Haberin Kürtçesi için tıklayın
bianet’in kadın ve LGBTİ haberleri editörü Çiçek Tahaoğlu ve ifade özgürlüğü haberleri editörü Elif Akgül toplumsal cinsiyet odaklı haberciliğin, bianet’te ve yaygın medyada nasıl yapıldığını örneklerle gazeteci adaylarına aktardı.
Haber dili, temsiliyet eşitsizliğine ve yerleşmiş zihniyete değinen Akgül ve Tahaoğlu, medyanın cinsiyetçi dilini dönüştürmeyi kadın ve LGBTİ odaklı habercilik üzerinden tartıştı.
"Kadın ve LGBTİ'ler ne zaman haber olur?"
Akgül ve Tahaoğlu sunumda “Kadın ve LGBTİ’ler neden haber olmaz? Kadın ve LGBTİ’ler ne zaman haber olur? Toplumsal cinsiyet odaklı habercilik yaparken nelere dikkat etmek gerekir?” gibi soruları yanıtladı.
“Toplumsal cinsiyet odaklı habercilik, sadece içinde ‘kadın ve LGBTİ geçen haberler’ değildir. Toplumsal cinsiyet odaklı habercilikte, haberin odağına kadın ve LGBTİ’leri yerleştiriyoruz. Tüm haberlerin kadınları ve LGBTİ’leri de ilgilendirdiğini aklımızda tutarak, ekonomiden siyasete, spordan yaşama her türlü haberde, bu olay kadınları ve LGBTİ’leri nasıl etkileyecek? Kadınlar ve LGBTİ’ler bu konuda nasıl düşünüyor, gibi soruları sormamız, bu soruları haberlerimizde cevaplandırmamız gerekiyor.
"Medya yöneticileri, yazıişleri erkek"
“Medya çalışanları ve yöneticileri arasındaki kadın erkek eşitsizliği, kadın ve LGBTİ’lerin daha az haber olmasının sebeplerinden biri. 2015’te yaptığımız araştırmaya göre, ulusal gazetelerin yüzde 15’inin künyesinde tek bir kadına bile yer verilmiyor.
“Gazetelerde çalışan kadın oranı sadece yüzde 19. Yöneticilerde bu oran yüzde 10'a kadar düşüyor. İnternet medyasında kadın çalışan oranı yüzde 38’e yükseliyor. bianet’te ki duruma baktığımızda çalışan 18 kişinin 10’u kadın 8’i erkek. Yazı işlerinde ise 5 kadın 3 erkek şeklinde çalışıyoruz.
“Yaygın medyada kadın ve LGBTİ’lerin haber olması için ya mağdur olmaları, ya ‘sıradışı bir erkek işi’ yapmaları gerekiyor. Ya da Anneler Günü, Dünya Kadınlar Günü ya da Onur Haftası gibi zaman dilimlerinde haber oluyorlar.
"Kadın görünürlüğünün arttığı alan 'şiddet mağdurları'"
“Uluslararası Medya İzleme Raporu’na göre, 2005’ten 2015’e medyada kadın görünürlüğünün arttığı tek alan ‘ev içi şiddet mağdurları’. Tüm haber içeriklerinde görünen, duyulan kadınların yüzde 16’sı “mağdur” olarak habere girdi. Erkeklerde ise bu oran yüzde 8. Bu araştırma kadın ve erkekler üzerinden yapılmış ama, bu oran LGBTİ+ için kaç olabilir, düşünmek lazım.
“İşte böyle bir habercilik anlayışının olduğu dönemde biz bianet olarak sesi duyulmayan/bastırılmaya çalışılan tarafı haberin odağına yerleştiriyoruz, dilimize dikkat ediyoruz. Kullanmaya alıştığımız kalıpları sürekli sorguluyoruz, alternatif ifadeler üretiyoruz. Başvurduğumuz haber kaynaklarında ve kullandığımız fotoğraflarda eşit temsiliyeti gözetiyoruz. Olayları hak odaklı düşünerek analiz ediyor, Kadınları/LGBTİ+’ları ilgilendiren ulusal ve uluslararası düzenlemeleri, kadınlarının talep, eleştiri ve önerilerini haberleştiriyoruz. Eşitsizliği yıkmaya çalışan kadınların/LGBTİ+’ların yaptıklarını aktarıyoruz.”
Sunumun devamında Akgül ve Tahaoğlu, haber kupürleri üzerinden yaygın medyada yapılan yanlışlar ve bianet haberlerini kıyasladı. Kadın ve LGBTİ’lerle ilgili kullanılan yanlış ifadeler (LGBTİ’liler, bayan gibi) ve bunların yerine ne kullanılması gerektiğini anlattı. (HA)
