Alternatifi hazır
Milletvekillerinin imzasıyla verilecek teklifin hazırlığı sürerken, Adalet Bakanlığı ve AKP yöneticileri de iki ayrı alternatiften birini tercih etmeye çalışıyor. Konunun Bakanlar Kurulu'nda ele alınmasına karşın, Adalet Bakanı'nın milletvekillerine ideal paketi sunmak yerine alternatifli paket sunması, itirazların ciddiyetini gösteriyor. İtiraz edilen üç husus şunlar:
* DGM'lerin kaldırılması istenmiyor. AKP'liler Anayasa'ya 'tercihli' bir DGM ifadesi koyarak 'gerekli durumlarda' DGM kurulmasına olanak sağlamak niyetinde.
* Uluslararası Savaş Suçları Divanı konusundaki itiraz ise Türkiye'nin divana ilişkin sözleşmeyi henüz imzalamamış olmasına dayandırılıyor ve Türk askerinin söz konusu divana teslim edilmesine varan riskler dile getiriliyor.
* Üçüncü itiraz, TSK'nın sivil denetime açılmasına ilişkin hükme karşı yapılıyor. İtiraz, ordunun gizli olması gereken faaliyetlerinin bu denetimlerle sulandırılabileceği riskine dayandırılıyor.
Dışişleri ve AB Genel Sekreterliği, "Hükümet destekliyor" bilgisiyle hazırladıkları "ideal paketi" bir süre önce CHP kurmaylarına sunmuştu. Her ne kadar CHP pakete destek vermeyecek olsa da, iki kurum yöneticileri, paketteki değişikliklerin uyum açısından zorunlu olduğu mesajını vermiş, içerikle ilgili itiraz almamışlardı.
AKP'ye de brifing gerek
Dışişleri ve AB Genel Sekreterliği, AKP Grubu'na da brifing verilmesi fikrinde. Askerlerin itirazına neden olan Yüksek Öğretim Kurumu'ndan asker üyenin çıkarılmasına ilişkin 131. madde değişikliğinde hassasiyet göstermeyen AKP'nin üç konuda askerlerden fazla tepki göstermesi şaşırtıcı görülüyor. Çünkü, ideal değişiklik gerçekleşirse şunlar olacak:
* 160. madde değişikliğinin ardından, TSK'nın denetimine ilişkin mevzuat açık, ancak denetim gizli yapılacak. Meclis'in isteğiyle denetimi yapacak olan Sayıştay, TSK'nın dosyalarını ortalığa saçamayacak, denetimin gizliliğine ilişkin kanun ve mevzuat düzenlemeleri aynı katılıkta olacak.
* 143. maddenin, dolayısıyla da DGM'lerin kaldırılmasıyla adli sistemde ciddi bir kayıp yaşanmayacak. Çete ve uyuşturucu davalarında DGM'lerin yerini uzmanlık mahkemeleri dolduracak.
Son tarih Mayıs sonu
* 38. maddedeki değişiklikle Türkiye'nin, Ulusular arası Ceza Divanı'na ilişkin Avrupa'dan gelecek talepleri karşılayabilmesi sağlanacak. Ancak aynı maddede, suç işleyenlerin geri verilmemesine ilişkin kurala,
"Uluslararası Ceza Divanı'na taraf olmanın gerektirdiği yükümlülükler hariç" istisnası ekleniyor. Yetkililer bu konuda hukukçuların uzun bir doktrin tartışması yaptığını, ancak sonuçta değişikliğin Türkiye'yi bağlayıcı herhangi bir risk yaratmayacağı görüşünü benimsediğini ifade etti.
Ayrıca, kanun ve Anayasa Mahkemesi'nin kararlarıyla da gerekli düzenlemelerin yapılabileceğine dikkat çekiliyor. AKP hükümetinin her durumda paketi mayıs sonuna kadar geçirmesi gerekiyor. (YS/BB)
