“Karantina koğuşunda tavan akıyor, böcekler dolaşıyor”

Haberin İngilizcesi / Kürtçesi için tıklayın

Meclis İnsan Hakları İnceleme Komisyonu, Tarsus ve Kayseri Bünyan cezaevlerine yaptığı ziyaretlerin ardından raporunu hazırladı.

Alt komisyon olan Hükümlü ve Tutuklu Haklarını İnceleme Alt Komisyonu üyelerince 7-8 Kasım 2021’de Kayseri Bünyan Cezaevi ve 12-13 Kasım 2021’de Tarsus Cezaevi’ne yapılan ziyaretlerin raporları, görüşülerek kabul edildi.

Mersin’in Tarsus ilçesinde bulunan cezaevi yerleşkesindeki Tarsus 1, 2, 3 Nolu T Tipi, Tarsus Kadın ve Tarsus Gençlik Cezaevlerine dair bilgilerin yer aldığı raporda, Tarsus 1 Nolu’da 1236, Tarsus 2 Nolu’da 1155 kişinin, Tarsus 3 Nolu’da 1146, Tarsus Kadın Kapalı Cezaevi’nde 382 kadın ve 0-6 yaş arası 16 çocuk ile Tarsus Çocuk ve Gençlik Kapalı Cezaevi’nde de 230 çocuğun tutulduğu ifade edildi.

Süngerli odada beş saat

MA’dan Berivan Altan’ın haberine göre, cezaevlerindeki birçok ihlal rapora yansıdı.

Tarsus 2 Nolu Cezaevi’ne dair rapordan:

“Bazı hükümlü ve tutuklular ilk girişte detaylı arama yapılmasına izin verilmediği için darp edildikleri, ilk girişte zorla tek tip saç tıraşı yapıldıkları, sayımlarda tek sıraya geçmek zorunluluğu uygulandığı, itiraz edildiği zaman darp edildikleri ve ters kelepçe yapılıp süngerli odaya götürüldükleri, bir hükümlü ve tutuklu tarafından kolu kırık ve alçıda iken ters kelepçe yapılıp süngerli odada 5 saat bekletildiği…”

Hastaneye sevkler

Tarsus 3 Nolu Cezaevi’nde de tutuklular detaylı aramada iç çamaşırlarının çıkarıldığını ve örtü verilmediğini anlattı.

Karantina odalarına dair de raporda, “Karantina koğuşlarının çok kötü durumda olduğu, su ısıtıcısının dahi bulunmadığı, dönüşte karantina koğuşuna gitmemek için tedavisini erteleyenlerin olduğu, dışarıdan gelen kolilerde bulunan resim malzemelerinin verilmediği, kurumun yazdıkları dilekçeler için dilekçe çıkış numarası vermediği” şikayetleri yer aldı.

Tarsus 1 Nolu Cezaevi’nde de “Başta diş tedavisi olmak üzere, hastane sevkleri ve sağlık hizmetine ulaşmak konusunda sorunlar yaşandığı; karantina koğuşlarının çok kötü olduğu, bu koğuşlarda tavandan akıntı olduğu ve hamam böceklerinin bulunduğu, dört kurum görevlisinin bir hükümlüyü alıp götürdükleri ve darp ettiklerine” dair şikayetler yer aldı.

Kadın Cezaevinde su sıkıntısı

Kadın Kapalı Cezaevi’nde de girişte detaylı aramayı kabul etmedikleri için darp edildikleri, soğuk suyun sık sık kesildiği, koğuşu sık sık su bastığı; sıcak suyun çok ılık aktığı, diyet yemeği verildiği ancak yetersiz olduğu, kantinde bulunan ürünlerin fiyatlarının sürekli yükseldiği, 2 haftada 1 gün spora çıkarıldıkları, revirde bir doktor bulunduğu, kurum dışında hastaneye götürüldükleri zaman kan alınırken ve röntgen çekilirken kelepçelerinin çıkarılmadığı; İdare ve Gözlem Kurulu’na çıkıldığı zaman sorulan soruların siyasi içerikli olduğu, tutuklunun “iyi halli” olup olmadığına yönelik değerlendirme yapılmadığı şikayetleri yer aldı.

Karantina odasında inceleme

Karantina odasını da ziyaret eden komisyon üyeleri ise karantina odasına dair tespitleri, raporda şöyle yer aldı: “Tekli karantina odasında yapılan incelemede odanın koşullarının çok kötü olduğu, odada mutfağın bulunmadığı, banyoda lavabonun bulunmadığı, banyonun duş kısmında bir musluk olduğu, kişinin bütün temizlik ve mutfak ihtiyaçlarını bu musluk aracılığıyla gidermek durumunda olduğu müşahede edilmiştir.”

Detaylı arama uygulaması

Kayseri Bünyan Kadın Kapalı Cezaevi’nde toplam 416 kadın, annesi yanında kalan 0-6 yaş arasında 24 çocuk, Bünyan 1 Nolu T Tipi’nde 1381, Bünyan 2 Nolu T Tipi’nde 1427 kişinin tutulduğu belirtildi.

Bünyan Kadın Kapalı Cezaevi’nde girişte yapılan aramalara dair tutuklular, “Kuruma girişte yapılan detaylı aramanın insan onuruna aykırı olduğu, yapılan aramaya direnildiği zaman kaba kuvvet kullanıldığı, diş doktoru bulunmadığı ve diş tedavilerinin yapılmadığı, kelepçeli muayene kabul edilmediği için hastaneye gitmekten imtina edenler olduğu, hastaneye sevk talep edilmesi halinde ise sevklerin gerçekleşmesinin bir seneyi bulabildiği, hastane sevkine götürülen bazı hükümlü ve tutuklulara kolluk görevlileri tarafından hakaret edildiği ve tehdit edildikleri” şikayetlerini aktardı.

HDP’den şerh

Söz konusu her iki rapora da komisyonun HDP'li üyesi Fatma Kurtulan şerh düştü.

Kurtulan, “Bazı mahpuslar kıyafetlerin tümüyle çıkarıldığını, çırılçıplak arandıklarını, beş kişinin kendilerine saldırdığını, kollarından ve ayaklarından tutulup soyulduklarını, örtü verilmediğini, çök-kalk yaptırıldığını belirtmişlerdir” diye yazdı ve bu uygulama kalkmadığı sürece hak ihlallerinin devam edeceği vurgulandı.

Çıplak aramaya dair bilgiler yer alan şerhte, şu ifadeler yer aldı:

“Bünyan Ceza İnfaz Kurumlarında tutuklu bulunan bir kadın mahpus, bir kadın gardiyan tarafından tacize uğradığını, vücudunun mahrem kısımlarına kadın gardiyanın dokunduğunu, şikayette bulunduğunu ancak haksız çıkarıldığını ve infazının yakıldığını beyan etmiştir. Bir mahpus 15-20 gardiyan tarafından soyulduğunu, çıplak aramaya maruz bırakıldığını, zorla kıyafetlerinin çıkarıldığını beyan etmiştir. Bünyan Ceza İnfaz Kurumlarında dört yıldır çıplak arama yapıldığı, bazı mahpusların kıyafetlerinin tamamının çıkarıldığı, bazı mahpusların üzerinde iç çamaşırının bırakıldığı, bazılarına örtü verildiği de mahpuslarca beyan edilmiştir.” (AS)