Süleyman Karan: Ateist mülteciler iki kat zulüm altında

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Türkiye'deki Ateizm Derneği başta Ateist Mülteci Yardım Programı (ARAP) olmak üzere pek çok proje yürütüyor.

Ateizm Derneği ARAP Projesi son 2 yılda 13 kişiye ev, 9 kişiye iş imkanı sağladı, 25 kişiye hukuki yardım ve 22 dosyaya referans mektubu hizmeti verdi. Bunun yanında 20 kişiye ise psikolojik, finansal ya da eğitimsel rehberlik hizmetinde bulundu.

ARAP Projesi'nin Ateist Alliance International, Center of Inquiry ve Ex Muslims of North America olmak üzere üç partneri bulunuyor. Dernek Başkanı Süleyman Karan çalışmalarını şöyle özetliyor:

"ARAP Projesi ile dernek, din sebebiyle göçmek durumunda kalmış insanlara entegrasyon çalışması yapıyor. Dernek mültecilerin 'Nasıl ev bulunur? Nasıl oturma hakkı alınır? Eğitime nasıl erişilir?' gibi sorularına hukuki destek ile birlikte çeviri desteği de sunuyor."

Karan kendilerine başvuran kişilerin hikâyelerini anlatıyor:

"Ateist bir mülteci, topluluğu içinde tehdit altında"

"Bize İran'dan, Afganistan'dan insanlar geliyor. Ailesi İran'da esir alınmış pek çok mülteci var. Bir gözünü ülkesinde gördüğü işkence sebebiyle kaybetmiş ateist arkadaşlarımız oldu. Afganistan'da şu anda bir aktivist her gün otel değiştirerek hayatını sürdürmeye çalışıyor.

"Bu coğrafyada azımsanmayacak kadar seküler, ateist, deist insan var. Mülteci insanlar iki kat zulüm altında. Hem vatanlarından oluyorlar hem de ateist olmalarından dolayı kendi içlerinde ayrımcılığa ve tehdite maruz kalıyorlar. Örneğin Suriyeli bir ateist kendi mülteci topluluğu içinde ruh sağlığı ve can güvenliği anlamında ciddi tehdit altında."

ARAP Projesi Farsça ve Arapça bilen iki çalışan ile yürütülüyor. Karan, göçmenlik hukuku konusunda avukatlık hizmetlerinin zayıf olduğunu söylüyor. Bu nedenle derneğin avukat arayışı devam ediyor.

"Bölgedeki ülkeler için kutup yıldızıyız"

Karan, Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler'e akredite tek Türkiyeli ateizm derneği olduklarını hatırlatarak, "Bölgedeki tek ateist hümanist dernek olmamızın yanında göçmenler için de transit bir konumdayız" diyor ve ekliyor:

"Nijerya Hümanizm Derneği adıyla Nijerya'da bir dernek olsa da başkanı Mubarak Bala hapse mahkûm edildi. Suudi Arabistan'da Raif Bedevi dini düzenlemeleri eleştiren blog yazıları kaleme aldığı gerekçesiyle 10 yıl hapis ve 1000 kırbaç cezası aldı. Bu bağlamda bölgedeki ülkelerin de bakabileceği bir küçük kutup yıldızıyız."

Yüksek ezan sesi kampanyası

Ateizm Derneği zorunlu din dersi, yüksek ezan sesi ve kimlikten din bölümünü sildirme gibi kampanyalar da yürütüyor.

"Zorunlu din dersi meselesini Tuba Torun Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)'ne götürdü ve kazandı. Biz de bu konuda hukuki destek veriyoruz.

"Bir diğer konu ise kimlikten din bölümünü sildirme kampanyası. 'Beş dakikanı ayır bundan kurtul' kampanyası. Bu ayrıca bir çocuk istismarıdır. Sen kendi adına karar veremeden önce ailen sana böyle bir din atayamaz. 'Bu cesareti göster, varoluşun en temel problemlerinden birine doğru cevabı ver' diye yürüttüğümüz başarılı bir kampanya.

"Rize'de biri nüfus müdürlüğüne din bölümünü sildirmek istediğini söylemiş ve görevli 'Seni öldürürler' demiş. Çocuk üşenmeden Beşiktaş Nüfus Müdürlüğüne gelip sildirmiş."

"Bir diğer kampanyamız çevre ve gürültü kirliliği olarak değerlendirdiğimiz yüksek ezan sesi. Diyanet sesin belli bir desibeli geçmemesinden sorumlu. Fakat örneğin Teşvikiye, Muradiye camilerinde ezan sesi duyulmazken Şişli'de bu çok rahatsız edici boyutlarda. Bu konuda hukuki destek sağlıyoruz."

Hümanizm bakış açısı

Hümanist bakış açısını ateizmin merkezine oturtuyor dernek. Türkiye'deki mülteci politikalarının da bu çerçevede ele alınması gerektiği görüşünde:

"Türkiye'ye farklı ülke ve bölgelerden mülteciler geliyor. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nden başlayarak insan hakları çerçevesinde mültecilerin özgürlük haklarını koruyarak entegrasyon politikaları geliştirilmeli. Mültecilere destek olmaz zorundayız. Hümanist bakış açısıyla bu böyledir.

"Hümanist derken insan severi değil, insan merkezli olmayı kast ediyorum. Thomas More'ları, David Hume'ları kast ediyorum. Hümanizm insan hakları evrensel bildirgesinin, hukuk devletinin, sekülerizmin arkasında yatan temel önermedir. Hümanizmin temel çabası iktidarı oradan alıp şuraya indirmektir. İnsanların Tanrı'nın önüne geçmesidir hümanizm."

"Bilim akademisi kuran bir dernek olabilirdik"

"Ateizm dediğin hümanizmin bir militan formudur. Hümanizmin hanedanla, monarşiyle mücadeleyi öne çıkartan bir tarafı vardır. Ateizm ise kiliseyi, Tanrı'yı hedef alır ve birbirini tamamlar. Bu sebeple güçlü bir geleneğe sahibiz. Bizim temel sorumluluğumuz evrim teorisini, din tarihini, atom altı ve üstü fiziğini bilmektir. Diğer dinleri de biraz da olsa bilmek ve fikir sahibi olmak gerek.

"İnsanlığın az okumak, meraksız olmak, tartışma kültürünün olmaması gibi sorunları doğal olarak bize de yansıyor. Toplum olarak ilerlemiş olsaydık şu an bilim akademisi, hümanizm akademisi kuran, müfredat konuşan bir dernek olacaktık."

(MD/AÖ)