Haberin Kürtçesi / İngilizcesi için tıklayın
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Büyük Daire, Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) önceki Eş Genel Başkanlarından Selahattin Demirtaş ile ilgili hükmünü bugün açıkladı.
AİHM’in daha önce verdiği ve Demirtaş’ın hapsedilmesinin siyasi saikle olduğuna dair tespiti AİHM Büyük Daire de tekrarladı.
Bugünkü hükümle, Demirtaş’ın serbest bırakılmasın gerektiği ifade edildi.
Avukat Ramazan Demir bianet’e yaptığı açıklamada, “Bu karara göre Demirtaş’ın derhal tahliye edilmesi gerekiyor, Türkiye’nin artık sığınabileceği hiçbir gerekçesi kalmadı” dedi.
AİHM Büyük Daire, Demirtaş’ın tutukluluğunun hukuki değil siyasi olduğundan hareketle Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 18. Maddesini ihlal ettiğine hükmetti ve tutukluluğun derhal sonlandırılması için tüm önlemlerin alınmasına karar verdi.
Türkiye ayrıca, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin şu hükümlerini ihlal etmekten de mahkum edildi: 10. maddedeki ifade özgürlüğü; 5/1. ve 5/3. maddelerindeki özgürlük ve güvenlik hakkı; 5/4. maddesindeki tutuklamanın gerekçeye dayanması ve makul sürede yargılanma hakkı; 3/1. maddedeki seçve ve seçilme hakkı.
18. maddenin ihlali ne anlama geliyor?
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 20 Kasım 2018’de verdiği kararla da Demirtaş’ın tahliye edilmesi gerektiğini ifade etmişti.
Mahkeme ilk kez bu kararla Türkiye’yi AİHS’in 18. Maddesinden mahkum etmişti.
Demirtaş'ın avukatlarından Benan Molu ve Ramazan Demir bunun anlamını bianet’e şöyle açıklamıştı:
“AİHM, Türkiye’ye karşı bir dava da ilk kez, Sözleşme’nin 18. Maddesinin ihlal edildiğine karar verdi. Mahkeme’ye göre, Demirtaş’ın, özellikle referandum ve cumhurbaşkanlığı seçimi gibi iki kritik seçim kampanyası döneminde gerekçe gösterilmeksizin tutukluluk halinin devamına karar verilmesi, çoğulculuğu ve siyasi tartışma yürütülmesini sınırlandırma amacı taşımaktadır ki bu durum sadece başvurucu Demirtaş’ın değil, bütün demokratik sistemin tehdit altında olduğunu gösterir ve demokrasi için çok ciddi bir sorun teşkil eder.
“Mahkeme bu dava özelinde, Demirtaş’ın tutukluluğunun devamının, sözleşmenin 5/3. maddesi ile bağlantılı 18. maddesinin ihlalinin devamı anlamına geleceğine hükmetti. Bu sebeple de Demirtaş’ın tutukluluğunun, yeni bir delil ya da gerekçe ortaya konulmadığı sürece, mevcut ceza yargılaması kapsamında derhal sona erdirilmesini karar verdi.”
Neden tahliye kararına rağmen hapiste?
Edirne F Tipi Cezaevinde 4 yıldır tutuklu bulunan Demirtaş’ın tutukluluğunun sonlandırılmasına dair tüm önlemlerin alınmasına hükmeden AİHM, ayrıca Türkiye’yi maddi ve manevi, toplam 25 bin Euro tazminata mahkum etmişti.
Demirtaş hakkında verilen “tahliye edilmeli” kararı henüz uygulanmamışken, başka bir davadan aldığı 4 yıl 8 aylık hapis cezası İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesince onandı.
Bu süreç şöyle gerçekleşti:
7 Eylül 2018: Demirtaş, eski HDP Milletvekili Sırrı Süreyya Önder ile birlikte “örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılandığı davada 4 yıl 8 ay hapse mahkum edildi.
25 Ekim 2018: Mahkumiyet kararı incelenmek üzere İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesine [istinaf] ulaştı.
17 Kasım 2018: AİHM, Demirtaş’ın başvurusunun sonucunu 20 Kasım’da açıklayacağını duyurdu.
Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaman Akdeniz, bianet’e yaptığı açıklamada, bu kararın zamanlamasına dikkat çekmişti: “AİHM normalde 10 gün hatta 3 hafta önceden hangi kararları açıklayacağına dair program yayınlıyor. Demirtaş kararı, son programında yoktu. Demirtaş kararının bugün [20 Kasım] açıklanacağı, Cuma günü [17 Kasım], akademisyenlere düzenlenen gözaltı operasyonu sonrası duyuruldu.”
19 Kasım 2018: İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi’nde verilen mahkumiyet kararı, istinaf tarafından ön incelemeye alındı.
20 Kasım 2018: AİHM, Demirtaş’ın “siyasi saikle hapsedildiğini” ifade ederek tahliye edilmesine hükmetti. Aynı gün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “AİHM kararları bizi bağlamaz. Biz karşı hamlemizi yapar, işi bitiririz” dedi.
30 Kasım 2018: Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi, tahliye başvurusunu reddetti.
4 Aralık 2018: İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi, mahkumiyet kararını onayarak cezayı kesinleştirdi.
TIKLAYIN - Demirtaş “Neden Siyasi Rehine Olduğunu” Anlattı
TIKLAYIN - Tahliye Edilen Demirtaş Neden Hâlâ Hapishanede?
(AS)
