Haberin İngilizcesi / Kürtçesi için tıklayın
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi'nin (İSİG) Uluslararası Göçmenler Günü vesilesiyle yayınladığı raporuna göre, 2018'de en az 108 göçmen-mülteci işçi, iş cinayetinde yaşamını yitirdi.
İSİG açıklamasında, ölümlerin yüzde 14’ünün İstanbul’da çalışan hekimlerden öğrenildiği, ölümlerin hiçbirinin yazılı, görsel, dijital basına ve sosyal medyaya yansımadığı aktarıldı. Dolayısıyla bilinenin çok üstünde göçmen-mülteci işçi cinayeti yaşandığı ifade edildi.
Göçmen-mülteci işçi ölümleri her yıl artıyor
İSİG tarafından "tespit edilebilen" göçmen-mülteci iş cinayetlerinde her yıl artış yaşanıyor. Verilere göre,
* 2013'te 22 göçmen-mülteci işçi,
* 2014'te 53 göçmen-mülteci işçi,
* 2015'te 67 göçmen-mülteci işçi,
* 2016'da 96 göçmen-mülteci işçi,
* 2017'de 88 göçmen-mülteci işçi,
* 2018'de 108 göçmen-mülteci işçi yaşamını yitirdi.
* Büyütmek için tıklayın.
Ölen işçilerin yüzde 44’ü Suriyeli
Irak’ı da eklediğinde iş cinayetlerinde ölen göçmen/mülteci işçilerin dörtte üçünün savaşların devam ettiği ülkelerden geldiğini görülüyor.
* Büyütmek için tıklayın.
48 Suriyeli, 28 Afganistanlı, 5 Azerbaycanlı, 4’er Iraklı, Pakistanlı ve Türkmenistanlı, 2’şer Gürcistanlı, İranlı, Rusyalı ve Ukraynalı, 1’er ise Hindistanlı, Kırgızistanlı, Macaristanlı, Nijeryalı, Özbekistanlı, Tacikistanlı ve Zimbabveli işçi, bu yıl iş cinayetlerinde hayatını kaybetti.
Geçen yıllarda ölümlerin yüzde 60’tan fazlasını Suriyeli işçiler oluştururken bu yıl ölen işçilerin yüzde 44’ü Suriyeli. Sebebi ise Afganistan’dan gelen işçilerin sayısında ve ölümündeki hızlı artış olarak görülmekte.
2018 yılı başında 1 milyon Afganistanlının doğu sınırlarından Türkiye’ye giriş yaptığı ve Erzurum otogarındaki yolculuk haberleri basına yansımıştı. Rapora göre, bu işçiler ülkenin dört bir yanında ve en kötü koşullarda çalışıyorlar.
En çok ölüm inşaat alanında
İş cinayetlerinde hayatını kaybeden işçilerin 35’i tarım-orman, 34’ü inşaat-yol, 7’si belediye/genel işler, 5’i gıda, 5’i kimya, 3’ü madencilik, 3’ü tekstil, 3’ü metal, 3’ü taşımacılık, 3’ü gemi, 3’ü konaklama/eğlence, 2’si enerji, 1’i ticaret ve 1’i de belirlenemeyen bir işkolunda çalışıyordu.
Ölümlerin yüzde 24’ü düşme, yüzde 19’u trafik-servis kazası, yüzde 14’ü göçük nedeniyle gerçekleşti. Ölenlerin 98’i erkek, 10’u kadın, 11’i ise çocuk işçiydi.
En çok iş cinayeti yaşanan il sırasıyla İstanbul, Bursa, Denizli, Gaziantep ve Şanlıurfa oldu.
Suriyeli işçiler
Raporda verilen bilgilere göre, Aralık 2018 itibarıyla resmi olarak 3 milyon 611 bin 834 Suriyeli göçmen-mülteci Türkiye’de yaşıyor. Gayri resmî olarak Suriyeli sayısının 4 milyonun üzerinde olduğu tahmin ediliyor.
Suriyelilerin 227 bin 332’si on farklı ildeki 21 kampta barınırken, geri kalanlar 81 ile dağılmış durumda. Neredeyse 2 milyon Suriyeli ise yaş olarak çalışma çağında bulunuyor.
İSİG verilerine göre mevcut çalışanların yüzde 99’u kayıt dışı istihdam ediliyor. Türkiye’de 2016 yılı itibariyle Suriyelilerin sadece 14 bin 745’ine çalışma izni verilmiş durumda.
"Suriyeli çocukların çalışma yaşı 6'ya kadar düşüyor"
Raporda, Suriyeli göçmen-mülteci kadın ve çocuklar işgücü piyasasındaki en güvencesiz ve sömürüye açık kesim olduğu belirtilirken, işgücü piyasasına dâhil olanlarının neredeyse tamamı güvencesiz çalıştığına dikkat çekildi. Raporda yer alan ifadeler şu şekilde:
“Suriyeli kadınların dil sorunu, ataerkil tahakkümle birleştiğinde Suriyeli kadınların toplumsal yaşamdan uzak kalmalarına yol açmaktadır. AFAD raporlarına göre kamp dışında yaşayan kadınların sadece yüzde 22’si kendilerini ilerleyen yedi gün idare edebilecek yiyecekleri alacak maddi güce sahiptir.
“‘Suriyeli Sığınmacıların Türkiye’de Emek Piyasasına Dahil Olma Süreçleri ve Etkileri: İstanbul Tekstil Sektörü Örneği’ araştırmasına göre Türkiyeli erkek işçilerin yüzde 46’sı, kadın işçilerin yaklaşık yüzde 63’ü sigortasız çalıştığını belirtirken, Suriyeli erkek işçilerin yüzde 99’u, Suriyeli kadın işçilerinse tamamının sigortasız çalıştırıldığı belirtilmektedir.
“Suriyeli çocukların çalışma yaşı ise 6’ya kadar düşmektedir. Bu durum Suriyeli çocukların güvencesiz işgücünün önemli bir parçası haline getirmektedir. Tekstil, hizmet, sanayi gibi sektörlerde çalışan Suriyeli çocukların işkolları, ikamet ettikleri bölgelerin temel geçim faaliyetlerine göre belirlenmektedir. Kamp dışında yaşayan Suriyeli çocuklar, buldukları her işte çalışarak ailenin geçimine katkıda bulunmaktadır." (OI/TP)
