Dünyada her 10 çocuktan 1’i çocuk işçi kapsamında

Fotoğraf: Evrim Kepenek/bianet

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) tarafından yayınlanan yeni rapora göre sosyal koruma, çocuk işçiliğinin en önemli nedenlerinden birisi olan aile yoksulluğunu ve kırılganlığını azaltıyor.

Çocuk İşçiliğinin Ortadan Kaldırılmasında Sosyal Korumanın Rolü: Kanıtlar ve Politika Etkileri başlıklı rapor, 2010 yılından beri yapılan birtakım araştırmalarda elde edilen kanıtları, sosyal korumanın, ailelerin ekonomik veya sağlık alanındaki zorluklarla başa çıkmasına yardım etmek suretiyle çocuk işçiliğini nasıl azalttığını ve okullaştırmayı nasıl desteklediğini ortaya koyuyor.

Ancak araştırmaya göre, tüm çocukların sosyal korumadan yararlanmasını sağlama yolunda çok az ilerleme kaydedildi.

1,5 milyar aile destek alamıyor

Dünyada 0-14 yaş arası çocukların yüzde 73,6’sı veya 1,5 milyar çocuk aile veya çocuk nakit yardımı alamıyor.

Raporda belirtildiği üzere, böylesine büyük bir koruma açığının kapatılması, hem de ivedi olarak kapatılması gerekiyor.

Guy Ryder, ILO Genel Direktörü, “Evrensel sosyal korumaya yatırım yapmak için birçok gerekçemiz var; çocuk işçiliğinin çocukların hakları ve esenliği üzerindeki yıkıcı etkileri göz önüne alındığında, bu gerekçelerin en önemli ve en zorunlu olanı da çocuk işçiliğini ortadan kaldırmaktır" dedi. 

Rapora göre, hükümetler, sosyal korumayı desteklemek için kullanabilecekleri bir dizi politika aracına sahip; ancak, politika belirleyiciler kesin sonuç alıcı biçimde harekete geçmezse, COVID-19 küresel salgını , devam eden çatışmalar, artan yoksulluk ve iklim değişikliği nedeniyle çocuk işçiliği daha da yayılacak.

Rapordan öne çıkanlar

Dünyada 160 milyon çocuk , ya da 5-17 yaş aralığındaki her 10 çocuktan 1’i, çocuk işçiliği kapsamında ve 2016 yılından bu yana, azaltma yönünde kaydedilen ilerleme durdu.

Bu eğilim COVID-19 krizi başlamadan önce de vardı. Tahminlere göre, önleme stratejileri olmaması durumunda, artan yoksulluk ve kırılganlık nedeniyle, çocuk işçiliği yapan çocukların arasına 2022 sonuna kadar 8,9 milyon çocuk daha eklenecek.

Rapor, çocuk işçiliğinin önlenmesi ve ortadan kaldırılması için sosyal koruma sistemlerini güçlendirmeye yönelik birtakım öneriler de ortaya koyuyor:

• · Çocuklar için sosyal koruma açığını kapatmak: Yani, çocuk yardımlarını öncelikli hale getirmek, diğer yandan kayıt dışı ekonomide çalışan iki milyar işçiyi sosyal koruma kapsamına almak, böylece kayıt dışından kayıtlı ekonomiye geçişlerini desteklemek.
• · Entegre sosyal koruma istemleri kurmak: Ülkeler çocuk ve aile yardımları, doğum ve işsizlik yardımları, yaşlılık aylığı ve sağlık koruması dahil olmak üzere insan ömrü boyunca yeterli yardımları sağlayan sosyal koruma sistemlerine sahip olduklarında, çocuk işçiliğinin azaltılması daha kolay olur.
• · Sosyal koruma programlarını kapsayıcı ve çocuk işçiliğine duyarlı biçimde tasarlamak: Aşağıdakileri gerektiren böyle bir tasarım çocuk işçiliğini azami ölçüde azaltır:
  • Başta en kırılgan gruplar olmak üzere, çocuğu olan tüm hanelere ulaşacak biçimde çocuk ve aile yardımlarını uygulamaya koymak;
  • Kayıt prosedürlerini sadeleştirmek ve farklı yardım ödeme mekanizmaları oluşturmak suretiyle, bakım hizmeti sunan kişilerin sosyal koruma yardımı almalarını kolaylaştırmak;
  • Sosyal koruma programlarını tamamlayacak biçimde, çocuklar için evrensel, kaliteli ve temel eğitimin yanı sıra diğer hayati önemdeki sosyal hizmetlere yatırımları artırmak.
• · Harekete geçmek için oybirliğini güçlendirmek amacıyla, çocuk işçiliğini sona erdirmek ve evrensel sosyal koruma sistemini kurmak için mevcut olan güçlü siyasi taahhüde dayanmak: Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi, 2021 yılındaki Uluslararası Çalışma Konferansı’nda ulaşılan güçlü oybirliği ve Durban’da düzenlenen Çocuk İşçiliğinin Ortadan Kaldırılması 5. Küresel Konferansı sonuçları, uluslararası girişimlerin koordine edilmesine katkıda bulunabilir.
• · Kalkınmanın itici gücü olarak sosyal koruma sistemlerine yatırım yapmak: Hemen hemen tüm ülkeler, çocuklar için sosyal koruma sistemlerinin güçlendirilmesine kademeli olarak yatırım yapabilecek ulusal kaynaklarını seferber etme olanağına sahiptir.

 (EMK)