Barınma krizi | Kiracı olduğun evi bir başkasına kiralamak

* Fotoğraf: Anadolu Ajansı.

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Gün geçtikçe daha yakıcı bir hâl alan barınma sorununun çözümü ve artan kira fiyatlarına direnmek için kiracılar başka yöntemler bulmaya çalışıyor. Bu yöntemlerden biri kiracı olduğunuz evin bir odasını ya da tamamını geçici olarak kiraya vermek. Bu yöntem için kullanışlı araçlardan biri ise Airbnb uygulaması.

Airbnb, evini ya da evinin bir bölümünü kiraya vermek isteyenler ile konaklamak için yer arayan kişileri buluşturan ve neredeyse tüm dünyada hizmet veren bir platform. 

Kısa dönemli ev kiralamanın yollarından biri olan Airbnb uygulamasını düzenli olarak kullanan ve kiralarını bu sayede ödeyen, hatta bazen geçimlerini bu yolla sağlayan kullanıcılar ile konuştuk.

Evi ya da bir odayı kiralamak

Ekonomik krizle birlikte geçinmesinin neredeyse imkânsız bir hal aldığını söyleyen Mine Y., Kadıköy'deki evini kiraya vermek için Airbnb'ye başvurma nedenini "Market alışverişi yapıyor olmak bile inanılmaz zorlarken İstanbul genelinde neredeyse barınamıyoruz. Bu barınma krizinde ben de ailesinden ayrı yaşayan, 25 yaşındaki biri olarak payımı aldım. Evim satıldı ve ev sahibi şu an verdiğim kiranın çok üzerinde bir para istiyor. Kiramı ödeyebilmek Airbnb uygulaması aracılığıyla evimi ya da odamı başkalarına kiralıyorum," olarak açıkladı.

Sistemin işleyişi

Mine Y., sistemin nasıl işlediğini ise şöyle anlattı:

"Tüm rezervasyon işlemleri web sitesi veya uygulama üzerinden gerçekleşiyor. Seçeneklere göre odanı ya da tüm evi kiraya veriyorsun. Bunu seçebiliyorsun tabii, gelen taleplere göre. Belirli şartlar belirleyebiliyorsun, tabii onların da talepleri oluyor. Bu sayede evimin kirasını çıkardığım gibi bazen geçinmeme yardımcı olan bir para da kalıyor elime. Şu an bunu yapmayan çok az kişi var aslında, çok yaygın bir yöntem. Konforundan taviz verip evini paylaşıyor olsan bile kazançlı oluyor ama.

"Bir sektör gibi artık"

"Ben buna ek olarak birkaç evin daha kiralanmasıyla ilgileniyorum. Ev sahipleri başkaları, onlar alıyor paraları, ben de buradan 'komisyon' diyebileceğim bir ücret alıyorum. Eve gelmek isteyen insanlarla mesajlaşma, eve giriş-çıkışların organize edilmesi ve evlerin temizliği ile ilgileniyorum. Evin eksikliklerini gideriyorum.

"Asıl kazancı da buradan sağlıyorum. Bu bir sektör gibi artık. İnsanlar sadece uygulamadan gelen taleplerle ilgilenmek üzere mesajlaşmayı üstlenerek bile para kazanıyorlar, çünkü bu da başlı başına bir iş. Bu da en az evini kiralamak kadar yaygın."

Misafirler için sıfır eşya

Kiralama işini artık organiz bir şekilde yürütümek istediğini söyleyen Mine Y., bunun için evinin bir odasını özel olarak dekore ettiğini söyledi. Odanın düzenine dair ise şunları söyledi:

"Şimdi yeni planım kendi evimde bir odayı misafirlerin sevebileceği bir tarzda organize ederek o odayı düzenli olarak kiraya vermek. Odaların dekorunu organize ederken de şöyle bir yöntem tercih ediyorum: Kendim için bir eşya alacaksam ikinci el eşya satan yerlerden bunu temin ediyorum, örneğin çizilmiş bir yatak başlığı alabiliyorum.

"Can acıtıcı"

"Çünkü benim yaşam koşullarım daha iyi görünen eşyaları karşılayacak durumda değil. Ancak Airbnb ile gelecek misafirler için gidip iyisini almak zorundasın. Tuvalet kâğıdının, sabunun en iyisini alıyorsun. Örneğin nevresim alıyorsan gidip pazardan değil, IKEA'dan alıyorsun."

Bu durumun, kendisi için aslınca "can acıtıcı" olduğuna da değinen Mine Y.: "Kendi giysilerimi alırken dahi ikinci el ile idare etmek zorundayken misafirlerin konforunu bu kadar düşünüyor olmak biraz onur kırıcı bir yandan. Yani ben bunları hak etmiyor muyum, diyorsun kendi kendine. Evin büyük odasını onlara kiralıyorum ya da örneğin, küçük oda bana kalıyor. Daha az ışık alan, evin en kullanışsız alanlarından biri halbuki burası."

"Konforumu düşünecek durumda değilim"

Evin tamamını kiraladığında arkadaşlarında kaldığını söyleyen Mine Y., bu durumdan hoşnut olmadığını ancak geçinebilmek ve kirasını ödeyebilmek için mebcur olduğunu söyledi:

"Tüm evi kiraladığımda iki gün bir arkadaşımda, üç gün başka bir arkadaşımda kalıyorum. Bu tabii zorlayıcı ama bu ekonomik krizde kendi konforumu düşünecek durumda değilim. Konforum ve barınabilmek arasında bir seçim yapmak zorundayım. Seçimim hayatımı sürdürmekten yana oluyor. Yoksa kiramı nasıl ödeyeceğim, ne yiyip içeceğim? Haftada beş gün okulum var, bir yerde çalışmam mümkün değil. Çalışsam dahi bana verilecek günlük 100 liralık ücretlerle barınma sorunumu gidermem, geçinmem mümkün değil."

"Üç-dört aylık kiram çıkıyor"

Beyoğlu'ndaki evini Airbnb aracılığıyla kiraya veren Veysel K. ise, bu yöntem aracılığıyla evini bazen bir ay boyunca kiraya verdiğini ve bu sayede üç-dört aylık kirasını çıkardığını söyledi.

Türkiyeli konukları daha düşük ücret verdikleri için tercih etmediğini söyleyen Veysel K., süreci şöyle anlattı:

"Uygulamaya girince elbette hemen bir talep gelmesi mümkün değil. Evinizi konaklamak isteyenlerin beğeneceği tarzda organize etmeniz gerekiyor. Bir de uygulamanın veri tabanında iyi bir ev sahibi olduğunuza dair yüksek 'puan' almanız lazım. Çünkü hakkınızda bir şikâyet olduğunda bir noktadan sonra tercih edilmemeye başlıyorsunuz.

"Ama şikâyetler de şunu kapsıyor: Ev yeterince temiz değildi, diş macunu yoktu, sifon zor çalışıyordu, gibi."

Evin konumu

Uygulamada tercih edilme nedenlerinden birinin evin konumu olduğuna dikkat çeken Veysel K. "Cihangir ya da Moda'da bir eviniz varsa, gecelik 50 Euro'ya kiraya verebilirsiniz evi," dedi. Bazen daha fazla ücretler de aldığını söyleyen Veysel K., bu paraların yabancı turistler için hâlâ otelden daha ucuza denk geldiğini vurguladı.

Uygulamayı kullananların dikkat etmesi gerekenleri ise şöyle sıraladı:

"Tek dikkat etmeniz gereken sistemde geriye düşmemek için kötü yorum almamaya çalışmak. Ancak misafirler eve zarar verdiğinde sizin yapabileceğiniz şeyler de sınırlı. Örneğin sifonu onlar bozduğunda sizin Airbnb ile iletişime geçmeniz gerekiyor ki tamir masrafını alabilesiniz. Bu da bazen oluyor, bazen olmuyor."

Evini Airbnb aracılığıyla kiraya vermenin başlarda psikolojik olarak onu zorladığını da söyleyen Veysel K., zamanla bu duruma alıştığını söyledi:

"Arkadaşlarımın çoğunun anahtarı var artık bende. O ay evi Airbnb'ye verdiysem her hafta başka birinde kalıyorum. Şu an herkes Airbnb yaptığı için kimse de dert etmiyor bu durumu. Çünkü bir ay sonra da o arkadaşım evini kiralıyor ve o da bende kalıyor."

(TY)