Haberin İngilizcesi için tıklayın
Yarın, Hıristiyan olan ilk toplumlardan biri olan Süryanilerin 1915'te her türlü insanlık dışı uygulamalara maruz kaldığı Sayfo Katliamı'nın 108'inci yıl dönümü. Birinci Dünya Savaşı sırasında Süryaniler'in güneydoğu Anadolu ve İran'ın tarihi Azerbaycan bölgesinde uğradığı bu katliam, Süryanice'de "kılıç" manasına gelen "sayfo" adıyla tarih sayfalarına geçti.
"Doğu rüzgarı bizi savurdu. Herkes canının çektiği yere gittiğinden, yeryüzünde dört bir yana savrulduk."
Süryani bilge Mor Afrem
Avrupa Süryani Birliği (ESU) üyesi Elber Shleymun Rhawi, katliam süreci ve sonrası ile Süryanilerin taleplerini bianet'e anlattı.
* Sayfo Katliamı öncesi ne tür gelişmeler oldu ve katliamı kimler nasıl bir atmosferde gerçekleştirdi?
"Hıristiyan halkların imhası hedeflendi"
İttihat ve Terakki Cemiyeti, Osmanlı İmparatorluğu'nun işgal ettiği topraklarda, soykırımcı zihniyetini esas alarak Türk-İslam senteziyle ırkçı bir siyaset oluşturdu. 1910 yıllından itibaren en başta Hıristiyan halkların imhası hedeflendi.
24 Nisan 1915'te Hıristiyan halkları soykırımdan geçirme planı genişletilmiş kapsamıyla uygulandı. İttihat ve Terakki Cemiyeti yöneticileri Cemal, Talat, Enver Paşalar yanlarına aldıkları işbirlikçi Kürt aşiretlerinin Hamidiye Alayları ve Teşkilatı Mahsusa çeteleri insanlıktan çıkarak kadın, erkek, genç, yaşlı, çocuk demeden herkesi barbarca katletti.
* Nasıl bir bilanço ortaya çıktı?
Soykırımda yaklaşık bir buçuk milyon Ermeni, yarım milyondan fazla Süryani, Asuri ve Keldani vahşice öldürüldü, yüz binlercesi de yerinden yurdundan sürgün edildi, on binlercesi de din değiştirmeye, kimliğini inkar etmeye zorlandı.
TIKLAYIN - Yüzyıldır tepemizde sallanan Sayfo
"Tarihi ve kültürel değerler tahrip edildi, yasaklandı, silindi"
Hıristiyan halkların tarihsel, kültürel değerleri tahrip edildi, yasaklandı, izleri silinmeye çalışıldı, malları mülkleri gasp edildi. Hayatta kalanlarda ağır travma ve korku içerisinde sindirilmiş bir yaşama mahkum edildi.
* Türkiye'de yaşayan Süryanilerin durumu hakkında ne söyleyebilirsiniz?
Türkiye genelinde,islamlaştırılmış Süryanilerden hariç, 25 ile 30 bin civarında gayri müslim olan Süryanilerin yaşadığı tahmin ediliyor. Somut sayı veya veri elimizde yok şimdilik.
Süryaniler tarih sahnesinden yok olmayla yüz yüze
Süryaniler, gerek Türkiye'de veya Ortadoğu'da, gerekse de tüm dünyaya savrulmaya ve muhacir duruma düşmeye mecbur bırakıldı. Bugün Süryani halkımız asimilasyon, vatansızlaştırılma ve kimliksizleştirilmeyle, bir bütün olarak tarih sahnesinden yok olmaya karşı karşıya bırakılmış çok vahim bir durum söz konusudur.
* Bu topraklarda farklı zamanlarda insanlığa karşı suçlar işlendi. Sayfo'ların son bulması için ne yapılmalı?
İlkin şunu söylemek gerekir ki İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin ayrımcı, ırkçı ve soykırımcı siyaseti günümüze kadar varlığını devam ettirmektedir. Ortadoğu'da Hıristiyan halklara karşı yapılan soykırım, insanlığa karşı işlenen en büyük suçlardan birisidir.
Unutturulması ve inkar edilmesi mümkün olmayan bu suçu işleyenlerin lanetlenmesi ve yeni soykırımların önüne geçilmesi için, dünya kamuoyu ve uluslararası güçlerin harekete geçmesi belirleyici bir öneme sahiptir.
Türkiye'ye tarihiyle yüzleşme çağrısı
* Süryaniler olarak Sayfo Katliamı'nın 108'inci yıl dönümünde talebiniz nedir?
Avrupa Süryani Birliği olarak Türkiye Cumhuriyeti hükümetini soykırımı tanımaya, gerçekleri örtbas etmekten vazgeçmeye ve kendi tarihiyle yüzleşmeye davet ediyoruz.
Ermeni halkıyla ortak acılarımızı her gün, anarak ve yaşayarak sonuna kadar hakikat yerine gelinceye kadar mücadelemize devam edeceğimizi, ve dayanışmamızı yükselteceğimizi bir kez daha belirtiyoruz.
Soykırımda hayatını kaybeden Ermenileri, Süryanileri, Pontus Rumları ve diğer farklı etnik kimliklere sahip olanları saygıyla anıyoruz.
TIKLAYIN - Süryanice'nin Karanlık Yılları, Sayfo...
(NT)
