“Elektrik, insan onuruna yakışan bir yaşam için temel ihtiyaç”

* Fotoğraf: Burak Kebapçı, Pexels

Mahpuslar hücrelerdeki priz kullanımını, yani TV, buzdolabı, semaver ve kettle kullanım ücretlerini kendileri ödüyor. Sadece aydınlatma kuruma ait.

Hapishanelerdeki hak ihlallerini aylık ve yıllık olarak raporlayan Ceza İnfaz Sisteminde Sivil toplum Derneği’nin (CİSST) Savunuculuk Koordinatörü Berivan Korkut bianet’e yaptığı açıklamada, son dönemde artan bir mahpus yoksulluğu ile karşı karşıya olunduğunu ifade etti.

Korkut, “Tutuklu ve hükümlülerin büyük çoğunluğunun ailesi düşük gelir düzeyi grubunda. Ağırlaşan ekonomik krizle birlikte milyonlarca insanın geliri açlık sınırı altında kaldı, mahpus aileleri de bu derin yoksulluğu yaşıyor. Hatta derneğe ulaşan birçok durumda mahpus ailelerinin yaşamlarını sürdürmekte zorlandığını görüyoruz” dedi.

“Hapishanede lüks tüketim sözkonusu değil”

Berivan Korkut, “Kendi hayatlarını sürdürmekte zorlanan mahpus aileleri, mahpusların da hapishanedeki neredeyse tüm ihtiyaçlarını karşılamak gibi bir yükümlülüğe sahip” diye konuştu.

Bu yükümlülüklerden biri de giderek artan elektrik faturaları.

Elbistan Cezaevinde bulunan bianet çizeri ve yazarı Ahmet Bilge de elektrik faturalarının yaklaşık üçe katlandığını anlattı: “Bizim odaya gelen elektrik faturası - ki dört arkadaşız - bir önceki ayın üç katı geldi. Zam öncesinde 80 lira civarında geliyordu. Bu sefer 220 lira geldi.”

TIKLAYIN - Hapishanede de elektrik faturası üçe katlandı

Berivan Korkut, “dışarıda” derin yoksulluk içerisinde olan ailelerin, temizlik malzemesi, faturalar, elektrikli eşyalar gibi ihtiyaçları karşılayamaz olduğunu ekledi:

“Artık mahpusların sigarasını bile alamıyorlar. Zaten hapishanede lüks tüketim gibi bir durum sözkonusu değil. Kullanabilecekleri elektrikli aletler kısıtlı: Buzdolabı, semaver, kettle, televizyon.”

Elektrikli aletleri de kendileri satın alıyor

Mahpuslar hapishanede ped, kağıt, kalem, bardak, sabun, şampuan, iç çamaşırı, temizlik malzemesi gibi kişisel ihtiyaçlarını ve günlük yemek dışında yemek istedikleri gıdaları hapishane kantininden ücretiyle alabiliyor.

Ayrıca kullandıkları elektriğin de faturasını ödüyorlar, mektup yollamak için PTT ücreti veriyorlar. Kişisel hesaplarına dışarıdan yatırılan paraların karşılığı olarak kendilerine harcamalarda kullanılmak üzere hesap kartı veriliyor. Harcamalarını bu hesap kartıyla yapıyorlar.

Hücrelerinde kullandıkları televizyon, buzdolabı, semaver, şifonyer, kettle, radyo gibi ihtiyaçlarını da yine ücretini ödeyerek satın alıyorlar.

Çay yapamıyor, buzdolabını açamıyorlar

Su başta olmak üzere ped, çocuk bezi, sabun, diş fırçası ve macunu, şampuan, tıraş malzemesi, çamaşır ve temizlik malzemesi gibi temel ihtiyaçların mahpuslara ücretsiz sağlanması için kampanya başlatılmıştı.

CİSST’in aralarında olduğu hak örgütlerinin başlattığı kampanyadan bir sonuç alınamadığını belirten Berivan Korkut, “Diş fırçalamak, banyo yapmak, temiz bir mekânda yaşamak temel, insani ihtiyaçlardır. Ancak talebimiz asgari ihtiyaçları kapsamasına rağmen geri dönüş alamadık” dedi.

Elektrik faturasıyla ilgili çözüme dair taleplerini de şöyle anlattı:

“En azından aydınlatmanın yanı sıra diğer kullanım ücretleri için asgari bir limit belirlenir ve bu limit aşıldığında ödeme istenebilir. Ki zaten mahpusun kullanabileceği elektrik de sınırlı. Şu anki duruma mahpusun çay yapamaması, buzdolabını kullanamaması gündemde. Bu yönde bir adım mutlaka atılmalı. Elektrik de temizlik malzemesi gibi onurlu bir yaşam sürdürmek için temel ihtiyaçlardan biri.”

• 2022 yılı itibariyle elektrik faturalarında kademeli tarifeye geçildi: Aylık 150 kilovatsaate kadar kullanım yüzde 50, üstü ise yüzde 127 zamlı tarifeden hesaplanmaya başladı. Şubattan itibaren 150 kilovatsaatlik sınır 210’a yükseltildi. 1 Mart itibariyle meskenlerde ve tarımsal sulamada kullanılan elektrikte alınan KDV yüzde 18’den yüzde 8’e düşürüldü, meskenlerdeki düşük tarife sınırı da günlük 8 kilovatsaate, aylık 240 kilovatsaate yükseltildi.

(AS)