Haberin Kürtçesi / İngilizcesi için tıklayın
Halkların Demokratik Partisi Onursal Başkanı Ertuğrul Kürkçü, 2016 Newroz kutlamaları sırasında HDP İzmir milletvekili olarak Iğdır'da yaptığı konuşma dolayısıyla yargılandığı davada bugün (18 Kasım, Salı) Iğdır 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nde 2 yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı. Aynı davada yargılanan 26. dönem HDP Iğdır Milletvekili Mehmet Emin Adıyaman'ın dosyası ise ayrılarak başka bir dava ile birleştirilmişti.
Kürkçü savunmasında, "halkın haklarını korumanın, güvenlik güçlerince gerçekleştirilen hak ihlallerine karşı çıkmanın, savaşa karşı barışı, çatışmaya karşı çözümü savunmanın milletvekili olarak görevi olduğunu ve asıl bu görevi yerine getirmemesinin kusur olarak görülebileceğini" dile getirdi.
Anayasa'nın 83. Maddesi'ne atıfta bulunan Kürkçü 23 Şubat 2016'da, TBMM Genel Kurulu'nda güvenlik güçlerince sürdürülen operasyonlar dolayısıyla dönemin ve İçişleri Bakanı Efkan Ala hakkında verilen gensoru üzerine HDP Grubu adına yaptığı konuşmayı hatırlattı. Bu konuşmada bölge il ve ilçelerinde süregiden güvenlik operasyonlarını bir ay sonra Iğdır'da yaptığı konuşmadan çok daha sert bir biçimde eleştirdiğini aktardı. Anayasa'nın 83. Maddesinin "Milletvekillerinin Meclis çalışmalarındaki (...) sözlerinden, Mecliste ileri sürdükleri düşüncelerden" ötürü sorumlu tutulamayacaklarını güvence altına aldığını ve bunların "tekrarlanması ve açığa vurulmasının" mutlak yasama sorumsuzluğu kapsamında olduğunu vurguladı.
Iğdır konuşmasının TBMM'deki konuşmasıyla aynı nitelikte olduğunu söyleyen Kürkçü "Kanun koyucunun düşüncelerin 'tıpkı basımını' değil, tekrarlanması ve açığa vurulmasını güvence altına almakta" olduğunu vurguladı. "Anayasa bu çerçevede esasen milletvekilini kendisini TBMM çatısı altında nasıl ifade ediyorsa her yerde öyle ifade etmekte özgür ve dokunulmaz kılmaktadır. Bu, aslında geniş bir yorumla milletvekiline bir kovuşturma korkusu olmaksızın fikirlerini her yerde toplum adına özgürce ifade etmesi için toplum tarafından tanınmış bir hak ve ayrıcalıktır. İfade özgürlüğünün güvencesi ve çıtasıdır." dedi.
Kürkçü, "esasen bir milletvekilinin konuşması yüzünden suçlanması ve yargılanması saçmadır, tuhaftır, oksimorondur. Batı dillerinde parlamento, konuşma sözcüğünün Latincesinden ('parlare') türemiştir. Vekil konuşur, asıl işi budur, ve bundan ötürü ve bunun için dokunulmazdır. Suç olan, olabilen, eylemdir: Hırsızlık, cinayet, rüşvet, irtikap, şiddet... Düşünceleri ifade etmek suç değildir, hiç değilse vekiller için." diyerek İddianame ve Esas Hakkındaki Mütalaa'nın "esasen Anayasal olarak yasaklanmış bir işlemi gerçekleştirmek üzere" mahkeme önüne getirildiğini ifade etti ve mahkemenin "iddianameyi iade ederek davayı derhal sona erdirmesi"nin dosya çerçevesinde hukuken yapılabilecek tek işlem olduğunu savundu.
Konuşma kaydı ilk kez dinlendi
Duruşmada Savcılığın Esas Hakkındaki Mütalaası okunmadan önce, mahkeme Kürkçü ve vekilinin soruşturmanın genişletilmesi talepleri hakkındaki kararını açıkladı. Konuşmanın, uzman bir bilirkişi tarafından çözülerek dökümünün yapılması ve Newroz konuşması ile aynı mahiyette TBMM'de yapılan konuşma tutanaklarının dosyaya dahil edilmesi taleplerini redededen mahkeme, konuşmanın DVD kaydının dinlenmesi talebini kabul etti.
10 dakikalık kaydın dinlenmesinden sonra Savcı Esas Hakkındaki Mütalaasında İddianameyi olduğu gibi tekrarlayarak güvenlik operasyonları sırasında halkın haklarının ihlal edildiğine ilişkin eleştirilerinin "sözkonusu il ve ilçelerde güvenlik güçleri tarafından terör örgütüne yönelik kapsamlı operasyonlar yapıldığı ve yapılmaya devam edildiği dikkate alındığında, terör örgütünün cebir, şiddet veya tehdit içeren yöntemlerini meşru gösterecek veya övecek ya da bu yöntemlere başvurmayı teşvik edecek şekilde propagandasını yapma niteliğinde olduğu" gerekçesiyle Kürkçü'nün TMY 7/2 Maddesi uyarınca cezalandırılmasını talep etti.
Kürkçü savunmasında Mütalaanın usul yönünden, milletvekili dokunulmazlıklarının kaldırılmasına ilişkin geçici anayasa değişikliğinin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine aykırılığını, AİHM'e bu yöndeki başvurusunun henüz karara bağlanmamış oluşunu da anımsatarak, mahkemenin bu hususları değerlendirmeksizin yargılamaya başlamamış olması gerektiğini ileri sürdü.
Kürkçü ayrıca, soruşturmanın başlatıldığı tarihte Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) üyesi olması dolayısıyla, Avrupa Konseyi'nin İmtiyaz ve Muafiyetlerine mütaallik Umumi Anlaşma ile buna Ek Protokolün tasdiki hakkında Kanun uyarınca soruşturma öncesinde AKPM'nin onayının aranması gerektiğini, bu oay olmaksızın kovuşturmanın başlatılamayacağına ilişkin olarak mahkemenin karar alması gerektiğni hatırattı.
Kürkçü'nün vekilinin iddianame ve esas hakkındaki mütalaayı AİHM testine tabi tutan ve milletvekillerinin ifade özgürlüğünün mahkemelerce koruma altına alınmasının AİHM yargısının başlıca ilkesi olduğunu vurgulayan savunmasının ardından Kürkçü'ye son sözü soruldu. Kürkçü, "bir milletvekili olarak görevimi yaptım. Bununla sadece onur duyuyorum" dedi.
Karar için verilen aranın ardından hükmünü açıklayan Iğdır 1. Ağır Ceza Mahkkemesi, yargı konusu olan konuşmada "propoganda suçunun unsurlarının sabit olduğu" kararına vardıklarını, istinaf yolu açık olmak üzere "takdiren ve teşdiden iki yıl ağır hapse hükmettiklerini", "gelecekte aynı suçu işlemekten imtina edeceği kanaatine varmadıkları, pişmanlık belirtisi görmedikleri" gerekçesiyle hafifletici sebeplerin mevcut olmadığı sonucuna ulaştıklarını açıkladı.
Ceza onanırsa Ertuğrul Kürkçü Demokratik Bölgeler Partisi’nin (DBP) Iğdır il örgütü tarafından 2016 Newroz kutlamaları sırasında yaptığı konuşma dolayısıyla hapse girecek.
Kürkçü hakkında iddianameyi Iğdır Cumhuriyet Başsavcısı Sedat Turan hazırlamış ve Terörle Mücadele Kanunu 7/2’den Örgüt Propagandası Yapma maddesinden yargılanmasını istemişti.
Dokunulmazlıkların kaldırılması
26. Dönem HDP İzmir milletvekili olan Kürkçü hakkında hakkında Iğdır Cumhuriyet Başsavcılığınca dokunulmazlığının kaldırılması istemiyle düzenlenen fezleke Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı'nda dönem sonunda işlem görmek üzere beklerken milletvekili dokunulmazlıklarını topluca kaldıran geçici Anayasa değişlkliği AKP, MHP ve CHP milletvekillerinin 376 kabul oyuyla 20 Mayıs 2016’da Meclis’ten geçti.Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 7 Haziran 2016’da onaylamasıyla yürürlüğe girdi. O tarihte 138 milletvekili hakkındaki toplam 667 dosya bulunuyordu. Bu dosyalardan 405'i de HDP milletvekillerine aitti. Kürkçü’nün Iğdır Başsavcılığından gelen dosyası da bunlar arasındaydı.
Kürkçü hakkında üç konuşma için iki dava daha var
Kürkçü'nün ayrıca Mardin ve Diyarbakır'da 2012, 2015-2016'da yaptığı üç konuşma nedeniyle 13,5 yıldan 33 yıla kadar hapsinin istendiği 3 davası daha bulunuyor. 3 Ekim 2018'da görülmeye başlanan bu davanın ikinci duruşması 6 Şubat 2019'da görülecek.
Adıyaman'ın dosyası ayrıldı
Ertuğrul Kürkçü’nün 21 Mart 2016 günü Iğdır’da konuşma yaptığı Newroz kutlamasında HDP Iğdır milletvekili Mehmet Emin Adıyaman da bir konuşma yapmıştı.
Adıyaman da bu konuşması nedeniyle Kürkçü ile aynı davada yargılanıyordu. Adıyaman'ın dosyası daha önce ayrılarak başka bir dava ile birleştirildiğinden bugünkü duruşmada sadece Kürkçü hakkında hüküm verildi. (HK)
