Diyarbakır Sanayi ve Ticaret Odası Başkanı Galip Ensarioğlu, "Çözüm İçin Diyalog Konferansı"nda yaptığı konuşmaya "Kürtler birlikte yaşamak istiyor. Tartıştığımız şey, bu olsun mu, olmasın mı" sorusuyla başladı.
Türkiye Barış Meclisi'nin önceki gün (6 Haziran) Bilgi Üniversitesi'nde düzenlediği konferansın "Barış Arayışı ve Süreç" oturumunda konuşan Ensarioğlu'nun saptamalarından bazıları şöyle.
Kaybedecek zaman, insan yok: Bölgede işsizlik yüzde 40. Çatışmaya harcanan para 400 milyar dolar. Şimdiye kadarki dolaylı, toplam maliyet 1 trilyon dolar. 40 bine yakın insan öldü. Türkiye bu iç kanamayla devam edemez. Kaybedecek zaman, insan, kaynak yok.
Gül doğru yaptı: [Kürt sorununun birincil sorun olduğunu, kaybedecek zaman olmadığını söyleyen] Cumhurbaşkanı doğru olanı yaptı.
Herkesin kaygılarını gidermek: Çözüm olacaksa MHP'nin bile kaygılarını gidermek gerek. Bu dönemde İskoç modelinden, Kürt parlamentosundan bahsetmeyi anlamıyorum. Çözüm dili kimseyi rahatsız etmemeli. [Salondan gelen soruları yanıtlarken] Halkı çözüme ikna ederseniz, MHP'nin, silahlı kuvvetlerin ikna olmaması pek önemli olmaz.
Çözüm adımları: Sadece çözüme odaklanmamız gerek. Proje üretmek gerekiyor. İstenenler belli: Vatandaşlık tanımı herkesi kapsamalı. Kürtçe yayın yapılabilmeli. Değiştirilen yer adları iade edilmeli. Anadilde eğitim mümkün olmalı. Kürdoloji enstitüleri açılmalı.
Onurlu af: PKK kalırsa çözüm gerçekleşmiş olmaz. Bu sorunu herkesini onurunu düşünerek çözmek gerek. İnsanlara "Onurunu dağda bırak, gel" derseniz, gelmez. Koşulsuz genel af şart. Sıradan militanlar silahını bırakıp hayata dönebilsin. Yönetim kadrosu üçüncü bir ülkeye gittikten beş, 10 yıl sonra isterse geriye gelebilsin. Abdullah Öcalan için ev hapsi düşünülebilir.
Kürdistan yönetimi: Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'yle ilişkiler gelişmeli.
Öcalan'ın önerisi önemli: [Salondan gelen soruları yanıtlarken] Öcalan'ın temmuz sonunda açıklayacağı çözüm önerisi önemli.
Çubukçu: Ortadoğu'da şiddet değil, diyalog öne çıkacak
Gazeteci Mete Çubukçu da, Mısır gezisini izlediği ABD Başkanı Barack Obama'nın döneminde, Ortadoğu'da diyalog yolunun daha fazla açılabileceğini, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün sözlerinin de uluslararası konjonktürden kaynaklandığını söyledi. Çubukçu "Türkiye'nin bölgede etkin ülke olması için kendi sorununu çözmesi gerekiyor. Türkiye, bunun sinyalini aldı" dedi; "Ancak silahlar sustuğunda konuşulabiliyor. Çözüm Türkiye'de" diye konuştu.
Katırcıoğlu: Demokrasi geliştikçe kimlik talepleri azalır
Prof. Dr. Erol Katırcıoğlu da çözümün temelinde demokratikleşme olduğuna dikkat çekti; "İktidar sahipleri henüz barış diline ulaşmış değil. Barışın o kadar yakın olduğunu düşünmüyorum. Demokrasi geliştikçe mağduriyet ve kimlik talepleri azalıyor. Konuşabilmeye, demokratik ortama ihtiyacımız var" dedi. (TK)
