Anayasa Mahkemesi Askere Sivil Yargı Düzenlemesini İptal Etti

Anayasa Mahkemesi, askerlerin örgütlü suçlara karışmaları halinde sivil mahkemelerde yargılanmasına ilişkin düzenlemeyi iptal etti.

Mahkeme, iptal kararı, gerekçesi Resmi Gazete'de yayımlandıktan sonra geçerli olacağı için, yürütmeyi durdurma kararı da aldı. Bu, süren davaların ve soruşturmaların da karardan etkilenmesi demek.

Karar ne diyor?

Mahkeme, dün (21 Ocak) verdiği kararla, Ceza Muhakemesi Kanunu'nda (CMK) yapılan değişikliği kaldırmış oldu.

Böylece, CMK'nin 250. maddesinin üçüncü fıkrası, mahkemenin kararından sonra şu hale geliyor:

"Birinci fıkrada belirtilen suçları işleyenler sıfat ve memuriyetleri ne olursa olsun bu kanunla görevlendirilmiş ağır ceza mahkemelerinde yargılanır. Anayasa Mahkemesi ve Yargıtayın yargılayacağı kişilere ilişkin hükümler ile askeri mahkemelerin görevlerine ilişkin hükümler saklıdır."

Hükümetin 26 Haziran 2009'da Meclis'ten geçirdiği, 9 Temmuz'da yürürlüğe giren değişiklikle, askeri mahkemelerin örgütlü suçlarla ilgili yetki alanı "sıkıyönetim ve savaş hali"yle sınırlanıyordu.

"Birinci fıkrada belirtilen suçları işleyenler sıfat ve memuriyetleri ne olursa olsun bu kanunla görevlendirilmiş ağır ceza mahkemelerinde yargılanır. Anayasa Mahkemesi ve Yargıtayın yargılayacağı kişilere ilişkin hükümler ile savaş ve sıkıyönetim halinde askeri mahkemelerin görevlerine ilişkin hükümler saklıdır."

Askeri yargının yetki alanı yeniden genişledi

Böylece, askeri mahkemelerin yetki alanı, Anayasa'nın 145. maddesindeki genişliğine geri dönmüş oldu:

"Askeri yargı, askeri mahkemeler ve disiplin mahkemeleri tarafından yürütülür. Bu mahkemeler, asker kişilerin; askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler.

"Askeri mahkemeler, asker olmayan kişilerin özel kanunda belirtilen askeri suçları ile kanunda gösterilen görevlerini ifa ettikleri sırada veya kanunda gösterilen askeri mahallerde askerlere karşı işledikleri suçlara da bakmakla görevlidirler."

Mahkemenin iptallerle ilgili gerekçesi, ancak Resmi Gazete'de yayımlandıktan sonra öğrenilebilecek.

Davayı, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Grup Başkanvekilleri Hakkı Süha Okay, Kemal Kılıçdaroğlu ve Kemal Anadol açmışlardı.

Birçok soruşturma ve dava etkilenecek

Bu kararın süren birçok soruşturma ve davayı etkilemesi bekleniyor.

Bunların arasında, görevdeki askerlerin de soruşturulduğu Egenekon davasıyla bağlantılı soruşturmalar, Albay Cemal Temizöz'ün yargılandığı JİTEM davası, askeri mahkemenin yeniden sivil mahkemeye gönderdiği Şemdinli davası da bulunuyor. (TK)