Fotoğraf: Anayasa Konseyi'ni göstericilerden koruyan çevik kuvvet birlikleri/l'humanite
Fransa'da, Başkan Emmanuel Macron'un Ulusal Meclis'te oylatmadan geçirdiği emeklilik yasasına karşı Anayasa Mahkemesi'nde açılan davanın karara bağlanması öncesinde yüz binlerce insan yasayı protesto için sokaklardaydı.
Paris'teki protestolar sırasında göstericiler, hisseleri borsada rekorlar kıran, Louis Vuitton ve Moët gibi markaların sahibi LVMH'nin merkezini işgal ettiler.
CNN'in haberine göre, işgal sırasında televizyonlara canlı bağlanan sendika lideri Fabien Villedieu, LVMH binasının dışında verdiği demeçte, "Macron emeklilik sistemini finanse edecek para bulamıyorsa, buraya gelsin" dedi.
Gün boyunca göstericilerle polis arasında gerçekleşen çatışmaların ilki günü Cuma günü emeklilik reformu yasasına yapılan itirazlarla ilgili nihai kararını açıklaması beklenen Türkiye'deki Anayasa Mahkemesi'nin yetkilerine sahip olan Anayasa Konseyi önünde gerçekleşti.
Konsey civarı Perşembe akşamından yerel saatle Cumartesi sabahına kadar gösterilere kapatılmadan önce protestocular itirazlarını yüksek mahkemeye bizzat taşıdılar. Mahkeme binası dışında göstericiler kırmızı işaret fişekleri atarken çevik kuvvet polisleri sis bombaları, plastik mermiler ve göz yaşartıcı gazla protestoculara saldırdı.
| Bastille'de protestoculara saldırı |
Paris'in Bastille Meydanı'nda da çevik kuvvet polisi öfkeli protestoculara aşırı güç kullanarak saldırdı. Paris emniyetinin basın sözcüsü, "Gösteri alanının ön saflarındaki en az bin radikal, birkaç kez güzergah boyunca şiddet eylemleri gerçekleştirmeye ve gösterinin sorunsuz gerçekleşmesini engellemeye çalıştı" diyerek şiddetin sorumluluğunu göstericilere yükledi.
Ayrıca Paris'in merkezindeki Rue de Rivoli'de de polis protestoculara saldırarak lülks alış veriş merkezi BHV mağazasını koruma altına almaya çalıştı.
Fransa İçişleri Bakanlığı'nın verdiği sayılara göre, Perşembe günü Fransa genelinde düzenlenen protestolara 42 bini Paris'te olmak üzere yaklaşık 380 bin kişi katıldı. Bu sayı, geçtiğimiz hafta yaklaşık 570 bin kişinin katıldığı onbirinci hafta gösterilerinin gerisinde.
Macron reformu zorluyor
Emeklilik yasası ve Anayasa'nın 49.3. Maddesi"Emeklilik Reformu" yasası, emeklilik süreleri ve emeklilerin haklarına yeknesaklık getirme gerekçesi ardında kazanılmış özel emeklilik avantajlarını budama, emeklilik yaşını 62'den 64'e çıkarma, yeni yasayla birlikte gelen kimi avantajlarınsa geriye dönük olarak işlememesi türünden önlemlerle emeklilerin kazanımlarını ortadan kaldırdığı için aylardır süren protestoları körüklüyordu. Fransa Anayasası'nın 49.3. Maddesi parlamentoda yasama sürecinin tıkandığı durumlarda hükümete, gündeme getirdiği yasa tasarısını parlamentonun alt kanadı Ulusal Meclis'te oylamadan yasalaştırma yetkisi veriyor. Buna karşılık muhalefet milletvekillerinin de 24 saat geçmeden hükümete karşı güven oylaması isteme hakkı doğuyor. Ancak, bunun için Ulusal Meclis üyelerinin en az onda birinin bu talebi desteklemesi gerekiyor. Fransa Ulusal Meclisi 577 üyeden oluşuyor. Fransa Anayasası'na General Charles de Gaulle'ün Başkanlığındaki 5. Cumhuriyet döneminde 1954'te sokulan Madde, yürütmeyi kriz dönemlerinde yasama karşısında tahkim etmeyi amaçlıyor ve anti-demokratik karakteri dolayısıyla sert eleştirilere hedef oluyor. |
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, reformların kamu maliyesini kontrol altına almak için gerekli olduğunu savunuyor ve bu hafta "ülke ilerlemeye devam etmeli" sloganıyla protestolara ayak didiyor. Fransa'nın önde gelen en büyük genel hizmet işçileri sendikası GGT'nin başkanı Sophie Binet, Perşembe sabahı Paris banliyölerinden birindeki çöpten enerji edilen santraldeki grevcilere hitaben "Emeklilik yasası geri çekilmedikçe, direniş şu ya da bu şekilde sürecek" diye seslendi.
Paris Belediye Başkanı sosyalist Anne Hidalgo, yeni protesto turu öncesinde göstericilere desteğini dile getirdi. Hidalgo, "Anayasa Konseyi kararı arifesinde, Paris'teki ve Fransa'nın her yerindeki direnişleri bir kez daha destekliyorum" diye tvit attı. Hidalgo "Bu reform haksız ve şiddete dayanıyor. Fransızlar aylardır bunun geri çekilmesini istiyor, hükümet bunları duymak zorunda" diye yazdı.
Cuma günü Konseyin vereceği karar protestoların sürüp sürmeyeceği açısından belirleyici olacak. Fransa'nın ikinci büyük karma işçi sendikaları konfederasyonu Fransa Demokratik İşçi Konfederasyonu (CFDT) müzakereyle çözüme ulaşmaya daha yakın duruyor.
Macron, Çarşamba günü Hollanda'ya yaptığı bir ziyarette gazetecilere verdiği demeçte, "Cuma günü anayasa mahkemesinin kararı, demokratik ve anayasal prosedürlere son verecek" dedi ve kamuoyundaki tartışmaların "kesinlikle devam edeceğini" de sözlerine ekledi.
Macron, mahkemenin yeşil ışık yakması halinde -bakanların özel olarak emin oldukları gibi- yasadaki değişiklikleri derhal imzalamayı ve 2023'ün sonundan önce yürürlüğe girmelerinin önünü açmayı umuyor.
Son haftalarda sendika liderlerinin görüşme çağrılarını defalarca reddeden 45 yaşındaki Başkan, işçi temsilcilerini mahkeme kararını açıkladıktan sonra görüşmeye davet edeceğini söyledi.
Bu arada, CGT bir kez daha Paris sokaklarını çöple doldurmaya hazırlanıyor. Temizlik işçileri ve çöp yakma fırınlarına çalışanlar yeniden greve çıkıyor. CGT Paris şubesi genel sekreteri, Paris belediye başkanına durumu yazıyla bildirdi. Mart sonuna kadar bir ay devam eden önceki grevde, başkent genelinde en az 10 bin ton çöp birikmişti.
(AEK)
