Fotoğraf: Anadolu Ajansı
Van Bahçesaray'daki Karabet Tüneli 2016 yılında yapıldı.
Türkiye'de çığ tehlikesinin en fazla olduğu bölgelerden Van Bahçesaray'da yaşananlarla ilgili bianet'e konuşan İnşaat Mühendisleri Odası Van Şube Başkanı İsmet Bilmez, "Defalarca çığ düştü ama yetkililer önlem almadı. Kar tünelleri seçim vaadi olmaktan öteye gitmedi" dedi.
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’na (AFAD) bağlı olarak ülkedeki doğal afetlerin istatistiğini tutan Türkiye Afet Bilgi Bankası (TABB) verilerine göre, Van’ın Bahçesaray ilçesinde 2009 – 2017 arasında beş çığ olayı meydana geldi.
5 Şubat’taise yoğun kar yağışının etkili olduğu bölgede bir minibüs çığ altında kaldı. Minibüstekileri kurtarmak için bölgeye giden kurtarma ekibinden ise 39 kişi hayatını kaybetti. Peki yıllardır çığ tehlikesinin bilindiği bir bölgede neden önlem alınmadı ve bu ölümler yaşandı?
İnşaat Mühendisleri Odası Van Şube Başkanı İsmet Bilmez, “Bölgede çığ tehlikesi bunulan onlarca yol var. Defalarca çığ düştü ama yetkililer önlem almadı. Kar tünelleri seçim vaadi olmaktan öteye gitmedi” dedi. Bilmez, bölgede neredeyse tüm yol güzergâhlarında çığ tehlikesi olduğunu belirterek şunları anlattı:
Çığ düşen yer ana güzergah
“Çığ düşen bölge Van’dan ilçeye ulaşımı sağlayan ana güzergah üzerinde yer alıyor. Bölge yoğun çığ tehlikesinin bulunduğu bir yer. Kar tünelleri de olmadığı için çığ tehlikesine karşı yol kış aylarında pek fazla tercih edilmiyor. Hatta insanlar kış aylarında yolu uzatarak İran üzerinden bile gidip geliyor.
"Çünkü yol üzerinde sadece bir geçit var. Karabet Kar Tüneli… O da ilçeye 25 kilometre mesafede. Bahçesaray – Van arası ise 130 kilometre. Zaten çığ felaketinin yaşandığı bölge bu tünele 4-5 kilometre uzaklıkta. Dolayısıyla bölgede daha fazla kar tüneline ihtiyaç var.
“Tek çare kar tünelleri”
“Kar tünelleri daha önce bölgede çokça gündeme geldi fakat seçim vaadi olmanın ötesine geçemedi. Çığla mücadelede tek şansınız kar tünelleri. Dağın çok dik açılarda geldiği bölgelere tünellerin yapılması gerekiyor. Çünkü kar yağmasını engelleyebilir misiniz? Engelleyemezsiniz? Çığ düşmesini engelleyebilir misiniz? Engelleyemezsiniz? Sonuç olarak o kar tünellerinin yapılması gerekiyor.
"Vaat etiler ama yapmadılar"
"Her seçim döneminde gündeme geldi, vaatler verildi ama yapılmadı. Bölge halkı defalarca talep etti ama bir sonuca ulaşılmadı. Hastanesinden tutun insani tüm ihtiyaçlar için bu yol kullanılıyor. Bu yolun kapalı kalması demek ilçenin dışarıyla tüm bağlantısının kopması demek. Kar tünelleri artık seçim vaadi olmaktan çıkartılıp, bir an önce yapılmalı."
Karabet Tüneli
Van’da 2014 yılında yapımına başlanan ve Türkiye’nin ilk prefabrik tüneli olma özelliği taşıyan Karabet Kar Tüneli 2016’da hizmete girmişti. Arşivde yer alan bir haberde o dönem Karayolları 11. Van Bölge Müdürü Ahmet Turan Gülhaş, tünelle ilgili şunları söylemişti: “Van-Bahçesaray karayolunun 15. kilometresinde bulunan, kış aylarında yoğun kar yağışı ve tipi nedeniyle geçit vermeyen 3010 rakımlı Karabet Geçidi sürücülerin korkulu rüyası olmuştu. Karabet Kar Tüneli ile sürücülerimizin bu kâbusu inşallah sona eriyor. Çığın en fazla geldiği nokta, tünelin yapıldığı bu alanlardır. Kar tüneli sayesinde buralardaki çığ korkusundan kurtulmuş olduk.”
Bahçesaray hakkında: Dokuzuncu Gezegen
Fotoğraf: Bahçesaray Kaymakamlığı
Son verilere göre nüfusu 14 bin 701 olan Bahçesaray'da kaymakamlığın sitesinde ilçede kış mevsimiyle ilgili şöyle deniliyor: “Kar ve tipi nedeniyle sürekli yolların kapanması ile kış mevsiminin uzun sürmesi nedeniyle "Dokuzuncu Gezegen" olarak adlandırılan İlçemiz Bahçesaray'ın 2 bin 985 rakımlı Karabet Geçidi'nde, yol kenarlarında metrelerce yüksekliğinde kar birikintileri bulunur. Karabet Geçidi'nin bulunduğu dağların zirvelerinde küçük kar kütleleri bir daha ki kışa kadar erimeden kalabilir. Batıdaki birçok il ve ilçe baharı yaşarken ilçemizde bahar aylarında bile kışın ortasında gibi kar ve tipi devam eder.” (HA/DB)
