Haberin Kürtçesi için tıklayın
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG Meclisi) aylık olarak raporlaştırdığı iş cinayetlerinin Ekim bilançosunu paylaştı.
Üç bölümden oluşan raporun ana gündemini Amasra’da 41 işçinin öldüğü maden patlamasıydı. “Güneşi görebilmek için karanlığı kazan 41 maden işçisi katledildi” diyen İSİG Meclisi, Amasra için Karadon, Elbistan, Kozlu, Soma, Ermenek, Şırnak maden katliamlarına bir yenisinin eklendiğini söyledi.
Maden faciasının bilirkişi raporundan tespitler yaparak patlamanın önüne geçilebileceğini ifade etti.
İSİG Meclisi, Sayıştay ve Türkiye Taşkömürü Kurumu’nun (TTK) kendi iç raporlarına rağmen önlem almayan, bütçe ayırmayan TTK’yi, Maden Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’nü, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nı ve Çalışma ve Sosyal Güvelik Bakanlığı’nı katliamdan birinci derecede sorumlu tuttu.
TIKLAYIN - Amasra taş kömürü ocağı "yetersiz ve etkisiz havalandırma" nedeniyle patladı
AKP’li yıllarda cinayetler: Neo-liberal politikaların sonucu
İSİG Meclisi ayrıca Türkiye’nin AKP iktidarıyla yönetildiği son 20 yıldaki iş cinayetleri üzerinde durdu.
İktidarın neo-liberal politikalarının işçileri öldürdüğünü belirtti. 2013’te çıkartılan 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası’nı hatırlatan İSİG Meclisi “Türkiye toplumunun yüzde 80’i proleterleştirildi” dedi.
“Tuzla Tersaneleri, Davutpaşa/OSTİM, Soma, Torunlar, Ermenek, Covid, Silikozis, Asbest, Bartın ve niceleri... Sonuç ortada!” diyerek örneklendirme yaptı. Raporda şöyle dedi:
“Güvencesizliği bugünün proleter çalışma ve yaşam disiplini haline getiren AKP’nin iktidar yılları boyunca İş Cinayetlerinde 30 bin 224 işçi hayatını kaybetti. İş cinayetleri sonrasında ise adaletsizlik, cezasızlık sürdü, sürüyor. Davalarda asıl sorumlular mahkemeye çıkartılamadığı gibi tali sorumlular kısa süreli hapis cezalarına çarptırılıyor, bu cezalar para cezasına çevriliyor ve 24 ay taksitlendiriliyor.
“İşyerlerinde işçilere karşı bir savaş yaşanıyor… Hangi savaşta bu kadar arkadaşımızı kaybediyoruz? Tehlikeli işlerde çalışanlar -ki ilk akla gelen maden işçileri- ailesiyle vedalaşmadan işe çıkamıyor. Peki, başta Cumhurbaşkanı olmak üzere iktidar, bürokrasi, patronlar ve onların aklı ne diyor? Kaza, kader, fıtrat, güvensiz davranış, eğitimsizlik vs. Bu cinayetlerin nedeni neoliberal düzenin ucuz ve güvencesiz istihdam politikaları ve sermaye birikim stratejisidir. İşçi sınıfı bu şartlarda çalıştırılırsa ölüm kaçınılmazdır.”
İş cinayetlerinde ölenlerin yüzde 95'i sendikasız
Rapora göre Ekim’de en az 158 iş cinayeti yaşadı. 2022’nin ilk 10 ayında ise (304 günde) 1521 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti.
Ocak’ta 120, Şubat’ta 109, Mart’ta 122, Nisan’da 129, Mayıs’ta 176, Haziran’da 189, Temmuz’da 172, Ağustos’ta 186 ve Eylül’de 160 işçi çalışırken hayatından oldu.
Yılın ilk 10 ayında hayatını kaybeden işçilerin 1322’si ücretli (işçi ve memur), 199’u ise kendi nam ve hesabına çalışan (çiftçi ve esnaf) kişilerdi. Bir başka deyişle ölenlerin yüzde 87’sini ücretliler yüzde 13’ünü ise kendi nam ve hesabına çalışanlar oluşturdu.
Hayatını kaybedenlerin 90’ı kadın işçi ve 1431’i erkek işçiydi. Ölen işçilerin ise sadece 85’i (yüzde 5,58) sendikalı işçiydi. 1436 işçi (yüzde 94,42) sendikasızdı.
Çocuk işçiler de ölüyor
Bu dönemde 14 yaş ve altı 22 çocuk işçi, 15-17 yaş arası da 32 çocuk/genç işçi çalışırken öldü. Ayrıca 18-27 yaş arası 250 işçi, 28-50 yaş arası 729 işçi, 51-64 yaş arası 314 işçi, 65 yaş ve üstü 85 işçi hayatını kaybetti. İSİG Meclisi hayatını kaybeden 89 işçinin yaşını ise belirleyemedi.
Yine 2022’nin ilk 10 ayında 80 mülteci/göçmen işçi hayatını kaybetti. Bu işçiler Suriye (37), Afganistan (17) Türkmenistan (6) Özbekistan (4), İran (3), Rusya (3) ve Azerbaycan, Belarus, Endonezya, Irak, Kuveyt, Nijerya, Pakistan, Sırbistan, Ukrayna ve Yunanistan (1’er işçi) gelmişti.
2022’nin ilk 10 ayında iş cinayetlerinin işkollarına göre dağılımı ise şöyle:
- Tarım, orman işkolunda 302 emekçi (156 işçi ve 146 çiftçi);
- İnşaat, yol işkolunda 300 işçi;
- Taşımacılık işkolunda 173 işçi;
- Madencilik işkolunda 97 işçi;
- Metal işkolunda 83 işçi;
- Belediye, genel işler işkolunda 82 işçi;
- Ticaret, büro, eğitim, sinema işkolunda 79 emekçi;
- Konaklama, eğlence işkolunda 65 işçi;
- Sağlık, sosyal hizmetler işkolunda 56 işçi;
- Enerji işkolunda 46 işçi;
- Gemi, tersane, deniz, liman işkolunda 39 işçi;
- Petro-kimya, lastik işkolunda 30 işçi;
- Savunma, güvenlik işkolunda 29 işçi;
- Tekstil, deri işkolunda 27 işçi;
- Ağaç, kâğıt işkolunda 20 işçi;
- Gıda, şeker işkolunda 16 işçi;
- Çimento, toprak, cam işkolunda 14 işçi;
- Basın, gazetecilik işkolunda 7 işçi;
- Banka, finans, sigorta işkolunda 3 işçi;
- İletişim işkolunda 2 işçi;
- İşkolu belirlenemeyen 51 işçi
2022 yılının ilk on ayında iş cinayetlerinin nedenlerine göre dağılımı da şöyle:
- Trafik, servis kazası nedeniyle 333 işçi;
- Ezilme, göçük nedeniyle 288 işçi;
- Yüksekten düşme nedeniyle 233 işçi;
- Kalp krizi, beyin kanaması nedeniyle 161 işçi;
- Patlama, yanma nedeniyle 85 işçi;
- Elektrik çarpması nedeniyle 75 işçi;
- Zehirlenme, boğulma nedeniyle 67 işçi;
- İntihar nedeniyle 60 işçi;
- Şiddet nedeniyle 60 işçi;
- Covid-19 nedeniyle 45 işçi;
- Nesne çarpması, düşmesi nedeniyle 19 işçi;
- Kesilme, kopma nedeniyle 12 işçi;
- Diğer nedenlerden dolayı 83 işçi
İSİG Meclisi raporda ayrıca emekçilere dönük şiddet yaygınlaştığı, moto-kurye ölümlerinin artarak devam ettiği tespitinde bulundu. İş cinayeti davalarında adalet mücadelesinin sürdüğünü söyledi.
(HA)
