Haberin Kürtçesi için tıklayın
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG Meclisi) Antep’te işçilerin insanca yaşayabilecek bir ücret, iş güvencesi, işçi sağlığı ve iş güvenliği gibi en temel haklar işçilerin mücadeleleri sürerken bir iş cinayetleri raporu hazırladı.
2013-2023 arasını kapsayan rapora göre Antep’te son 10 yılda 20’si kadın 407’si erkek olmak üzere en az 427 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti.
2013’te 29, 2014’te 29, 2015’te 33, 2016’da 34, 2017’de 34, 2018’de 50, 2019’da 49, 2020’de 58, 2021’de 55, 2022’de 41 ve 2023’ün ilk yedi ayında 15 işçi çalışırken öldü.
Antep’te iş cinayetlerinde ölenlerin 39’u çocuk, 51’i mülteci/göçmendi. Ayrıca sadece 6’sı (yüzde 1,4) sendikalı işçiydi. 421 işçinin ise (yüzde 98,6) bir sendika üyeliği yoktu.
İş cinayetlerinde inşaat, yol işkolu başı çekiyor
En çok ölüm inşaat, yol işkolunda gerçekleşti. Bu iş kolunda 92 hayatını kaybetti. Onu 77 işçiyle (45 işçi ve 22 çiftçi) tarım ve orman işkolu, 49 işçiyle tekstil ve deri işkolu; 47 işçiyle de taşımacılık işkolu izledi. Antep’te iş cinayetlerinin işkollarına göre dağılımı şöyle:
- Ticaret, büro, eğitim, sinema işkolunda 34;
- Metal işkolunda 27;
- Belediye, genel işler işkolunda 26;
- Sağlık, sosyal hizmetler işkolunda 22;
- Gıda, şeker işkolunda 12;
- Savunma, güvenlik işkolunda 7;
- Petro-kimya, lastik işkolunda 6;
- Enerji işkolunda 6;
- Ağaç, kâğıt işkolunda 5;
- Madencilik işkolunda 3;
- Konaklama, eğlence işkolunda 3;
- Basın, gazetecilik işkolunda 2;
- Banka, finans, sigorta işkolunda 2,
- İletişim işkolunda 1;
- Çimento, toprak, cam işkolunda 1;
- Ve çalıştığı işkolunu belirleyemeyen 5 işçi.
İSİG Meclisi bu noktada tekstil işkolundaki ölümler ile göçmen işçi ölümlerinin Türkiye ortalamasının üstünde olduğuna dikkat çekti:
“Başpınar’daki Organize Sanayi Bölgeleri’nde tam bir patron keyfiyeti sürmekte, patronlar karlarına kar katarken işçiler sefalet koşullarında ve sağlık-güvenlik önlemleri olmadan çalışmaktadır. Bunun sonucu olarak tekstil işçi ölümleri yüzde 12 oranla Türkiye ortalamasının 4-5 katıdır.
“Gaziantep’te tespit edebildiğimiz kadarıyla son on yılda 50’si Suriyeli olmak üzere 51 göçmen işçi hayatını kaybetmiştir. Göçmen işçi ölüm oranı yüzde 12 ile Türkiye ortalamasının iki katıdır. Suriyeliler inşaat, tekstil, tarım, metal, gıda gibi sektörlerde ucuz işgücü olarak istihdam edilmektedir.”
"Şiddet vakaları sık görülüyor"
İSİG Meclisi raporunda Antep’te iş cinayetlerinin nedenlerine göre dağılımını da sıraladı. Buna göre;
- Trafik, servis kazaları nedeniyle 102;
- Ezilme, göçük nedeniyle 70;
- Yüksekten düşme nedeniyle 57;
- Covid-19 nedeniyle 38 işçi;
- Patlama, yanma nedeniyle 31;
- Şiddet nedeniyle 29;
- Elektrik çarpması nedeniyle 23;
- Zehirlenme, boğulma nedeniyle 22;
- Kalp krizi, beyin kanaması nedeniyle 18;
- İntihar nedeniyle 12;
- Nesne çarpması, düşmesi nedeniyle 10;
- Kesilme, kopma nedeniyle 3;
- Diğer nedenlerden dolayı da 12 işçi hayatını kaybetti.
Kentte işyerlerinde şiddet vakalarına çok sık karşılaşıldığını belirten İSİG Meclisi, 17 Nisan 2012’de çalıştığı hastanede bıçaklanarak öldürülen Dr. Ersin Arslan’ı ve geçen hafta sonu Özel Bayındır Hastanesi’nde Dr. Asadullah Begoğlu’nun darp edilerek yoğun bakıma kaldırılmasını hatırlattı.
Çocuk işçi ölümleri Türkiye ortalamasının 2 katı
Antep’te iş cinayetlerinin yaş gruplarına göre dağılımı şöyle:
- 14 yaş ve altı 18 çocuk işçi,
- 15-17 yaş arası 21 çocuk/genç işçi,
- 18-29 yaş arası 96 işçi,
- 30-49 yaş arası 177 işçi,
- 50-64 yaş arası 82 işçi,
- 65 yaş ve üstü 13 işçi,
- Yaşı belirlenemeyen 20 işçi hayatını kaybetti.
İSİG bu noktada “Antep’teki çocuk işçi ölümleri Türkiye ortalamasının iki katı” dedi. Çocukların tarım ve inşaat başta olmak üzere metal, tekstil, gıda ve ağaç işkollarında çalıştırıldığını ekledi.
30 yaş altı işçi ölümlerinin de tüm ölümlerin üçte biri olduğu notunu düştü.
Kar hırsı öldürüyor
İSİG Meclisi raporunda Antep’teki işçi ölümleriyle ilgili kısa bir değerlendirmeye de yer verdi.
Antep’in ekonomik, sosyal, siyasal, demografik ve coğrafi açılardan Türkiye’nin en önemli sanayi merkezlerinden birisi olduğunu aktaran İSİG Meclisi, kentin ihracatının 2022’de 10 milyar 523 milyon dolara ulaştığı bilgisini verdi.
Bu oranın, Kosova, Karadağ, Somali, Moritanya, Kırgızistan, Tacikistan ve Cibuti'nin aralarında bulunduğu 68 ülkenin gayrisafi yurt içi hasılasından daha fazla olduğunu ifade etti.
Ayrıca Türkiye’nin ilk 1000 ihracatçı şirket listesine Antep’ten 65 şirketin girdiğini ifade eden İSİG Meclisi raporda şöyle dedi:
"Antep’te 160’tan fazla alanda faaliyet gösteren sermaye çeşitliliği kenti bir işçi havzası dönüştürdü.
"Anadolu’ya rol model’ gösterilen Antep’te üretim ve ihracat temposunun düşmemesi için işçi sınıfı mücadelesi kontrol ve baskı altına alınmak isteniyor. Kentte hüküm süren, aşırı ve yoğun çalışmayı dayatan, hak arama mücadelesini sekteye uğratan, işbirlikçi sendikacılık anlayışını yerleştiren despotik emek rejimi sayesinde övünülen ihracat rakamları ve kar marjları mümkün oluyor.
"Ne var ki, pandemi sürecinde gerek salgın koşullarına gerek Kod-29’a karşı mücadele içinde geleneksel sendikal hareketin içinden kopan fiili-meşru bir eylem çizgisine sahip BirTek-Sen öncülüğünde Şireci Tekstil işçilerinin kazanımları, sadece Şireci Tekstil işçilerinin değil tüm Antep işçilerinin ve Türkiye işçi sınıfının kazanımı oldu. Şimdi mücadele bayrağı Artemis Halı, Erkaplan Halı vd. işyerlerindeki işçilerde..."
(HA)
