Ankara 3. Sulh Ceza Hâkimliği, Jandarma Genel Komutanlığı'nın 16 Temmuz tarihli yazısı ile bianet.org'un da dahil olduğu 136 adresin erişiminin engellenmesine karar verilmesi üzerine gazeteci milletvekilleri Utku Çakırözer ve Ahmet Şık’la konuştuk.
Çakırözer ve Şık, yargı reformu toplantısında bizzat Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından dile getirilen toptan site kapatmak yerine sadece ilgili içeriklerin engellenmesi uygulamasının tersinin yaşandığına dikkat çekti.
Çakırözer, “Engelleme yolu, her tür haber ve yazı hakkında başvurulacak bir hukuki yol olmamalıdır. Hemen yazıyı sevmediniz engelleyin uygulamasından vazgeçilmesi lazım“ derken, Şık bianet2in erişime engellenmesine gerekçe olarak gösterilen 5651 sayılı kanunun 8/A maddesindeki “kamu düzeni ve güvenliğini tehdit” ifadesine dikkat çekiyor:
“Türkiye'de kamu düzeni ve güvenliğini tehdit eden üç tane kurum var. Birincisi siyasal iktidar, ikincisi siyasal iktidarın önünde diz çökmüş olan yargı ve kendi medyaları. Kapatacaklarsa bu üçünü kapatsınlar.”
Şık: Bir sitenin 200 bin haberini engellemek…
“Böyle bir karara hukuk saikleriyle bir açıklama yapmak mümkün değil. Erişim engellenmesine ilişkin talepte kamu düzenini tehlikeye düşürmekten bahsediyorlar.
“Türkiye'de kamu düzeni ve güvenliğini tehdit eden üç tane kurum var. Birincisi siyasal iktidar, ikincisi siyasal iktidarın önünde diz çökmüş olan yargı ve kendi medyaları. Kapatacaklarsa bu üçünü kapatsınlar.
“Yargı reformu toplantısında Erdoğan konuşmasının özünde en çok internet üzerinden doğan hak ihlallerinin ortadan kaldırılacağını söylüyordu. Bir yandan ülkeye çağ atlatacak yargı reformu üzerinde çalışıldığını söylüyorsun, sonra kamu düzeninin sağlanmasında son derece önemli görevi olan medya için her alanda engelleme kararı getiriyorsun. Bu paradoks nasıl açıklanabilir? Buna hukuki saikle bir açıklama yapılamaz.
“Burada bir yazı içeriğinin suç unsuru taşıyıp taşımadığı başka bir tartışmanın konusu. Ama burada toptancı yaklaşımla sen bir internet sitesinin 200 binden fazla haberi için engelleme kararı alıyorsan, iyi niyetli yaklaşımdan söz etmek mümkün değil. Basın özgürlüğünün geldiği noktanın tam da yansıması olan bir karardır.
“Kimse hakikati bilmesini istemiyorlar. Bu kah jandarma oluyor, kah siyasal iktidar oluyor ya da bunlara eklemlenmiş bürokrasi ya da sermaye grupları oluyor.”
Çakırözer: Tehlikeli ve kaygı verici
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) gazeteci milletvekili Utku Çakırözer, bianet kararıyla ilgili şunları söyledi:
“Gördüğüm kadarıyla başta bianet olmak üzere bu hesaplar ya da sayfalar hangi gerekçeyle kapatılıyor belirtilmemiş.
“Erdoğan’ı hatırlarsanız ‘bir internet sitesinin tamamına değil, engellenmesine karar verilen kısmına erişimin sınırlanmasına imkan verecek bir düzenleme yapacağız’ demişti.
“Bu yapılmadığı gibi şimdi bianet’in tamamına erişim engellemesi kararı çıkıyor. Bu ne demek; hukuki gerekçesinin tam olarak açıklanmadığı bir kararla, hangi habere yönelik olduğunun belirtilmediği bir kararla, bianet sitesinin içerisindeki yüz binlerce habere erişilemeyecek.
“Bu basın özgürlüğünün, özgür haberciliğinin engellenmesidir, son derece tehlikeli ve kaygı vericidir. Biliyorsunuz bianet daha önce de erişim engellenmesi kararıyla karşılaşmıştı, ama bunların tamamında belli haberlerin erişimine yasak getirilmişti.
“Bunlar da doğru değil. AYM de onlarla ilgili dahi iptal kararı vermişti. Durum buyken şimdi bianet’in tamamına yasak getirilmesi, haberciliğin engellenmesi demek. Biz Türkiye’de özgürlük ortamı daha genişlesin istiyorduk ama yapılanlar basın özgürlüğünü daha da maalesef kısıtlıyor.
“Türkiye’de demokrasimizin daha da geri gitmesine neden oluyor. Bu tür erişim kararları mutlaka ama mutlaka kapsamlı ve hukuki gerekçelere dayandırılmalıdır.
“Sulh Ceza Hakimlikleri de Türkiye’de delil toplamadan, delilleri hukuki olarak değerlendirmeden internet sitelerine, kişilerin sosyal paylaşımlarına erişimi engelliyor. Bu demokrasimiz açısından, basın özgürlükleri açısından sıkıntılı bir durumdur.
“Bakın 2018 yılında 245 bin web sitesi erişime engellendi Türkiye’de. Sadece bu rakam bile kanunların, erişim engelleme meselesinin ne kadar keyfi uygulandığını gösteriyor. Engelleme meselesi çok istisnai olmalıdır.
“Engelleme yolu, her tür haber ve yazı hakkında başvurulacak bir hukuki yol olmamalıdır. Hemen yazıyı sevmediniz engelleyin uygulamasından vazgeçilmesi lazım. “
Erdoğan'a sunulan yargı reformu paketinde engelleme düzenlemesiCumhurbaşkanı Erdoğan'a 26 Haziran'da sunulan yargı reformu paketinin ilk bölümünde erişim engellemelere ilişkin şu düzenlemeler öngörülüyordu: Erişim engeli kararları aşamalı hale getiriliyor. BTK ve mahkemeler tümden site kapatma yerine önce ilgili içeriğin URL'si için erişim engeli kararı alacak. Bu karar uygulanmazsa veya teknik olarak uygulanma imkanı yoksa ancak o zaman site tamamen erişime kapatılacak. |
(EKN/PT)