KADİR HAS ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMASI
"Azerbaycan Dost, ABD ve İsrail Tehdit"
Haberin Kürtçesi / İngilizcesi için tıklayın
Kadir Has Üniversitesi Türkiye Çalışmaları Merkezi’nin her yıl gerçekleştirdiği “Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması”nın 2019 yılı sonuçları açıklandı.
Araştırma sonuçlarına göre, Türkiye kamuoyu Türkiye’nin en yakın dostu olarak Azerbaycan’ı görürken, Türk dış politikasının en önemli sorunu olarak ABD ile ilişkileri öne çıkarttı.
26 ilde 18 yaş üstü bin kişi ile yüz yüze görüşülerek gerçekleştirilen çalışmada katılımcıların yüzde 27’si kendini ‘Dindar’ olarak tanımlarken yüzde 23,5’i ‘Milliyetçi’, yüzde 18,5 ‘Cumhuriyetçi / Kemalist’, yüzde 10,4’ü ‘Muhafazakar’, yüzde 9,5’i ‘Sosyal Demokrat’, yüzde 3,8’i ‘Sosyalist’, yüzde 2,4’ü ise kendini ‘Ulusalcı’ olarak tanımladı.
Araştırmada dindar ve muhafazakarları toplamındaki düşüş geçen seneye oranla 7 puanı buldu. 2018’de yüzde 44,4 olan dindar ve muhafazakarların oranı 2019’da yüzde 37,4’e düştü.
Araştırmaya katılanların yüzde 87,4’ü ise Türk Dış Politikası ile ilgili haber almak için televizyon kaynağına yöneldi. Sosyal ağlar (45,7) ve haber portallarına (44,8) başvuranların toplamı ise yüzde 90,5 iken gazetelere başvuranların oranı yüzde 20,6.
“ABD ile ilişkiler önemli bir sorun"
Araştırma kapsamında sorulan, “Sizce Türk Dış Politikasının en önemli sorunu nedir?” sorusuna, katılımcıların yüzde 20.6’sı ABD ile ilişkiler yanıtını verirken, yüzde 18,3’ü “Sınır ötesi terör” yanıtını verdi.
Geçtiğimiz yıl yüzde 26,0 ile en önemli sorun olarak görülen Suriye iç savaşı ise, bu yıl gerileyerek, üçüncü sıraya indi.
Öte yandan, iki ülke ilişkilerinde son dönemde en önemli gerilim unsuru olarak öne çıkan Türkiye’nin Rusya’da S-400 füzeleri alımı konusunda, ankete katılanların yüzde 44’ü NATO’nun rahatsızlığı ve ABD’nin yaptırım tehditlerine rağmen, füzelerin alınması gerektiğini belirtirken, yüzde 24,9’u alınmaması gerektiğini ifade etti.
Türkiye bir İslam ülkesidir diyenlerin oranı yüzde 46
Araştırmaya göre, ‘Türkiye bir İslam ülkesidir’ diyenlerin oranı yüzde 46 ile bu yıl da ilk sırada yer aldı. Aynı kategoride Türkiye’yi Avrupa ülkesi olarak tanımlayanların oranı ise yüzde 17,6 olurken, Orta Doğu ülkesi olarak tanımlayanların oranı ise yüzde 16,3 oldu.
Bu yıl ilk kez sunulan, “Türkiye kendine has özellikleri olan bir ülkedir” yanıtını verenlerin oranı ise yüzde 28,5 oldu.
Dış politikada belirleyici Cumhurbaşkanı
Araştırmaya göre dış politikada temel belirleyici ve yürütücü kurum Cumhurbaşkanı olarak görülüyor. “Sizce Türkiye’de dış politikanın yapım sürecine en çok hangi kişiler etkide bulunuyor” sorusuna geçtiğimiz yıl yüzde 68,8’lik bir kesim Cumhurbaşkanı yanıtını verirken, bu yıl bu oranın yüzde 72,2‘ye ulaştığı tespit edildi.
Öte yandan, “dış politikanın yapım sürecine en çok etki eden kurum hangisidir” sorusuna, katılımcıların yüzde 62,9 ile Cumhurbaşkanlığı’nın önünde Dışişleri Bakanlığı cevabını verdiler.
"Etkili dış politika için siyasi ilişkiler kuvvetlendirilmeli”
Anket kapsamında sorulan “Daha etkili bir Türk Dış Politikası için hangisine ağırlık verilmelidir?” sorusuna geçtiğimiz yıl katılımcıların yüzde 52,6’sı “Diğer ülkelerle siyasi ilişkilerin kuvvetlendirilmesi” yanıtını verirken, bu yıl yüzde 62’si aynı yanıtı verdi.
Ayrıca bu yıl katılımcıların yüzde 33,9’u da “Diğer ülkelerle ekonomik ilişkilerin kuvvetlendirilmesi” gerektiğini vurguladı.
Azerbaycan dost, ABD ve İsrail tehdit
“Türkiye’nin en yakın dostu hangi ülkedir?” sorusuna katılımcılar geçen yıla göre yüzde 10,6’lık artışla yine “Azerbaycan” yanıtını verdi. Geçtiğimiz yıl yüzde 59’luk bir kesim Azerbaycan’ı “en yakın dost ülke” olarak nitelendirirken, bu yıl ankete katılanların yüzde 65,3’ü Azerbaycan’ı en yakın dost olarak nitelendirdi.
Azerbaycan’ı azalan oranlarda KKTC ve Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinin takip ediyor olması bu yılın dikkat çeken sonuçlarından biri oldu.
Ayrıca Türkiye için tehdit olarak görülen ülkeler arasında ise geçen yıl katılımcıların yüzde 60,2’si ABD yanıtını verirken, bu yıl katılımcıların yüzde 81,3’ü ABD’yi Türkiye için tehdit olarak gördüğünü belirtti.
Benzer şekilde geçen yıl katılımcıların yüzde 54,4’ü İsrail’i tehdit olarak görürken, bu yıl ise katılımcıların yüzde 70,8 ile yine İsrail’i ikinci sıraya yerleştirdi.
Ayrıca ABD ile Türkiye arasındaki ilişki sorusuna geçen yıl olduğu gibi bu yıl da katılımcıların yüzde 39,4’ü ‘güvenilmez ülke’ yanıtını verirken, yüzde 22,6’sı ‘sömürgeci ülke’ olarak değerlendirdi.
Aynı kategoride Türkiye ile ABD arasındaki en önemli sorun nedir sorusuna, katılımcıların yüzde 60,5’i ‘terörle mücadele’ derken, yüzde 37,3’ü ‘ABD’nin PYD’ye destek vermesi’ dedi.
AB’ye destek
Araştırmada dikkat çeken bir diğer unsur Türkiye halkının AB’ye üyelik sürecine verdiği destekte bu yıl da artış yaşanması. Geçtiğimiz yıl ‘Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne üye olmasını destekliyor musunuz?’ sorusuna katılımcıların yüzde 55,1’i evet derken, bu yıl aynı soruya yüzde 61,1 oranında evet yanıtı geldi.
Türkiye AB ilişkilerinin siyasi açıdan değerlendirildiği kategoride, ankete katılan AKP seçmeninin yüzde 58,5’i, CHP seçmeninin yüzde 73,7’si ve MHP seçmeninin yüzde 60,2’si Türkiye’nin AB’ye üye olmasını desteklediği ortaya çıktı.
NATO üyeliğe devam etmeli diyenlerin oranı yüzde 60,8
Ankete katılanları yüzde 60,8’i Türkiye’nin NATO üyeliğinin devam etmesini gerektiğini belirtirken, yüzde 50,3’ü üyeliğin Türkiye’ye katkı sağladığını, yüzde 69,6’sı “olası bir saldırıda Türkiye’nin yardımına gelecek olması”nı esas katkı olarak gördüğünü belirtti.
Türkiye ile Yunanistan arasındaki en önemli sorun Kıbrıs
Son dönemde yeniden gerginliklerle gündeme gelen Türkiye-Yunanistan ilişkilerinde, iki ülke arasındaki en önemli sorunun Kıbrıs anlaşmazlığı olduğu tespit edildi.
‘Sizce Türkiye ve Yunanistan arasında sorun var mı’ sorusuna katılımcıların yüzde 30,3’ü evet cevabını verirken, “Türkiye ve Yunanistan arasındaki en önemli sorun nedir” sorusuna da katılımcıların yüzde 55’i ‘Kıbrıs anlaşmazlığı’, yüzde 53,8’i ‘Ege adalarının silahlandırılması’ yanıtını verdir.
Araştırmada bu yıl ilk kez yüzde 41,7’lik bir kesim Kıbrıs sorununun ancak “KKTC’nin Türkiye’ye bağlanması” temelinde çözülebileceğini belirtirken, iki toplumlu-iki kesimli federal devlete destek Türk halkı arasında yüzde 30,1’e düştü.
“Türkiye Suriye politikasında tarafsız kalmalı”
Ankete katılanların yüzde 42,1’i Türkiye’nin Suriye’ye yönelik izlemesi gereken politikanın tarafsız olması ve herhangi bir müdahalede bulunulmaması gerektiğini belirtirken, yüzde 13,3’ü ise sadece sığınmacılara yardımcı olması gerektiğini söyledi.
Buna bağlı olarak Türkiye’nin sığınmacılara karşı izlenmesi gereken politikanın ne olması gerektiği sorusuna, katılımcıların yüzde 57,6’sı sığınmacı alımına son verilmeli yanıtını verdi. Suriyeli sığınmacılardan memnuniyet sorusuna geçtiğimiz yıl katılımcıların yüzde 13,6’sı memnun olduğunu belirtirken, bu yıl sadece yüzde 7’si memnunum dedi. (HA)
