Nesli tükenmekte olan beş tür koruma altına alındı

İklim krizi nedeniyle nesli tükenme tehdidi ile karşı karşıya olan beş tür; kuşlar, memeliler, sürüngenler, bitkiler ve omurgasızlar olarak belirlendi.

İstanbul

Nesli tükenmekte olan beş tür koruma altına alındı

* Fotoğraflar ve Kaynak: Anadolu Ajansı.

Tarım ve Orman Bakanlığı ile Avrupa Birliği (AB) iş birliğinde, Türkiye'de nesli tükenmekte olan Harran Kertenkelesi, çokgözlü Hatay mavisi (kelebek), bozkır kartalı, karakulak (kedigil) ve Hasbenli sığırkuyruğu bitkisi koruma altına alındı.

Ortak yürütülen "Yeni Bir Metodoloji Kapsamında Türkiye'nin Nesli Tehlike Altında Türleri İçin Tür Eylem Planları Hazırlanması, Uygulanması ve İzlenmesi Projesi" Ağustos 2020'de hayata geçirildi.

Projeyle, Türkiye Tür Koruma Stratejisinin oluşturulması ve Tür Eylem Planlarının hazırlanması için nesli tehlike altındaki türlere öncelik verilmesi hedefleniyor.

Hasbenli sığırkuyruğu.

"Kaçak avcılık yapmayın"

Koruma altına alınan türlerden Harran Kertenkelesi ile ilgili ise dün (2 Ekim) Urfa'da "Harran Kertenkelesi Eylem Planı Çalıştayı" düzenlendi.

Çalıştayda Anadolu Ajansı muhabirine konuşan Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) Genel Müdürlüğü Yaban Hayatı Dairesi Tür Koruma Çalışma Grubu Sorumlusu Adem Ağır, yurttaşları nesli tükenme tehdidi altında türleri koruma tedbirlerine uymaya davet etti.

"İnsanlardan kaçak avcılık yapmamalarını, bitkileri çiçeklenme dönemlerinde koparmamalarını istiyoruz" diyen Ağır, sözlerine şöyle devam etti:

"Korumaya aldığımız bazı nadir türler, halkımızın hoşuna gidiyor ya da farklı maksatlarla araziye çıkıp kendileri için edinmek isteyebiliyorlar. Fakat bunlar hassas, çok dar alanda yaşayan, endemik olan, belki belli bir bölgede yaşayan bitki ve canlı oldukları için sadece 5-10 tane olabiliyor. Bir tanesini koparırsanız veya canlıları korumazsanız yüzde 20'sini yok etmiş oluyorsunuz."

Çokgözlü Hatay mavisi.

Küresel ısıtma etkisi

Türkiye'de pek çok bitki ve hayvan türünün iklim krizi ve küresel ısıtma nedeniyle yok olmak üzere olduğuna dikkat çeken Tarım ve Orman Uzmanı Burak Tatar ise korunmaya alınacak türleri nasıl belirlediklerini söyledi. Tatar, proje yöntemlerini şöyle açıkladı:

"Projemizde öncelik verdiğimiz ve dört kategori altında topladığımız 20 farklı kriter vardı. Bu 20 kritere göre Türkiye'deki bütün türler, kuşlar, memeliler, sürüngenler, amfibiler, bitkiler, omurgasız türlerden bazılarını netleştirdik. Kuşlar, memeliler, sürüngenler, bitkiler ve omurgasızlar şeklinde beş grupta netleştik.

Bozkır kartalı.

"Hepsini temsil edecek bir tür seçtik ve model eylem planları hazırlamaya karar verdik. Sürüngenlerden Harran kertenkelesi, kuşlardan Bozkır kartalı, memelilerden bir kedigil türü olan karakulak, omurgasızlardan Hatay'da yaşayan kelebek türü ve bitkilerden Çanakkale civarında endemik olan, sadece o bölgede yayılış gösteren Hasbenli sığırkuyruğu üzerinde çalışma kararı aldık."

Türkiye'de 364 tür tehlikede

Popülasyonunu son 24 yılda yaklaşık yüzde 86 azalan Orfoz balığı.

Türkiye'de 10 binden fazla bitki türü, 170'den fazla memeli, 470 kuş, 480 deniz balığı, 350 kelebek, 106 sürüngen ve 80 binden fazla omurgasız tür yaşıyor.

Dünyada bilinen türlerin 16 bin 928'i yok olmak üzere, tehlike altında ya da hassas türler arasında.

Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN) Kırmızı Liste'ye göre ise Türkiye'de, küresel ölçekte tehlike altında olan 364 tür ve alttür yer alıyor.

Oysa Türkiye bitkilerinin yüzde 34'ü endemik ve bitki coğrafyası İran-Turan, Avrupa-Sibirya ve Akdeniz olmak üzere üç bölgenin kesişiminden oluşuyor.

WWF-Türkiye, ekosistemlerin sağlığı açısından gösterge türler arasında yer alan deniz kaplumbağası, orfoz, yunus ve saz kedisi hakkında araştırma, izleme ve koruma çalışmalarını yürütüyor.

(TY)