Parlamento İmran Han'ı Başbakanlıktan indirdi

Fotoğraf: İmran Han, parlamentoda muhalefetin iddialarına yanıt veriyor

İmran Han, haftalarca süren siyasi kargaşanın ardından bugün parlamentodaki güven oylamasını kaybetti ve Pakistan Başbakanlığı'ndan indirildi. 

Pazartesi günü yeni başbakanın seçilmesi bekleniyor. 220 milyon nüfusa ve nükleer silahlara sahip ülkenin başına Pakistan Müslüman Birliği-N (PML-N) başkanı Şehbaz Şarif'in geçmesine kesin gözüyle bakılıyor.

Pakistan'da hiçbir başbakan bir dönem boyunca iş başında kalamadı. Ancak Han, güvensizlik oyuyla görevinden alınan ilk başbakan.

Muhalefet yanlıları Pazar sabah erken saatlerden başlayarak sokaklara döküldüler, arabaların camlarından Pakistan bayrakları ve partilerin sembollerini sallayarak turlar attılar. Başkentte geniş güvenlik önlemleri alınmış olmakla birlikte herhangi bir olay olmadı. 

Meclis Başkan Vekili Sardar Ayaz Sadık, 174 milletvekilinin Han hakkındaki gensoru lehine oy kullandığını "sonuç olarak gensorunun kabul edildiğini" bildirdi. 

Meclis oturumuna  katılmayan 69 yaşındaki Han, koalisyon ortakları ve hatta kendi partisinin üyelerinin de iktidar blokundan ayrılmaları sonucunda  342 sandalyeli meclisteki çoğunluğunu kaybetmişti ve muhalefetin Başbakanı görevden almak için yalnızca 172 oya ihtiyacı vardı.

İmran Han, iktidarını korumak için Parlamentoyu feshetmek ve erken seçim çağrısı yapmak dahil bütün yolları denemiş olsa da Yüksek Mahkeme geçtiğimiz hafta Han'ın bütün uygulamalarının yasa dışı olduğuna hükmetmiş ve Meclisin yeniden toplanarak güvenoylamasına gitmesinin yolunu açmıştı. 

Yüksek Mahkeme'nin belirlediği sürenin dolmasına dakikalar kaldığı sırada muhalefet henüz çoğunluğu sağlayabilmiş değildi, ancak Han'ın yandaşı olan Meclis Başkanının son dakikada istifasıyla denge Han aleyhine değişti.

Gerilim yükseliyor

Yerine kim geçerse geçsin yeni hükümet de Han'ın başa çıkamadığı sorunlarla uğraşmak zorunda: Yükselen enflasyon, zayıf rupi ve büyüyen dış borç.

Komşu Afganistan'da radikal İslamcı Taliban'ın geçtiğimiz yıl iktidara gelmesinin ardından Pakistan'ın Taliban'ı -Pakistan Müslüman Birliği-N (PML-N)- da cesaretleniyor ve militanlaşıyor.

Taliban'ın komşu Afganistan'da iktidara geçmesinin ardından, Taliban'la sıkı bağları olan ve 2007-15 arasında sürdürdüğü silahlı isyan sırasında on binlerce ölümden sorumlu tutulan Tehrik-e-Taliban Pakistan'ın (Pakistan Taliban Hareketi-TTP) etkinliklerinde de canlanma görüldü. Taliban'ın iktidara Pakistan desteğiyle gelmiş olması ve bunun bir kısım ana akım poltikacı ve askerlerce "Pakistan için stratejik bir kazanım" olarak kutlanması TTP'nin de hızla güç kazanmasına yol açtı. 

Han: "Herşey Amerikan komplosu"

Han tartışma sırasında "Tarih, hükümeti devirmek için bu hamleye zemin hazırlayanların hepsini muhalefetten gelen 'oylama, oylama' tezahüratına maruz bırakacak" dedi ve ısrarla ABD'nin de içinde olduğu bir "rejim değişikliği" komplosunun hedefi olduğunu savundu.  

PML-N lideri Şerif, Perşembe günü Yüksek Mahkeme kararı uyarınca derhal güven oylamasına geçilmesinde ısrar edince mecliste gergin anlar yaşanmış ancak Han yanılları önce Başbakanın sürece dışarıdan müdahale edildiği iddialarının tartışılmasını talep etmişlerdi.

Han kendisini devirmek için işbirliği yapan kan davalı iki hanedan partisi PML-N ve Pakistan Halk Partisi'nin (PPP), özellikle kendisinin Irak ve Afganistan gibi Müslüman ülkelere yönelik ABD dış politikasına muhalefetinden dolayı güven oylamasına gitmek için Washington ile komplo kurduklarını söyledi.

Ayrıca muhalefeti oylamada yandaş sağlamak için "Açıkça at pazarlığı yapmak..." milletvekillerini "keçi ve koyun gibi alınıp satılmakla" da suçladı.

Han dış politikada Erdoğan rejimiyle yakın ilişki içindeydi. Erdoğan'ın 2019'da Rojava'ya yönelik "Barış Pınarı" harekatını hararetle desteklemiş ve Erdoğan'a Pakistan'ın Türkiye'nin "terörizm konusundaki kaygılarını tam anlayışla karşıladığını" söylemişti. 

Seçim ne zaman?

Muhalefet daha önce, Ekim 2023'te bir erken bir seçim talebiyle kampanya yürütüyordu. Ancak iktidara gelmek muhalefete kendi gündemini belirleme ve Khan'ın kendilerine karşı "intikam amacıyla" başlattığını söyledikleri bir dizi soruşturmayı sona erdirme fırsatı veriyor.

Yerel basında bir seçim komisyonu yetkilisinin ulusal bir seçime hazırlanmalarının en az yedi ay süreceğini söylediği aktarıldı.

Ordu süregiden iktidar mücadelesinin dışında kalıyor görünmekle birlikte, bağımsızlığın kazanıldığı 1947'den bu yana dört askeri darbe oldu ve ülke otuz yılı aşkın bir süre askeri yönetim altında kaldı. (AEK)