Fotoğraf: AA-Arşiv
Haberin Kürtçesi için tıklayın
Birleşmiş Milletler Silahsızlanma Araştırmaları Enstitüsü (UNIDIR), BM'nin Cenevre Ofisinde düzenlediği basın toplantısında, geçen yıl boyunca dünyada mayın kullanımı, üretimi, mayınlı arazilerin temizlenmesi ve mayınların neden olduğu hak ihlallerine dair hazırladığı rapordaki verileri paylaştı.
UNIDIR, 2020'de mayın ve savaş artığı patlayıcı nedeniyle 2 bin 492 kişinin öldüğünü ve 4 bin 561 kişinin yaralandığını açıkladı.
Rapora göre, ölen veya yaralananların yarısı çocuk.
Son 6 yılda mayınların neden olduğu ölüm ve yaralanmaların yüksek olduğunu belirten UNIDIR, 2020'de rakamların 2019'a göre bin 220 kişi arttığını aktardı.
Suriye ilk sırada
Suriye, 2020'de en çok mayın kaynaklı ölümler ve yaralanmaların yaşandığı ülke oldu. Suriye'de toplam 2 bin 729 kişi öldü veya yaralandı. Raporda, Mayın Yasağı Sözleşmesi'ne taraf olmayan ülkeler arasında yer alan Suriye'de yaşanan ihlallerin 1999'dan bu yana en yüksek rakam olduğuna dikkat çekildi.
Mayın temizliği
Sözleşmeye taraf ülkelerde 2020'de toplam 146 kilometrekare mayınlı arazi ve 135 bin 500 kara mayını temizlendi.
Kamboçya ve Hırvatistan, geçen yıl en çok mayınlı arazi temizleyen ülkeler oldu. Yunanistan ve Ukrayna, 2020'de vadettikleri sayıda mayın temizliği yapmayarak sözleşmeyi ihlal etti.
Mayın Yasağı Sözleşmesi'ne taraf ülkeler 2020'de, stoklarındaki 55 milyon mayını imha ederken 2021'de mayın stoklarının yüzde 94'ünü yok eden Sri Lanka, en çok mayın imha eden ülke oldu.
Mayın üretimi
ABD ve Rusya'nın yeni kara mayınları üretip denediği bilgisine yer verilen rapora göre, Çin, Küba, Hindistan, İran, Kuzey Kore, Pakistan, Rusya, Singapur, Güney Kore ve Vietnam da mayın üreticisi ülkeler arasında yer aldı.
Devlet dışı silahlı güçlerin de 2020'de Afganistan, Kolombiya, Hindistan, Myanmar, Nijerya ve Pakistan'da anti personel mayın üretmeyi sürdürdüğü gözlemlendi.
Türkiye taahhüdünü yerine getirmiyor
2004 yılında Mayın Yasağı Anlaşması'na taraf olan Türkiye, toprağa döşeli tüm mayınları 2014 yılına kadar temizleme taahhüdünde bulundu. Ancak bu taahhüdünü yerine getirmedi ve 2013 yılında 8 yıllık ek süre istedi.
Türkiye'nin ek süre talebi raporuna göre, toprağa gömülü bir milyondan fazla mayın bulunuyor.
Mayınsız Türkiye Girişi Koordinatörü Muteber Öğreten bianet'e, 2014'ten 2022'ye ertelenen mayın imha sürecinin bu kez de 2025 yılına erteleneceğini ve hedefin 2025'te de yakalanmasının zor olduğunu söylemişti. (KÖ)
