Mukteda es-Sadr yanlıları "Yeşil Bölge"ye girerek parlamentoyu bastı

Fotoğraf: Protestocular sahipsiz Mecliste, Yaşil Bölge, Bağdat/Al Jazeera

Haberin Kürtçesi için tıklayın

Muktda es-Sadr yanlısı protestocular Çarşamba günü hükümet binalarının ve diplomatik misyonların yer aldığı Yeşil Bölge'nin yüksek güvenlik önlemlerini aşarak hiçbir milletvekilinin bulunmadığı bir sırada parlamentoyu işgal ettiler. 

Protestocular, binada güvenlik güçlerinden başka kimsenin olmadığı bir sırada muhafızların hoşgörüsünden de yararlanarak nispeten kolayca içeriye girebildiler.

Protestocular, İran yanlısı partiler koalisyonu "Koordinasyon Çerçevesi"nin başbakanlık için önerdiği eski bakan ve eski eyalet valisi Muhammed Şii el-Sudani'nin adaylığına karşı çıkıyorlar.

Başbakan Mustafa el-Kadhimi, protestocuları "derhal Yeşil Bölge'den çekilmeye" çağırdı.

Kadhimi göstericileri, güvenlik güçlerinin "devlet kurumlarının ve yabancı misyonların korunmasını sağlayacağı ve güvenlik ve düzene herhangi bir zarar gelmesini önleyeceği" konusunda uyardı.

Arka plan

Mukteda es-Sadr'ın bloğu, Ekim 2021 seçimlerinde 329 sandalyeli parlamentoda 73 sandalye kazanarak en büyük siyasi grup haline gelmişti.

TIKLAYIN-Sadr Şii Koordinasyonu'nun uzlaşma önerisini reddetti

Ancak seçimlerin üzerinden 10 ay geçmesine karşın yeni hükümet kurulamaması üzerine partiler arası müzakereler durdu ve Sadr milletvekilleriyle birlikte parlamento üyeliğinden istifa etti.

TIKLAYIN-Irak | Sadr'a bağlı milletvekilleri istifa etti

Çarşamba günü protestocular ellerinde Şii lider Mukteda es-Sadr'ın posterleriyle Yeşil Bölge'nin iki girişi çevresinde toplanarak "El-Sudani, dışarı!" sloganlarıyla İran yanlısı adayı protesto ettiler.

Irak'ın dört bir yanından başkente ulaşan protestocular "Yolsuzluğa ve yozlaşmış politikacılara karşı oldukları" mesajını veriyor ve "ülkenin yıllardır yolsuzluk ve kötü yönetime maruz kaldığını, protestolarını barışçıl bir şekilde sürdüreceklerini söylüyorlar."

Yandaşlarının parlamentoyu işgal etmelirinden saatler sonra Sadr, Twitter'da, takipçilerine mesajlarının alındığını ve "selametle evlerine dönmelerini" söylediği bir açıklama yayınladı ve oturma eyleminin son bulması gerektiğini işaret etti.

Kısa süre sonra, protestocular güvenlik güçlerinin gözetiminde parlamento binasından çıkmaya başladı.

Mukteda es-Sadr pazı gösteriyor

Protestoların büyüklüğü ve Sadr'ın takipçileri üzerinde tam denetime sahip bulunduğunu sergileyişi, Sudani başkanlığında bir hükümet kurulması halinde doğabilecek potansiyel gerilimi "Koordinasyon Çerçevesi"ne haber veren örtük bir uyarı olarak yorumlanıyor.

El-Sudani, Hukuk Devleti grubunun lideri ve eski Başbakan Nuri el-Maliki tarafından başbakan adayı olarak işaret edilmişti. Ancak El-Sudani'nin resmen başbakan olabilmesi için partilerin her şeyden önce bir cumhurbaşkanı seçerek siyasal sistemi işletmeye başlaması gerekiyor.

Sadr, Irak'ın yeni cumhurbaşkanını seçmek için gereken 2/3 çoğunluğu sağlayacak kadar milletvekilini bir araya getirememesi üzerine hükümet kurma görüşmelerinden çekilmişti. "Koordinasyon Çerçevesi", es-Sadr'ın milletvekillerinden boşalan yeri doldurarak yeni hükümeti kurmak üzere harekete geçtiyse de bunun Sadr'ın geniş tabanını harekete geçiren sokak protestolarına ve istikrarsızlığa yol açmasından korkuluyor.

2016'da da Sadr destekçileri benzer bir biçimde parlamentoyu basmış, oturma eylemi başlatarak dönemin Başbakanı Haydar el-İbadi'yi kabinesindeki bakanları yolsuzlukla mücadele yanlısı teknokratlarla değiştirmeye zorlamış ve bir siyasal reform talepleri listesi yayınlamışlardı.

Gözlemciler, Sadr'ın Çarşamba günkü protestolarla rakiplerine hala "siyasetin merkezinde yer aldığını" göstermek istediğini düşünüyor ve bu tehlikeli oyunun ülkeyi Şiiler arası iç çekişmelere sürükleyebileceği"nden korkuyorlar.

Siyasi kargaşa, Irak'ın 2022 bütçe kanununu yapmasını önledi ve çok ihtiyaç duyulan altyapı projeleri ve ekonomik reformlar için yapılması gereken yatırımları durdurdu.

Iraklılar, Bağdat'ın yüksek ham petrol fiyatları nedeniyle rekor petrol geliri elde etmesine ve DAİŞ'in kesin yenilgiye uğratılmasından bu yana geçen beş yıl içinde büyük bir savaş görmemesine rağmen, durumun hizmet ve iş açığını daha da büyüttüğünden yakınıyorlar.

(AEK)