* Fotoğraf: Anadolu Ajansı (AA)
Macaristan Başbakanı Viktor Orbán, Finlandiya ve İsveç'in NATO üyelik başvurularıyla ilgili dün (24 Kasım) bir açıklama yaptı.
Orbán, Macaristan parlamentosunun Ocak 2023'teki ilk oturumunda iki İskandinav ülkesinin üyelik başvurusunu onaylayacağını duyurdu.
Slovakya'nın Košice şehrinde düzenlenen ve Polonya, Çekya, Slovakya ve Macaristan'dan oluşan Visegrad 4 toplantısında konuşan Macaristan'ın sağ popülist başbakanı, konuyla ilgili özetle şöyle konuştu:
Hükümetin NATO ile ilgili halihazırda bir karar verdiğini söyleyebilirim. Finlandiya ve İsveç ile kendilerinin NATO üyesi olmalarını desteklediğimizi ve önümüzdeki yıl ilk oturumda parlamentonun bunu gündemine alacağını çoktan teyit ettik.
İsveç ve Finlandiya'nın "Macaristan yüzünden NATO üyeliği konusunda tek bir dakika bile kaybetmediğini" söyleyen Macaristan Başbakanı, "Macaristan, [iki ülkeye] katılımları için ihtiyaçları olan desteği kesinlikle verecektir. Hükümetten sonra parlamento da aynı şekilde..." dedi.
AB'ye karşı bir 'koz' mu?
Euronews haber sitesinin aktardığına göre, Macaristan'daki muhalefet partilerinin çoğunluğu İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliğini destekliyor.
Öte yandan, Macaristan'ın NATO üyeliği konusunda henüz parlamentosunda gerekli oylamayı yapmamış olması, ülkenin bu durumu Avrupa Birliği'ne (AB) karşı kullandığı değerlendirmelerini beraberinde getiriyor.
AB, Orbán yönetiminin "demokratik normları sistematik bir şekilde aşındırdığı ve AB fonlarının yaygın bir biçimde kötüye kullandığı" gerekçesiyle ülkeye yapılması öngörülen mali desteği askıya almıştı.
Türkiye'nin itirazı ve memorandum
İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya üyeliklerinin sağlanabilmesi için 30 üye ülkenin hepsinin meclislerinin söz konusu üyelikleri onaylaması gerekiyor. Bugün itibariyle bu onayı vermeyen iki ülke, Türkiye ve Macaristan.
Türkiye, her iki ülkenin NATO üyeliğine başvuru yaptığı 18 Mayıs öncesinden itibaren "terör" ile ilgili endişelerini dillendirerek İsveç ve Finlandiya'nın üyeliğine karşı çıkıyordu. Söz konusu anlaşmazlık, 28 Haziran'da imzalanan bir memorandum ile giderildi. Bu bağlamda Türkiye'nin taleplerinden biri de İsveç ve Finlandiya'da bulunan toplam 33 kişinin Türkiye'ye iadesiydi.
TIKLAYIN - İsveç'in Madrid Memorandumu taahhütleri ve sıkıntıları
Finlandiya ve İsveç'in NATO üyelik başvurusu
Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından 18 Mayıs'ta resmen NATO üyeliğine başvuran Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya katılım protokolleri 5 Temmuz 2022'de Brüksel'deki NATO Karargahında imzalandı.
30 üye ülkenin temsilcileri, İspanya'nın başkenti Madrid'de 29-30 Haziran'da yapılan NATO zirvesinde Türkiye'nin itirazlarını bir kenara bırakmasıyla iki ülkenin ittifaka davet edilmesi yönünde alınan karar doğrultusunda gerekli formaliteleri tamamlamak için karargahta bir araya geldi.
Bu bağlamda, 30 NATO üyesi ülkenin temsilcileri, İsveç ve Finlandiya'nın İttifaka katılım protokollerini imzaladı.
Söz konusu katılım protokollerinin NATO üyesi ülkeler tarafından kendi ulusal yasaları ve prosedürleri uyarınca onaylanması gerekiyor.
Tüm üye ülkeler, kendi onay süreçlerini tamamladıktan sonra Washington Antlaşması'nı saklayan Amerika Birleşik Devletleri'ne (ABD) yeni üyenin katılımını öngören protokolleri kabul ettiklerine dair bildirim yapıyor.
Bütün aşamalar tamamlanınca NATO Genel Sekreteri, bu durumda Jens Stoltenberg, yeni üyeleri İttifaka katılmaya çağırıyor.
Son olarak yeni üyeler de kendi ulusal yasal sürecini tamamlayarak katılım belgesini ABD'ye teslim ediyor ve katılım süreci tamamlanıyor. (SD)
