Rusya, tahıl anlaşmasını askıya aldı: Türkiye’den açıklama

* Fotoğraf: Anadolu Ajansı (AA)

Rusya'nın Ukrayna, Türkiye ve Birleşmiş Milletler (BM) ile imzaladığı "tahıl koridoru anlaşması"nı askıya almasının ardından Türkiye Milli Savunma Bakanlığı, konuyla ilgili dün (30 Ekim) bir açıklama yaptı.

Bakanlık, resmi sosyal medya hesabından da paylaşılan açıklamasında, 22 Temmuz 2022'de imzalanan anlaşma ile birlikte Ukrayna limanlarından 1 Ağustos'ta başlayan tahıl sevkiyatı sayesinde bugüne kadar 9,3 milyon ton tahılın sevkinin sağlandığını kaydetti.

Rusya'nın 29 Ekim'de Sivastopol'da gerçekleştirilen saldırılar nedeniyle tahıl girişiminin geçici olarak durdurulduğunu BM ve Türkiye makamlarına ilettiğini berlirten Bakanlık, söz konusu faaliyetlerin devam etmesi için Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar'ın muhataplarıyla ve ilgili makamlar ile görüşmelere ve koordinasyona devam ettiği bilgisini paylaştı.

"Ukrayna'dan gemi çıkışı olmayacak"

Bakanlığın mevcut durumla ilgili açıklaması kısaca şöyle:

"İstanbul'da bulunan Müşterek Koordinasyon Merkezi'nde görevli Rus personel halen merkezdedir. Bu sürede Ukrayna'dan gemi çıkışı olmayacaktır. İstanbul önlerinde bekleyen tahıl yüklü gemilerin denetlenmesine ise bugün ve yarın (30-31 Ekim) devam edilmesi planlanmaktadır.

"(Akar'ın yürüttüğü) Söz konusu görüşmelerde taraflara, dünya genelinde insanlığa olumlu etkisi olan ve tüm krizlerin iyi niyet ve diyalogla çözülebileceğini kanıtlayan bu girişimin devam etmesinin ve mekanizmanın devamını olumsuz etkileyecek her türlü provokasyondan uzak durulmasının önemi hatırlatmaktadır."

Rusya: Gemilerin güvenliğini sağlayamayız

Rusya Dışişleri Bakanlığı, 29 Ekim'de yazılı bir açıklama yaparak Ukrayna'dan tahıl ürünlerin çıkışına ilişkin anlaşmayı süresiz olarak askıya aldıklarını açıkladı. Bakanlık, Rusya tarafının "koridordan geçen sivil gemilerin güvenliğini artık garanti edemeyeceğini" duyurdu.

Açıklamada, aynı gün "Ukrayna silahlı kuvvetlerinin Ukrayna tarım ürünlerinin ihracatı için 'Karadeniz Girişimi' uygulamasının bir parçası olarak oluşturulan insani koridoru örtü olarak kullanarak Sivastopol'daki deniz üssünde Rusya Karadeniz Filosunun gemilerine ve altyapısına insansız hava araçlarıyla büyük hava ve deniz saldırıları düzenlediği" kaydedildi.

Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, konuyla ilgili aynı gün bir açıklama yaparak Rusya Savunma Bakanlığının, Ukrayna'dan tahıl çıkışını sağlayan anlaşmayı askıya alma kararına ilişkin, "Şimdi Moskova, milyonlarca insanın gıda güvenliğini sağlayan tahıl koridorunu engellemek için sahte bir bahane kullanıyor" değerlendirmesinde bulundu.

Sonrasında, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Avrupa Birliği'nin (AB) yanı sıra Almanya ve Fransa'nın aralarında olduğu ülkeler Rusya'nın anlaşmayı askıya almasından duydukları üzüntüyü dile getirdi ve Rusya'yı anlaşmadan doğan taahhütleri yerine getirmeye çağırdı.

* Büyütmek için tıklayın (Kaynak: AA)

Ne olmuştu?

Rusya'nın 24 Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgali ile başlayan savaş, Rusya'nın Ukrayna limanlarını ablukası ile birlikte Ukrayna tahılının dünyaya ihraç edilememesine sebep olmuş, savaşın bir enerji krizinin yanı sıra bir gıda krizini de beraberinde getireceğinden tedirginlik duyulmuştu.

Rusya, Ukrayna, Türkiye ve Birleşmiş Milletler (BM) heyetleri Rusya ve Ukrayna tahılının piyasaya çıkışını engelleyen ve gıda krizini tetikleyen savaştan doğan sorunların bir tahıl koridoruyla aşılması için 13 Temmuz'da İstanbul'da bir araya geldi. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, bu kapsamda bir tahıl koridoru anlaşmasının imzalanacağını açıkladı.

Türkiye Cumhuriyeti Milli Savunma Bakanlığı, Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna Altyapı Bakanlığı ve BM, 22 Temmuz'da İstanbul'daki Dolmabahçe Ofisi'nde "Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi"ni imzaladı.

Tahıl ihraç gemilerini korumak için İstanbul'da oluşturulan Müşterek Koordinasyon Merkezi resmi olarak 27 Temmuz'da açıldı. Müşterek Koordinasyon Merkezi, asker ve sivil olmak üzere Türkiye, Rusya, Ukrayna ve BM'den beşer temsilciden oluştu. İmzalanan anlaşmanın icra ve denetimi, İstanbul'daki bu müşterek koordinasyon merkezinden yürütülüyordu.

Milli Savunma Bakanlığı, 22 Temmuz'da imzalanan tahıl koridoru anlaşması kapsamında Ukrayna limanlarından gerçekleştirilecek ilk tahıl sevkiyatı ile ilgili 1 Ağustos'ta yazılı bir açıklama yaparak tahıl sevkiyatı anlaşması kapsamında tahıl yüklü ilk geminin Ukrayna'nın güneyindeki Odessa Limanı'ndan hareket ettiğini, 2 Ağustos'ta İstanbul'da olacağını açıklamıştı.

Anadolu Ajansı'nın (AA) aktardığına göre, anlaşma kapsamında 1 Ağustos-29 Ekim 2022 tarihleri arasında 9,3 milyon ton tahılın Ukrayna limanlarından dünyanın farklı bölgelerine sevkiyatı sağlandı. (SD)