* Fotoğraf: Ölmez Madencilik'in kurumsal internet sitesi.
Haberin Kürtçesi için tıklayın
Diyarbakır'ın Dicle ilçesine bağlı Pirejman (Kurşunlu) ve Tunekrak (Kayaş) mahallelerinde ve bu mahallelerin çevresinde yürütülen maden arama çalışmaları devam ediyor.
Kamuoyunda Adalet ve Kalkınma Partisi'ne (AKP) yakınlığıyla tanınan İsmet Ölmez'in sahibi olduğu Ölmez Doğu Madencilik Nakliyat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından yürütülen faaliyetlerde Dicle'ye bağlı köylerden kurşun, çinko, magnezyum başta olmak üzere 12 çeşit maden çıkarılıyor.
Bölgede 2012 yılında başlatılan maden arama çalışmalarında beklenen kalitede bakır, çinko ve kurşun madeni bulunamayınca başta 24,94 hektarlık alanda yapılan aramaların kapsamı 532,77 hektara çıkarıldı.
Çalışmalarda daha önce açılan oyuklar kapatılmadığı için yurttaşlar hem kendilerinin hem de hayvanlarının can güvenliğinden endişe duyuyor.
"Meyve ağaçlarımız kurudu"
Dinamit kullanılarak yapılan arama çalışmalarından ve ekolojik tahribattan yakınan bölge sakinleri, maden arama çalışmalarının durdurulmasını istiyor.
Mezopotamya Ajansı'na konuşan mahalle sakinlerinden Zülfiye Kişmir "Bu maden zehir saçıyor. Kaynaklarımız, meyve ağaçlarımız kurudu. Yaşam alanımız tamamen tahrip edildi. Doğamızdan çekip gitsinler. Devlet de bunlara yardımcı oluyor. Kanunsuzluk olmasa bu kadar şey yapılabilir mi? Köye bir kilometre uzaklıkta bile olmayan maden ocağında dinamit patlatıyorlar. Dinamit patlatıldığı zaman dağlar deprem olmuş gibi sallanıyor. Bu da bir gün toprak kaymasına sebebiyet verecek. Ormanlarda, dağlarda yaşayan canlılar ölecek," dedi.
"Zehirden dolayı ürün alamadık"
Kişmir 2021 yılında batıda çıkan yangınlarda yurttaşların ayaklandığını ancak Kürdistan'daki ekolojik tahribata dair "ses çıkmadığını" söyleyerek şunları ekledi:
"Hiçbir yerde yangın çıkmasını ya da doğanın tahrip edilmesini istemiyoruz, ama Kürdistan dağlarında hemen hemen her gün yangın çıkıyor ve ağaç kıyımı yapılıyor, fakat ses çıkmıyor, devletin baskısı var. Söz konusu Kürdistan dağları olunca ses çıkaranın karşısında devlet zırhı duruyor, onun için insanlar bu noktada çekiniyor. Başka yerlerde ormanlarımızı sevelim, ciğerlerimize sahip çıkalım deniliyor, ağaç dikiliyor, ama burada ağaç kıyımları yapılıyor ve bunlar devlet desteği ile yapılıyor."
"Üzümlerimiz simsiyah oldu"
Maden aramalarının bölgeye verdiği zarardan etkilenen bir diğer mahalle sakini ise Hüseyin Kahraman. "Ne bağımız, ne meyvemiz, ne bahçemiz kaldı, zehirden dolayı hiçbir ürün alamadık," diyen Kahraman sözlerine şöyle devam etti:
"Burada bağlarımız vardı, üzümlerimiz kazı esnasında çıkan tozdan dolayı simsiyah oldu, üzüm alamadık. Ağaçlarımız kurudu. Bademlerimizin hepsi döküldü, hiçbir ürün alamadık. Elimizde bir şey kalmadı. Çoğu köylü buradan göç etti. Bu maden zehirlidir, istemiyoruz.
"Benim bağım madene yakın değil ama tozdan dolayı bir verim alamıyorum. Kazdıkları yerleri de doldurmadılar, korkudan o bölgeye gidemiyoruz, çünkü düşeceğimizi biliyoruz."
Proje hakkında Ölmez Doğu Madencilik Nakliyat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, Diyarbakır-Dicle'de halihazırda faaliyetleri devam eden ER:3127258 numaralı kurşun-çinko ocağında, Ağustos 2022'de kapasite artışına gitti. Faaliyet yürütülen 24,94 hektarlık alan, kapasite artışı ile 532,77 hektara çıkarıldı. Kapasite artışına bağlı olarak: Sahadaki çinko tenör oranı yüzde 28, kurşun tenör oranı ise yüzde 5 olarak aktarıldı. |
(TY)