Irak, Suriye ve Lübnan tezkereleri kabul edildi

Fotoğraf: AA

Haberin İngilizcesi / Kürtçesi için tıklayın

Irak ve Suriye'ye asker gönderilmesinin iki yıl uzatılmasına dair Cumhurbaşkanlığı Tezkeresi, bugün (26 Ekim) Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu'nda görüşülerek oylandı.

Tezkere, Hakların Demokratik Partisi (HDP) ve Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) "hayır" oylarına karşı Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ve İYİ Parti'nin "evet" oylarıyla kabul edildi.

İzin süresi 30 Ekim 2021'den itibaren 2 yıl daha uzatılan tezkere, 2018'den bu yana olduğu gibi yabancı silahlı güçlerin Türkiye'de bulunmasını da öngörüyor.

İdlib de tezkerede

Irak ve Suriye tezkeresinde, "Türkiye'nin güney kara sınırlarına mücavir bölgelerde yaşanan gelişmeler ve süregiden çatışma ortamının milli güvenlik açısından taşıdığı risk ve tehditlerin artarak devam ettiği" savunuluyor.

Tezkerede ayrıca İdlib'de, Astana süreci kapsamında istikrar ve güvenliğin tesisine ilişkin faaliyetleri hedef alan risk ve tehditlerin devam ettiği ifade ediliyor. 

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu ve Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar Ekim ayı içerisinde yaptıkları açıklamalarda Suriye'ye yönelik sınır ötesi bir askeri operasyonun sinyallerini vermişlerdi.

Lübnan tezkeresine CHP destek verdi

Öte yandan Türkiye'nin, Lübnan'da konuşlu Birleşmiş Milletler Geçici Görev Gücü'ne (UNIFIL) verdiği asker desteğinin süresinin, 31 Ekim 2021'den itibaren bir yıl uzatılmasına ilişkin Cumhurbaşkanlığı Tezkeresi de kabul edildi. Lübnan tezkeresine CHP de destek verdi.

2006 yılından bu yana 14 kez uzatılan Lübnan tezkeresine CHP olarak destek vereceklerini söyleyen CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, Ortadoğu'da barışa katkı için Türkiye'nin BM kapsamında 15 yıldır askerini Lübnan'da bulundurduğunu, hükümetin ideolojik tercihleri nedeniyle bu zamana kadar birlikte hareket edilen ülkeler ile şu an karşı karşıya olunduğunu ifade etti.

TIKLAYIN - Yurtdışına asker gönderme tezkereleri neleri kapsıyor?

TIKLAYIN - 23 STK'den vekillere: Tezkereye 'hayır' demenizi bekliyoruz

TIKLAYIN - 18 yıl sonra 1 Mart tezkeresini hatırlamak

Meclis'ten 71 yılda 76 tezkereye izin

Meclis, 1950 sonrası dönemde ilk kez, Kore'ye Türkiye askerinin gönderilmesi için dönemin hükümetine izin verdi. TBMM, 6 Aralık 1950 tarihli birleşiminde, "dünya barışını kurmak, korumak ve insanlığın emniyet ve huzurunun sağlanması amacıyla Türk askerinin Birleşmiş Milletler (BM) orduları saflarına katılması" yönündeki Başbakanlık tezkeresini kabul etti.

Meclis, Kıbrıs'a asker gönderilmesi konusunda çeşitli tarihlerde 3 kez izin verdi. İlki, 16 Mart 1964 tarihini taşıyor. Kıbrıs konusundaki diğer iki tezkere de 17 Kasım 1967'de ve 20 Temmuz 1974'te kabul edildi.

Irak'ın Kuveyt'i işgaliyle başlayan "Körfez Krizi" sürecinde de TBMM'den 3 tezkere çıktı.

Körfez Krizi sürecinde de 12 Ağustos 1990'da hükümete tezkere için izin verildi. TBMM, 5 Eylül 1990 ve 17 Ocak 1991'de de tezkere izni verdi.

1 Mart tezkeresi

ABD'nin Irak'a yönelik operasyonuyla ilgili olarak 4 Başbakanlık tezkeresi, 2003'te TBMM'ye sunulurken, bunlardan Türkiye askerinin yabancı ülkelere gönderilmesi ve yabancı ülke askerlerinin Türkiye'ye gelmesini içeren tezkere kabul edilmedi.

Irak Savaşı nedeniyle "TSK'nin yabancı ülkelere gönderilmesi ve yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye'de bulunması için Hükümet'e yetki verilmesine" ilişkin 25 Şubat 2003 tarihli Başbakanlık tezkeresi, TBMM Genel Kurulunda 1 Mart 2003'te "salt çoğunluğa ulaşılmaması" nedeniyle kabul edilmedi. Bu oylamaya 533 milletvekili katılmış, 264 kabul, 250 ret, 19 çekimser oy kullanılmıştı.

1 Mart zaferi Türkiye'de toplumsal hareketlerin önemli kazanımlarından biri olarak kabul ediliyor. Tezkerenin Meclis'te görüşülmesi öncesinde günlerce süren ve on binlerce insanın katıldığı "Savaşa hayır" protestoları, mitingler, toplantılar, imza kampanyaları düzenlenmişti. TBMM'de Irak savaşına ilişkin tezkere görüşülürken ise Türkiye'nin pek çok şehrinden yaklaşık 100 bin kişi, Sıhhiye Meydanı'nda "savaşa ve tezkereye hayır" demek için toplanmıştı.(KÖ)