Fotoğraf: FATF News Twitter sayfası
Haberin İngilizcesi / Kürtçesi için tıklayın
Mali Eylem Görev Gücü (FATF) , Türkiye'yi kara para aklama ve terörizmin finansmanı ile mücadele konusunda "yeterince çaba göstermeyen" ülkelerin bulunduğu "gri liste"ye aldı.
Fransa'nın başkenti Paris'te üç günlük toplantılarının ardından açıklama yapan FATF Başkanı Marcus Pleyer, Türkiye, Ürdün ve Mali'nin gri listeye alındığını, Botswana ve Mauritis listeden çıkarıldığını duyurdu.
İzlemeye alınan ülkelerin sayısının artırıldığını belirten Pleyer, Pandora belgelerinde de kara para aklamaya ilişkin bilgilerin yer aldığı, bununla sıkı mücadele edilmesi gerektiğini söyledi.
"FATF hak örgütlerinin kaygılarının farkında"
Türkiye'nin taahhütlerde bulunduğunu ancak bunları somut eyleme dönüştürmesi gerektiğini belirten Pleyer, Türkiye'de çıkarılan yasa konusunda insan hakları örgütlerinin kaygılarının da farkında olduklarını söyledi:
"Türkiye konusunda birçok soru aldığımız için, daha fazla detay vereceğim. Türkiye ortak değerlendirmeye sahip. 2019'un sonlarına ait ülke değerlendirmesi. Rapor, Türkiye'nin kara para aklama ve terör finansmanıyla mücadeleye dair çabaları noktasında çok sayıda ciddi meseleyi irdeliyor. O zamandan beri FATF, Türkiye'nin bütün endişe uyandıran alanlarda, belirli ölçüde ilerleme kaydettiğini görüyor fakat, ciddi sorunlar bulunuyor. Bankacılık, altın ve değerli taş ticareti ve emlak gibi yüksek riskli sektörlerin denetimi bunların içinde.
"FATF, Türkiye'nin insan hakları örgütlerinin, hükümet destekli olmayan organizasyonlara yönelik kaygılarının da farkında. Türkiye IŞİD ve El Kaide gibi BM'nin terör örgütü olarak tanıdığı gruplara öncelik verip, riskleri de hesaba katarak terörizmin finanse edilmesine karşı yaptırım uyguladığını göstermelidir."
Pleyer, Türkiye'de mali sektörün, emlakçı ya da değerli maden ticareti yapan kişiler gibi farklı aktörlerin daha sıkı denetlenmesi gerektiğini vurguladı.
Türkiye 2019'da uyarıldı
Türkiye'ye 2019 yılının Aralık ayında uyarı verilmiş ve bunun üzerine Ankara geçen yılın Aralık ayında bu endişeleri gidereceğini belirttiği yeni bir kanun çıkarmıştı. Fakat bu kanun insan hakları örgütleri, sivil toplum kuruluşları ve muhalefet tarafından kara parayla mücadele yerine kar amacı gütmeyen kuruluşları hedef aldığı gerekçesiyle eleştirilmişti.
TIKLAYIN - Af Örgütü: Türkiye'deki terör finansmanı yasası tehlike yaratıyor
TIKLAYIN - "Terör Finansmanını Önleme Yasası Varlık Vergisi Gibi"
Gri listede 22 ülke var
Bu kararla beraber Türkiye, kurumun Uluslararası İşbirliği İnceleme Grubu tarafından izlemeye tabi tutulacak.
FATF'nin gri listesinde Arnavutluk, Bahamalar, Babardos, Kamboçya, Gana, İzlanda, Jamaika, Moğolistan, Myanmar, Pakistan, Nikaragua, Panama, Suriye, Uganda, Yemen ve Zimbabve'nin içlerinde olduğu 22 ülke yer alıyor.
Olası sonuçları neler?
Financial Times gazetesi daha önce iki kaynağa dayandırdığı haberinde, Mali Eylem Görev Gücü'nün Türkiye'yi gri listeye almaya hazırlandığını aktarmış, bu kararın Türkiye'nin halihazırda zor olan yabancı sermaye çekme kabiliyetini daha da azaltacağı yorumuna yer vermişti.
Öte yandan bu karar Avrupa Birliği'ne de Türkiye'yi kendi kara para aklamayla mücadele listesine alması yönünde baskı oluşturabilir. Bu listede de AB üyesi olmamakla birlikte birliğin finansal sistemine tehdit oluşturabilecek ülkeler yer alıyor.
IMF'in yaptığı bir araştırmaya göre gri listeye alınan ülkeler, yabancı yatırım çekmekte zorluk yaşıyor.
Araştırmanın yazarlarına göre gri liste, sıcak para olarak tabir edilen bir ülkeye giren portföy akışının azalmasına neden oluyor.
Araştırmaya göre bu azalma bir ülkenin GSYH'sının yüzde 3'ü oranında gerçekleşiyor, benzer bir azalma doğrudan yabancı yatırım oranında da gerçekleşiyor.
Mali Eylem Görev Gücü (FATF) nedir?
Hazine ve Maliye Bakanlığı'na bağlı MASAK'ın (Mali Suçları Araştırma Kurulu) internet sitesinde yer alan bilgilere göre FATF, 1989 yılında G-7 ülkeleri (ABD, Japonya, Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya ve Kanada) tarafından kara para aklamanın uluslararası alanda önlenmesi amacıyla OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü) bünyesinde kuruldu.
11 Eylül 2001 tarihinden sonra vizyonuna terörün finansmanı ile mücadeleyi de dahil eden FATF'nin halen 32 ülke ve 2 bölgesel kuruluş olmak üzere toplam 34 üyesi bulunuyor.
Türkiye, 24 Eylül 1991 tarihinde FATF'e üye oldu.
FATF'in üyeleri şöyle:
ABD, Almanya, Arjantin, Avustralya, Avusturya, Belçika, Brezilya, Çin, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Güney Afrika, Hollanda, Hong-Kong, İngiltere, İrlanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, İzlanda, Japonya, Kanada, Lüksemburg, Meksika, Norveç, Portekiz, Rusya Federasyonu, Singapur, Türkiye, Yeni Zelanda, Yunanistan, Avrupa Komisyonu, Körfez İşbirliği Konseyi.
FATF faaliyetlerini, Genel Kurul toplantıları ve çeşitli konularda çalışmak üzere oluşturulan çalışma gruplarının gerçekleştirdiği toplantılar yoluyla yürütüyor.
FATF, her yıl üç Genel Kurul toplantısı gerçekleştiriyor.
Bu toplantılar her yıl genellikle Ekim, Şubat ve Haziran aylarında yapılıyor.
FATF, üye ülkeleri kara para aklama ve terörün finansmanının önlenmesi konusunda gösterdiği gelişmeler bakımından periyodik olarak denetlemekte ve değerlendirmekte.
FATF, ülke raporunda tespit edilen eksiklikleri iki yılda bir yapılan güncelleştirme (Biennial Update) ve düzenli izleme (Regular Follow Up) ile takip ediyor. (KÖ)
*Kaynak: Euronews, BBC Türkçe
