“Mahpusların da depremzede olduğu unutuluyor”

Fotoğraf: AA

Haberin İngilizcesi için tıklayın

“Depremin görünmeyen yüzü olan mahpusların da depremzede olduğu, deprem bölgesinde bir kurumda tutulmasa bile birçoğunun ailesini ve yakınlarını kaybettiği, uzun bir süre dışarıdan ekonomik destek alamayacakları fark edilmeli, bu konuda acil önlemler alınmalı.”

Maraş merkezli depremlerden etkilenen kentlerdeki hapishanelerden ve mahpusların durumundan net bilgi almak çok zor. Mahpusların bazıları sevk edilirken bazıları da kaldığı hapishanelerdeki koşullar nedeniyle mağdur edildi.

Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST) Savunuculuk Koordinatörü Berivan Korkut, deprem bölgesindeki mahpuslarla ilgili bilgileri bianet’le paylaştı.

Sevklerin sebebi “güvenlik kaygısı”

Korkut da deprem bölgesindeki hapishanelerinde tam olarak ne yaşandığını şu an söylemenin güç olduğunu, bilgilerin hepsinin teyide muhtaç olduğunu altını çizdi:

“Bakanlığında bu konuda verdiği bilgi oldukça sınırlı. Elimizdeki bilgilerden ve danışma hattına gelen başvurulardan, deprem bölgesinde doğrudan etkilenen illerde birçok ceza infaz kurumunun boşaltıldığını öğrendik. Hapishane yapıları güçlü inşa edildiği için depremde doğrudan bir yıkım yaşanmadığını tahmin edebiliyoruz. Kurumların, güvenlik kaygısı ile boşaltıldığını söyleyebiliriz.

Deprem bölgesindeki hapishanelerin bir kısmının tamamen, bir kısmının da kısmen boşaltıldığı bilgisine sahibiz. Tam olarak hangi hapishanelerden kaç mahpus sevk edildi bilgisi hala teyide muhtaç olduğu için kesin olarak açıklayamıyoruz.”

Deprem sonrası ailelerine ulaşamadılar

Berivan Korkut, mahpuslarla ilgili en temel sorunlarından birinin, onların da depremzede oldukları halde bunun gözden kaçırılması olduğunu söyledi:

“Gerek depremi yaşamalarının psikolojisi gerekse de deprem bölgesindeki yakınlarını kaybetmiş olmalarının çok da fazla dikkate alınmadığı kanısındayız. Deprem sonrası mahpusların ailelerine ulaşmasında birçok aksaklık yaşandığı da danışma hattımıza gelen en sık şikayetler arasında. Bu sıkıntıların bir kısmının hala devam ettiğini söylemek mümkün.”

Televizyonu da kaybederlerse haber alamayacaklar

Korkut, mahpusların bu süreçte en çok karşılaştığı sorunlar hakkında şu bilgileri verdi:

“Sevk edilmeyip deprem bölgesinde tutulan mahpusların birçoğu ailelerinden herhangi bir destek alamıyor.

Örneğin danışma hattımıza Gaziantep L Tipi Ceza İnfaz Kurumundan gelen bir başvuruya göre, koğuşa 2 bin 500 lira elektrik faturası geldi ve aileleri depremzede olduğu için bunu ödeyemiyorlar. Elektrikleri kesilince dışarıdan haber alabildikleri nadir haber kaynağı olan televizyona dahi ulaşamayacaklar.

Yine ailelerinden ekonomik destek alamadıkları için telefon kartı alamadıkları, temel temizlik malzemelerine dahi ulaşamadıkları yönünde başvurular mevcut.”

Ayakkabılarını giyemeden, pijamayla sevk edildiler

Korkut, sevkler sırasındaki sorunlara da değindi:

“Danışma hattımıza gelen başvurulardan yola çıkarak sevk esnasında ve sonrasında ciddi sorunların yaşandığını söyleyebiliriz. Öncelikle bize başvuran mahpusların birçoğu hiçbir kişisel eşyalarını alamadan sevk edildiklerini, hatta bazı mahpusların ayakkabılarını dahi giyemediği, pijamalarla sevk edildiği yönlü başvurular aldık.

Bir diğer sorun sevk sonrası tüm başvurularına rağmen, mahpusların kişisel eşyalarının sevk edildikleri kurumalara getirilmemesi. Bu insanların birçoğunun ailesi zaten deprem bölgesinde ve kendileri dışardan gelen desteklerle yaşamlarını sürdürmek zorunda.

Bu koşullar altında mahpusların yeni giysi alma veya temel ihtiyaçlarını karşılamaları zaten mümkün değil. Aileleri ekonomik olarak destek vermek isteseler bile, bulundukları illerde neredeyse tüm mağazalar kapalı, satın alma veya postayla bunu gönderme olanakları bile yok.

“Yakınlarıyla haberleşemiyorlar”

Mahpusların bulundukları kurumlarda emanette bulunan paralarını dahi yeni geldikleri kurumlarda uzun süre kullanmadıklarını yönünde de mahpus ve mahpus yakınlarından başvurular aldık.

İletişimin bu kadar zaruri olduğu bir zamanda telefon kartı alacak paralarının olmadığı için yakınlarının kendilerinden haber alamadığı mahpuslar olduğu da gelen başvurular arasında.

Bu kadar büyük bir insani krizin parçası olan mahpusların bir de sevk edildikleri yerlerde bu tür sıkıntıları yaşaması, yas süreçlerini bile herhangi bir destek almadan ve temel ihtiyaçlarını dahi karşılayamadan geçiriyor olmaları gerçekten ciddi bir sorun.

“Eşyaları mahpuslara bir an önce ulaştırılmalı”

Bir an önce mahpusların sevk edildikleri kurumlara eşyalarının ücretsiz bir şekilde ulaştırılmasının çok önemli olduğu düşüncesindeyiz. Bunun yanında kişilerin günlük hayatlarını sürdürebilmeleri için gerekli olan ihtiyaçların ücretsiz karşılanması için adım atılmalıdır.

Özellikle haberleşmenin ve haber almanın bu kadar elzem olduğu bir dönemde, ihtiyaç duyan mahpuslara ücretsiz olarak telefon kartı sağlanmalı, gittikleri yerlerde özellikle tek tutulan mahpuslara TV ve gazete gibi haber alma olanakları sağlanmalı.

Giyecek, elektrik faturası, temizlik malzemesi dahil olmak üzere temel ihtiyaçlarını karşılamak için de bir destek mekanizmasının oluşturulmasının önemli olduğu kanısındayız.” (AS)