*Fotoğraflar: Cüneyt Karadağ/ Marburg-AA.
Avrupa İlaç Ajansından (EMA) onay alan Marburg'daki BioNTech tesisleri, Avrupa'daki ve dünyadaki en büyük mRNA (haberci RNA) aşı üretim tesislerinden biri.
Yeni tip koronavirüse karşı ilk tescilli aşıyı Pfizer ortaklığıyla geliştiren BionTech'in Bilim ve Teknoloji Üretim Bölümü Başkanı Dr. Manfred Brunen, basına mRNA üretiminden nihai toplu aşıya kadar toplam 50 bin adımın gerekli olduğu aktardı.
Üretimi, bilimsel konularla yani süreç izleme, verilerin süreç değerlendirmesi ve çalışanların eğitimi ile desteklediklerini vurgulayan Braun, şöyle ayrıntılandırdı:
"4 aşamalı mRNA aşı teknolojisinin 3 aşamasını burada gerçekleştiriyoruz. mRNA'nın adı 'haberci', yani burada bir mesaj taşıyan bir molekül ürettiğimiz anlamına geliyor."
İlk aşama: mRNA'nın temizlenmesi
Braun, mRNA'nın elde edilme işlemindeki sıralamanın önemine dikkati çekerek, şöyle devam etti:
- "Doğru bileşenleri bir araya getirirseniz ve ardından doğru koşulları elde ederseniz, o zaman laboratuvarda üretim ölçeğinde bile büyük miktarlarda mRNA üretebilirsiniz. Bu, üretimimizin ilk adımıdır. İkinci adımda ilk adımda orada bulunan tüm bu bileşenlerden bu mRNA'yı temizliyoruz. Sonunda saflaştırılmış mRNA molekülü elde ederiz. mRNA çevresel etkilere duyarlı olduğu için korunması gerekir. Burada araştırmacılar yine doğadan faydalanırlar. Doğa, bu kadar hassas molekülleri genellikle sınırlı durumlarda paketleyecek şekilde yapar. Tam olarak aynı şeyi yapıyoruz. Lipitleri mRNA ile karıştırıyoruz. Lipitler ile mRNA arasında doğal bir çekim vardır, bu da lipitlerin mRNA çevresinde depolandığı anlamına gelir ve dış etkilerden korur."
Yapılış yöntemlerine göre aşılar
Genetik yöntemi:
Virüsün kendi genlerinden bir veya daha fazlasını hücrelerimize enjekte ederek bağışıklık tepkisini tetiklemeyi hedefleyen aşılar grubu. Moderna ve Pfizer-BioNTech'in aşıları vücutta viral proteinler üretmek için haberci RNA'ya (mRNA) dayalı aşılar geliştiriyor.
Viral vektör aşıları
Koronavirüs genlerini taşımak üzere tasarlanmış virüsler içerirler. Bazı viral vektör aşılar hücrelere girerek onların viral proteinler oluşturmasına neden olur Diğer viral vektörler, yüzeylerinde koronavirüs proteinleri taşıyarak yavaşça çoğalırlar.
Çinli CanSino Biologics'in, Rusya'nın Sputnik V aşılarının yanı sıra Johnson & Johnson ve Astra Zeneca'nın aşıları da bu yöntemle yapıldılar.
Protein bazlı aşılar
Koronavirüs proteinleri içeren ancak genetik materyal içermeyen aşılardır. Novavax, kısmen sigara üreticisi Philip Morris tarafından finanse edilen Kanada merkezli Medicago, aşı yapmak için bir+ tütün türü kullanıyor.
Virüs genlerini yapraklara aktarırken ve bitki hücreleri daha sonra virüsleri taklit eden protein kabukları oluşturuyor.
İnaktive aşılar
Kimyasallarla öldürülen zayıflamış koronavirüslerden veya aktif olmayan koronavirüslerden üretilen aşılar. Çinli Sinopharm, Türkiye'nin de uygulamaya başladığı Sinovac şirketinin CoronaVac aşısı ve Hintli şirket Bharat Biotech'in aşısı bu kapsamda.
İnaktive edilmiş aşılar, virüsün bir laboratuvarda geliştirilmesi ve ardından öldürülmesi ile yapılıyor. Bu aşılar, vücuda virüse gizlice müdahale olanağı sağlıyor.
Uyarlama aşılar
Covid-19'a karşı koruma sağlayabilecek diğer hastalıklar için halihazırda kullanımda olan aşılar. Calmette-Guerin: Tüberkülozdan uyarlama aşının test çalışmaları sürüyor.
(PT)
