin kaynakları birbirinden farklılaşabilmektedir."
(AÖ)
