Şırnak’taki Maden Göçüğünün Ardından Kim Ne Dedi?

17 Ekim’de, Şırnak Cizre Karayolu üzerinde bulunan 1 No'lu Kömür Ocağı’nda 7 işçinin hayatını kaybettiği bir göçük meydana geldi.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, göçüğün gerçekleştiği sahanın Maden İşleri Genel Müdürlüğü (MİGEM) tarafından 2013’te faaliyete durdurulduğu, yapılan işlemin kaçak olduğu söylendi.

Bakanlıktan yapılan açıklamaya karşılık, Demokratik Partisi (HDP) Şırnak Milletvekili Leyla Birlik ve Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Maden Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Yüksel’den geldi.

Birlik: Kaçak dedikleri yerde güvenlik kuvvetleri cirit atıyor

Göçüğün yaşandığı bölgelerde incelemelerde bulunan Birlik, Şırnak’ta sıkça yaşanan işçi cinayetlerinin meclis gündemine getirdiklerini ancak bugüne kadar bir sonuç alamadıklarını söyledi:

“Kaçak dedikleri yer güvenlik kuvvetlerinin her gün cirit attığı bir alan. Senin kolluk kuvvetlerinin görevli olduğu alanda göçük olmuş, nasıl kaçak maden diyebilirsin?

“Herkesin gözü önünde fiili olarak işletilen bir maden alanı burası. Kesinlikle devletin bilgisi dahilinde çalışan bir maden. Güvenlik kuş uçurtmuyor burada. Sorumluluğu böyle üzerlerinden atamazlar.”

Yüksel: Üretilirken kaçak, satılırken nasıl yasal oluyor?

“Bu kazalara politik nedenler, özelleştirme ve taşeronlaştırma ile birlikte denetimsizlik neden oluyor. Şırnak’taki bu ocak yıllardır Türkiye Kömür İşletmeleri tarafından özel sektöre ihale usulü veriliyor. 2017 yılının Mart'ında en son ihale yapıldı ve özel bir firma işi aldı.

“İşler yolundayken orada çalışanlara taşeron deniyor. Kaza olunca 'kaçak üretim yapıyor' deniyor. Bu ocağın 1 kilometre yakınında bir kontrol noktası var. Kömür işletmelerinin kantarından bu kömürler geçiyor. Bölgede çalışan işyerlerine satılıyor.

“Hatta yerelden bize gelen duyumlara göre, bu kömürler resmi kurumlara satılıyor. Üretilirken kaçak, satılırken nasıl yasal oluyor? Bu ocak 'kaçak' deyip yetkililerin sorumluluktan sıyrılmaya çalışması kabul edilemez. Bu ocak kaçak olsa resmi kurum ihale edemez.”

Başsavcıdan açıklama: İlk incelemede kaçak kömür üretimi yok

Şırnak Cumhuriyet Başsavcısı Mehmet Patlak dün (18 Ekim) yaptığı açıklamada göçükle ilgili soruşturma başlatıldığını ve alt yüklenici firma sahibi ile iki çalışanın gözaltına alındığını söyledi:

“Cumhuriyet Savcısı ve 3 kişilik bilirkişi heyeti ile olay mahallinde yapılan ilk incelemede, herhangi bir kaçak kömür üretimine rastlanmadığı ancak söz konusu yüklenici firmanın üretime hazırlık çalışmaları kapsamında faaliyetler yürüttüğü tespit edilmiştir.”

Şırnak Valiliği bölgede madenciliği yasaklamıştı

Şırnak Valiliği, 30 Haziran 2014 tarihli “Kaçak Maden Ocakları” başlıklı genelge ile söz konusu bölgede kömür ocaklarının faaliyetlerini güvenlik önlemlerinin yetersiz olması nedeniyle yasakladığını belirtmişti.

Genelgede tüm engellemelere rağmen kaçak üretim faaliyetlerinin devam ettiği ve bu nedenle beş işçinin hayatını kaybettiği bilgisine de yer verilmişti.

Valilik göçüğün yaşandığı gün yaptığı açıklamada ise Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’ndan yapılan açıklamayı tekrarladı.

İşçi sendikaları raporları

2013’te işletme ve iş güvenliği riski nedeniyle faaliyete durdurulduğu söylenen sahalarda meydana gelen göçüklerde son göçükle beraber 15 işçi hayatını kaybetti:

1 Haziran 2014’te Şırnak merkeze bağlı Toptepe köyünde Acar Madencilik tarafından işletilen linyit ocağında meydana gelen göçükte İbrahim Sağnak hayatını kaybetti.

11 Haziran’da Kemerli köyü yakınlarında bulunan özel sektöre ait linyit ocağında gaz sıkışmasından kaynaklı göçük sonucu Ahmet Baysal, Emin Baysal ve Selahattin Uçar adlı üç işçi hayatını kaybetti.

18 Haziran’da Cudi Dağı eteklerinde faaliyet yürüten özel sektöre ait linyit ocağında meydana gelen göçükte Musa Seven hayatını kaybetti.

4 Eylül’de Toptepe köyü yakınlarında linyit kömürü çıkarılan 1 numaralı açık ocakta hafriyatın dökülmesi sonucu toprak altında kalan işçilerden Sabri Mağrur hayatını kaybetti.

9 Eylül’de Şırnak’ın Toptepe mevkiindeki 1 No’lu kömür ocağında meydana gelen göçükte toprak altında kalan işçilerden Mehmet Ata Kutlu hayatını kaybetti.

26 Ekim 2015’te ise Kemerli köyü civarında özel sektör tarafından işletilen linyit ocağında meydana gelen göçükte Halil Atak hayatını kaybetti. (TP)