Fotoğraf: HDP/Arşiv
Haberin İngilizcesi / Kürtçesi için tıklayın
TBMM Anayasa ve Adalet Karma Komisyonu, Halkların Demokratik Partisi (HDP) Milletvekili Semra Güzel'in yasama dokunulmazlığının kaldırılması yönünde karar aldı. HDP'li komisyon üyeleri karara şerh düştü.
Usul yönündeki taleplerinin reddedilmesine tepki gösteren HDP Milletvekili Mehmet Rüştü Tiryaki, “İlk toplantınıza içtüzük ihlali ile başladınız” dedi.
HDP komisyon üyeleri yanı sıra çok sayıda milletvekilinin katılım gösterdiği komisyonda usul tartışılması açılması istendi. Karma Komisyon Başkanı Bekir Bozdağ’ın Adalet Bakanlığı’na getirilmesiyle yerine Tokat Milletvekili Yusuf Beyazıt seçilmişti.
Talep reddedildi
Beyazıt başkanlığında toplanan komisyonda gazeteciler görüntü almalarının ardından salondan çıkarıldı. HDP gazetecilerin salondan çıkarılmasına tepki gösterdi. Usul açılması talebini de reddeden Beyazıt, görüşmelere geçti.
HDP Komisyon üyesi ve aynı zamanda Güzel yerine savunma yapacak Mehmet Rüştü Tiryaki, yeni seçilen Komisyon Başkanı Yusuf Beyazıt’ın tutumunu eleştirdi.
Tiryaki, “Sayın başkan şahsınıza yönelik hiçbir önyargımız yok. İlk kez toplantıya katılıyorsunuz. Tek isteğimiz hukuka uygun bir şekilde bu sürecin yönetilmesi başkaca bir şey istemiyoruz. Bir usul tartışması açmak istedik. Ben sesli bir şekilde İçtüzük’ün hangi maddesi uyarınca usul tartışması açtığımızı ve neden bu konuda söz vermeniz gerektiğini söyledim” dedi.
İçtüzük 63’üncü maddesini okuyan Tiryaki, “Görüşmeye yer olup, olmaması, başkanı gündeme veya TBMM çalışmalarına usule davet gibi konular diğer işlerden önce konuşulur. Bu yolda bir istemde bulunulursa ki biz bunun için talepte bulunduk. Üçer dakikadan fazla olmamak üzere en az iki kişiye lehte ve aleyhte söz verilir. Verilebilir denilmiyor. Burada emredici bir hüküm var. Biz gündeme geçmeden önce usule ilişkin bir tartışma açılmasını istedik. Bunu size bildirdik. Bize üçer dakika ile sınırlı ya da daha uzun süre söz verebilirdiniz. Bir usul tartışması açmanız gerekiyordu. Başkan olarak katıldığınız ilk toplantı da Meclis İçtüzük’ün 63’üncü maddesini ihlal ederek, görüşmeye başladınız” diye konuştu.
Basının çıkarılmasına tepki
İçtüzük tartışmasına ilişkin de taleplerini anlatan Tiryaki, “Basına kapalı olması için emredici bir hüküm olarak kurala bağlayan herhangi bir mevzuat hükmü yok. Ne İçtüzük de ne Anayasa da. Bugüne kadar teamül, gelenek böyle diye geçiştiremezsiniz. Bu komisyon toplantılarının diğerlerinden herhangi bir farkı yoktur. Ne üstünlüğü ne altlığı vardır.
Aynı ilkeler geçerlidir. Yani sağlık, MEB’de çalışmalar nasıl yürüyorsa Karma Komisyon’da da aynı şekilde yürür. Dolayısıyla diğer bütün komisyonlar da olduğu gibi yazılı olarak basının haber yapabilmesi için basının engellendiği çok nadir toplantılardan bir tanesidir” diyerek, tepki gösterdi.
“Yargısız infaz var”
MHP Grup Başkanvekili Muhammed Levent Bülbül’ün HDP’den ihraç edilen Mardin Milletvekili Tuma Çelik’in dokunulmazlığının kaldırılmasında basının çıkarılmasına itiraz edilmediğini hatırlatmasına da Tiryaki, “Tuma Çelik fezlekesinde bir kadının cinsel saldırısına yönelik bir iddia vardı. Bu tartışmaların kamuoyuna yansımasının kendisine zarar vereceği için özel olarak itiraz da bulunmadık.
Kendi milletvekilimizi değil, kadını esas aldık. Burada bir yargısız infaz var zaten. Semra Güzel basın yayın organları aracılığıyla ve komisyon üyesi olan milletvekilleri aracılığıyla yargısız bir şekilde infaz ve mahkûm edildi. Hatta milletvekilliği bile düşürüldü. Çünkü milletvekilliği yapamayacağı söylendi. Keşke böyle başlamasaydınız” diyerek, sözlerini noktaladı.
Dokunulmazlık görüşmesi hukuka aykırı
Yapılan savunmanın ardından konuşan HDP Ağrı Milletvekili ve Komisyon Üyesi Abdullah Koç, AİHM kararlarını hatırlatıp, "En başta dokunulmazlıkların kaldırılması hukuka aykırı bulundu. Bu sebeple başlatılan soruşturma ve kovuşturmanın saf olarak hukuka aykırılık tespit edildi ve edilmeye devam ediliyor" dedi.
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ'ın 20 Ocak 2022 tarihli Karma Komisyon'un başkanlığını yaptığını hatırlatan Koç, şunları söyledi: "Milletvekilimiz aleyhinde görüşünü belirtmiştir. Adalet Bakanı olduktan seçildikten sonra Anayasanın 159’ncu maddesi uyarınca HSK’nın başkanı Adalet Bakanıdır. Bu anlamda dokunulmazlık görüşmesi süreci iki anlamda hukuka aykırıdır. Siyasi bir anlam kazanmıştır. Karma Komisyonun bir üyesi daha önceki paylaşımları ile tarafsızlığını yitirmiştir. Bu anlamda yapılacak her işlem hukuken mümkün değildir, dokunulmazlık dosyasının iade edilmesi gerekiyor"
HDP şerh düştü
Yapılan görüşme ardından Güzel’in dokunulmazlığının kaldırılması kapsamında hazırlanan rapor, AKP, MHP, CHP ve İYİ Parti milletvekillerinin oyuyla kabul edildi.
Karma Komisyon’da Güzel’in dokunulmazlığının kaldırılması gerektiğine karar verdi. HDP milletvekilleri hayır oyu kullanarak, komisyon kararına şerh düştü.
Süreç nasıl ilerleyecek
Mevzuata göre, dokunulmazlığın kaldırılması yönündeki Karma Komisyon raporları, doğrudan Genel Kurul gündemine giriyor.
Milletvekillerine dağıtılan Karma Komisyon raporu, Genel Kurul'da okunarak görüşülüyor.
Biri lehte diğeri de aleyhte olmak üzere, iki milletvekili rapor üzerinde konuşma yapıyor.
Fezlekesi olan milletvekili isterse Hazırlık Komisyonu'nda, Karma Komisyon'da veya Genel Kurul'da kendi savunmasını yapabiliyor ya da başka bir milletvekili arkadaşına savunma yapması için bu hakkını verebiliyor.
Söz ve savunma talebi yoksa görüşmeler tamamlanıyor.
Daha sonra Karma Komisyon'un yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına dair raporu oylamaya sunuluyor.
Genel uygulamaya göre açık oylama yapılıyor. Genel Kurul'da dokunulmazlıkların kaldırılmasına ilişkin oylamada, karar yeter sayısı (151) yeterli oluyor.
Ne olmuştu?
2017 yılında düzenlenen bir operasyonda öldürülen PKK üyesi Volkan Bora'nın cep telefonunda yapılan incelemede Semra Güzel ile birlikte çektirdikleri fotoğraflar bulunmuştu.
Fotoğrafların iktidara yakınlığıyla bilinen medya organlarında yayımlanmasının ardından AKP'li Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Karma komisyona süratle bunu gönderdik. Gereği yapılacaktır. Biz parlamentomuzda bu tür birilerini görmek istemiyoruz" demişti.
Semra Güzel ise yaptığı açıklamada fotoğrafların 2014 yılında çözüm süreci sürerken çekildiğini ve o tarihte hiçbir siyasi partiye üye olmadığını söylemişti.
Volkan Bora ile üniversite yıllarında tanıştığını ve daha sonra sözlendiğini aktaran Güzel, 2009 ve 2014 yılları arasında ise görüşmediklerini belirtmişti.
Güzel, "Bu fotoğrafların bugün hakkımda yürütülen karalamalara, kumpas girişimlerine ve suçlamalara dayanak yapılmaya çalışılması kabul edilemez. 5 yıl önce ele geçen fotoğrafların yargıya konu edilmeden bugün basına servis edilmesi erkek-devlet aklının bir tezahürüdür. Son derece çirkin ve cinsiyetçi söylemlerle yapılan fotoğraf ve haber servisinin partim hakkında siyasi iktidar tarafından yürütülen kirli propagandaların bir devamı olduğu aşikardır" demişti.
TBMM Anayasa ve Adalet Komisyonları üyelerinden kurulu Karma Komisyon, Semra Güzel hakkında "terör örgütü üyeliği" iddiasıyla hazırlanan iki dokunulmazlık dosyasını görüşmek için 20 Ocak'ta toplanmış, toplantıda Hazırlık Komisyonu kurulmasına karar verilmişti.
Hazırlık Komisyonu 18 gün içerisinde “dokunulmazlığın kaldırılması” yönünde hazırladığı raporu, HDP’nin şerhiyle birlikte Karma Komisyon’a sunmuştu. Rapor, AKP ve CHP milletvekillerinin oylarıyla kabul edildi.
Hazırlık Komisyonu'nun HDP’li üyesi Mehmet Rüştü Tiryaki, rapora yönelik şerhinde, “PKK’ye katılmış gençlerin de ağabey, kardeş, anne, baba, dayı, teyze veya sevgili olabileceği yadsınamaz bir gerçeklik. Siyasetin işi bunu düşünmek, bunu yok saymak değil. Onlar yeryüzünün başka bir yerinden gelmiş değiller. Bu sorunu şark ıslahat planlarına, öldürmeye, tutuklamaya, sürgüne, açlıkla terbiye etmeye, kayyumlarla irade gasbına, siyasi temsilcilerini rehin almaya ve tutmaya, en ağır sorunları hamasetle geçiştirmeye sıkıştırmak, özcesi bu sorunu ‘terör-güvenlik’ denklemine sıkıştırmak, bu politikaları, bu savaşı sürdürmekten başka bir şeye hizmet etmez, etmemiştir” demişti. (RT)
