Küçük ev aletleri üreten Sinbo’nun İstanbul Haramidere’deki fabrikasında altı işçi, iki ay önce ücretsiz izne çıkartıldı. İzin bitişi işe dönmeye hazırlanan işçiler, iş başı yapamadan tekrar ücretsiz izne gönderildi.
Sendikal faaliyetler nedeniyle ücretsiz izne çıkartıldıklarını iddia eden işçiler, fabrika önünde direniş çadırı kurdu. Tüm Otomobil ve Metal İşçileri Sendikası (TOMİS) üyesi işçiler, fabrikanın tutumunu keyfi olarak nitelendirdi ve hukuki bir dayanak olmadan ücretsiz izne gönderilmelerine tepki gösterdi.
Fabrikanın montaj bölümünde üç senedir çalışan işçilerden Dilbent Türker (26), fabrika yönetiminin kendilerini sendikal faaliyetler nedeniyle cezalandırdığını söyledi.
Koronavirüs sürecinden önce de çalışma şartlarının kötü olduğunu dile getiren Türker, sendikaya girme nedeni olarak belirsiz çalışma şartlarını ve ücret zammı alamadıklarını gösterdi. Sendikaya üye olduktan sonra ise şirket tarafından baskıya uğradığını aktardı.
"İtiraz etme imkanımız olmadı"
Daha öncede mesai arkadaşlarının istifaya zorlandığını söyleyen, Türker ücretsiz izne çıkartılma sürecini şöyle anlattı.
"Sendikaya geçtikten sonra pandemi süreci başladı. Pandeminin başında herkesi kısa çalışma ödeneğine tabi tuttular. Bir buçuk ay sonra iş başı yaptık. Uzun bir müddet bir daha izin olmadı. Üretim artmaya başladı ama fabrikada hiçbir koronavirüs önlemi yoktu. Önlem alınması için çağrılar yapıldı, derken ben dahil altı kişiyi 11 Eylül’de ücretsiz izne çıkardılar.
"Bunu da tek taraflı yaptılar. İtiraz etme hakkımız olmadı. Yöneticiler bunu devletin kendilerine verdiği bir hak olarak sundu.
"Nedenini sorduğumuzda da koronavirüse karşı önlem olduğunu söylediler. Ama bizim dışımızda izne çıkartılan başka işçi yoktu. ‘Böyle olması gerekiyor’ diyerek bizi gönderdiler.
"İzne çıkartılan herkes sendika üyesiydi. Biz ücretsiz izin süremizin bitmesini beklerken posta yoluyla bize tekrar ücretsiz izne çıkartıldığımızı söyleyen bir evrak yolladılar. Kararı duyunca ne yapacağımızı bilemedik. Fabrika önüne gelerek direniş çadırı kurduk."
"Yevmiyeli işlerle geçinmeye çalışıyoruz"
Dilbent Türker işten çıkarma yasağı kalktıktan sonra kendilerinin işten çıkarılacaklarını bildiklerini de ifade etti. Aralarında 4 ve 5 senelik çalışanlar olduğunu söyleyen Türker, ücretsiz izin ödeneğiyle geçinemediklerini aktardı. Bu süreçte yevmiyeli işlere gittiğini anlatan Türker şöyle devam etti:
"İki ay boyunca iş bulamam çok zor oldu. Bulduğum işler ne yazık ki hep yevmiyeli oldu. Sinbo yasak nedeniyle çıkışımızı da vermediği için kendimize başka iş de bakamıyoruz. Sigorta primlerimiz yatmıyor. 1170 liraya geçinmeye çalışıyoruz.
"Bulduğumuz yevmiyeli işlerde de daha ağır şartlarda, kayıt dışı çalışıyoruz. İki aylık süreçte parça parça en fazla 20-25 gün çalışabilmişimdir. Bir arkadaşım 10 gün çalıştı. Ne bulursak gidiyoruz ama bu ücretlerle geçinebilmemiz imkansız.
"Kirada yaşıyoruz. Tek başına ev geçindirmek zorunda olan arkadaşlarımız var. Sinbo bizi sendikalı olduğumuz için nasıl yaşayacağımızı, nasıl geçineceğimizi hiç umursamadan cezalandırıyor."
Eyidoğan: Eskisinden daha ağır koşullarda çalıyorlar
TOMİS Yönetim Kurulu Üyesi Onur Eyidoğan da Sinbo’da uzun süredir sendikal çalışma yürüttüklerini belirterek, daha önce de işine son verilen işçilerin olduğunu söyledi.
İşten çıkarma yasağı nedeniyle işverenin ücretsiz izne çıkarma yolunu seçtiğini söyleyen Eyidoğan, fabrikada 500’den fazla kişinin çalıştığı bilgisini verdi. Pandemiyle birlikte üretimin arttığını ve ücretsiz izne gönderilenlerin yeri dahil olmak üzere 100’den fazla işçi alımı yapıldığını aktaran Eyidoğan mağdur olduklarını söyledi.
Eyidoğan, işverenin ücretsiz izin sürelerini iki ay daha uzatmasıyla birlikte fabrika önünde direniş çadırı kurduklarını belirterek şöyle konuştu:
“Son dönemde tüm çağrılarımızı Covid-19’a karşı önlem alınması için yapıyorduk. Çünkü fabrikada buna karşı hiçbir önlem alınmamıştı. Arkadaşlarımızı sendikalı olmaya davet ediyorduk ve sürecin başında duran altı arkadaşımız sırf bu nedenle ücretsiz izne çıkartılarak cezalandırıldı. Haklarımız gasp edildi.
“Sinbo pandemiyi fırsata çevirdi. Eskisinden daha ağır koşulları işçilere dayattı. Fabrikada şu ana kadar 200 işçinin testinin pozitif çıktığını biliyoruz. Vakaların büyük bir kısmı ise son 1 ayda yaşandı.
"Biz istiyoruz ki tüm çalışanlara sağlık, iş ve gelir güvencesi sağlansın. Üyelerimizin hak kayıpları giderilsin, ücretsiz izin uygulaması sonlandırılsın. Sendikal haklara yönelik saldırılar yapılmasın. Covid - 19 pozitif çıkan bölümler başta olmak üzere tüm fabrikada genel karantina önlemleri alısın, işçiler ücretli izne çıkarılsın."
Taleplerinin karşılanana kadar geri adım atmayacaklarını söyleyen Eyidoğan ayrıca ücretsiz izne gönderilen altı kişinin tekrar işe alınmasını istedi. (HA)
