Sadr'ın talebi reddedildi | Yüksek Mahkeme: "Parlamentoyu fesih yetkimiz yok"

Fotoğraf: Irak parlamentosu/Press TV

Irak Yüksek Mahkemesi, Şii kanaat önderi ve kendi adıyla anılan "Sadr Hareketi" lideri Mukteda es-Sadr'ın iradesi doğrultusunda kendisine bağlı milletvekillerinin Irak parlamentosunun feshi istemiyle yaptığı başvuruyu reddetti. 

Irak devlet televizyonuna göre, Meclisin feshedilmesi için Federal Mahkemeye bine yakın başvuru yapılmıştı. Mahkemeye başvuranların çoğunun Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr yanlıları olduğu biliniyor.

Mahkeme, Çarşamba günü görüştüğü taleple ilgili olarak "görevlerini yerine getirmediği gerekçesiyle Ulusal Meclis'i fesh edebilecek olan organın gene kendisi olduğu" yargısına vardı. 

İran'ın İngilizce yaytın yapan Press TV ajansı, kararın ardından Irak güvenlik güçlerinin Sadr yandaşlarının öfkeli tepkisinden korkarak Bağdat'taki hükümet binalarının ve elçiliklerin bulunduğu yüksek güvenlikli "Yeşil Bölge"ye giriş çıkışları kapattı. 

Diğer siyasal güçler görüşmeleri sürdürüyor

Şarkulavsat'ın haberine göre, Ağustos sonundaki kanlı Meclis işgalinin ardından krizi çözmek üzere görüşmeler başlayan Iraklı siyasi liderler, ikinci turda erken seçim hedefiyle "vizyonları ve fikirleri olgunlaştırmak, bakış açılarını birbirine yakınlaştırmak için çalışacak bir teknik ekibin oluşturulması" da  dahil altı adımlık bir süreç üzerinde anlaştılar.

Washington, Başbakan Mustafa el-Kazimi öncülüğünde yürütülen ulusal diyalog girişimine desteğini açıkladı.

Başbakanlık İletişim Ofisi'nden yapılan açıklamaya göre Kazımi'nin daveti üzerine Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih, Meclis Başkanı Muhammet Halbusi ve Başbakan Kazimi, Birleşmiş Milletler (BM) Irak Özel Temsilcisi Jeanine Hennis Plasschaert'in de katılımıyla siyasi liderler ile bir araya geldi. Mukteda es-Sadr, ilk turdaki gibi bu oturumda da yer almadı.

Diyalog buluşmasına katılan liderler, mevcut krize son vermek amacıyla oturumlarının devam edeceğini duyurdu. Toplantı sonuç bildirisinde "Liderler; erken seçim yönünde ulusal bir çözüm sağlamaya yönelik bir yol haritası ortaya koymak üzerevizyon ve fikirleri olgunlaştırmak, bakış açılarını birbirine yakınlaştırmak amacıyla çeşitli siyasi güçlerin katılımıyla teknik bir ekip oluşturmaya karar verdi. Böylece seçim yasası ve kurulunun gözden geçirilmesi planlanıyor" denildi. 

Kurumları ve anayasal yetkileri etkinleştirmeye karar veren katılımcılar, Sadr Hareketi'nin teknik ve siyasi toplantılara katılması, tartışmalı tüm konuları ele alarak çözüme kavuşturma çağrısını yeniledi.

Sadr'ın sertleşen iktidar mücadelesi 

Sadr hareketi, Ekim 2021'de yapılan federal seçimlerde Ulusal Meclis'in en büyük grubu olmuştu. Şii imam, Kürt ve Sünni müttefikleriyle birlikte, rakip Şii blok "Koordinasyon Çerçevesi"ni  dışlayacak bir çoğunluk hükümeti oluşturma çağrısıyla yola çıktı.

Ancak sistemin kildini açacak olan cumhurbaşkanı seçimini başlatmak üzere milletvekillerinin 2/3'ünü Meclis'te toplamayı başaramadı. Irak Anayasası'na göre, hükümetin kurularak işe başlayabilmesi, Meclis'in Başbakana hükümeti kurma görevini verecek olan Cumhurbaşkanı'nı seçmesine bağlı.

Haziran'da, Sadr ve 73 milletvekili, tıkanıklığı aşmak amacıyla istifa etti. Ancak, bu adım diğer siyasi gruplarca izlenmeyince İran yanlısı Şii Koordinasyon Çerçevesi yasama meclisindeki en büyük siyasi grup haline geldi. 

TIKLAYIN-Irak | Sadr'a bağlı milletvekilleri istifa etti

Sadrcıların çekildiği parlamentoda Koordinasyon Çerçevesi'nin eski bakan Muhammed Şii el-Sudani'yi başbakan olarak aday göstermesi Sadr blokunu öfkelendirdi ve parlamentonun işgali tetiklendi. 

TIKLAYIN-Mukteda es-Sadr yanlıları "Yeşil Bölge"ye girerek parlamentoyu bastı

Irak'taki çeşitli siyasi gruplarla bağlantılı silahlı gruplarla Birleşmiş Milletler, gerilimlerin tırmanabileceği konusunda uyardı.

5 Ağustos Çarşamba günü Sadr, parlamentonun feshedilmesi ve yeni seçimlerin yapılması çağrısında bulundu.

TIKLAYIN-Mukteda es-Sadr: "Parlamentoyu fesh edelim ve erken seçimlere gidelim"

6 Ağustos Perşembe günü geç saatlerde yapılan Koordinasyon Çerçevesi, bu fikre açık olduklarını ve potansiyel bir gerilimi düşürmeye işaret ettiğini söyledi. Ancak bu tür müzakereler için "soru üzerinde ulusal bir konsensüs ve güvenli bir ortam sağlanması" ön koşul olduğunu belirterek, parlamento işgalinin sona ermesi gerektiğini de öne sürdü.

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr'ın uzun süredir düşmanı olan eski başbakan Nuri el Maliki'nin partisinden ve şimdi güvenlik güçlerine entegre edilmiş İran yanlısı eski bir paramiliter ağ olan Haşdi Şabi'den milletvekillerini içeriyor.

Şii kanaat önderi ve siyasal lider Mukteda es-Sadr'ın binlerce yandaşı 12 Ağustos'ta Cuma namazında lidere bağlılıklarını ve Irak Yüksek Mahkemesi'nin önümüzdeki hafta sonuna kadar parlamentoyu feshetmesi çağrısına desteklerini göstermek için Bağdat'ta parlamento önünde bir araya geldi.

Sadrcılar Irak Meclisi önünde "erken seçim" namazı kıldı

Genel seçimlerden bu yana hükümetin kurulamadığı Irak'taki siyasi liderler, 18 Ağustos'ta ülkedeki siyasi krizi görüşmek üzere bir araya geldi. Meclisin feshi ve erken seçim çağrısı yapan Şii lider Mukteda es-Sadr'ın hareketinden toplantıya katılan olmadı. Yeniden erken seçim yapılabileceği konusunda anlaşmaya varan siyasi liderler, bu sürecin anayasal çerçeveye uygun şekilde olmasını istedi. Toplantıda, anayasal çerçevede bir yol haritası çizilmesi için ulusal diyalog toplantılarına devam kararı da alındı.

Irak | Siyasi liderlerden "Sadr'sız" erken seçim mutabakatı

23 Ağustos'ta Mukteda es-Sadr yanlılarının Irak Yüksek Yargı Konseyi önünde oturma eylemi başlatmasının ardından Konsey, yargı işlemlerini askıya aldı. Başbakan Kazımi de Mısır ziyaretini yarıda kesip ülkeye dönmeye karar verdi.

Irak Yüksek Yargı Konseyi, yargı işlemlerini askıya aldı

29 Ağustos'ta Mukteda es-Sadr liderliğindeki Tahran karşıtı Şiilerin Sadr Hareketinin çağrısıyla binlerce gösterici Bağdat'ta Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nı işgal etti. Ordunun göstericileri Cumhurbaşkanlığı Sarayı'ndan çıkartmaya yönelik müdahalesinde 2 kişi öldürüldü, 22 kişi yaralandı.

Sadr ertesi gün, ayaklanmalar Irak'ın güneyine de sıçrayınca, çatışmaları kınadı, Iraklılardan özür diledi ve yandaşlarını evlerine çekilmeye çağırdı

TIKLAYIN-Mukteda es-Sadr'ın çağrısıyla çatışmalar duruldu, sokağa çıkma yasağı kaldırıldı

(AEK)