İngiltere | “Monarşi karşıtlarının gözaltına alınması endişe verici”

İngiltere’de Kraliçe 2. Elizabeth’i anmak ve oğlu Charles’ı resmen kral ilan etmek için yapılan törenler sırasında protesto gösterisi düzenleyen kişilerin gözaltına alınması ülkedeki hak örgütlerince tepkiyle karşılandı.

İstanbul

İngiltere | “Monarşi karşıtlarının gözaltına alınması endişe verici”

Kral 3. Charles, St. Giles Katedrali'nin önünde. (Foto: AA)

İngiltere'deki insan hakları ve ifade özgürlüğü örgütleri, hayatını kaybeden Kraliçe 2. Elizabeth ve onun ardından tahta çıkan oğlu 3. Charles için İngiltere ve İskoçya'da yapılan törenler sırasında protesto gösterisi düzenleyen kişilerin gözaltına alınmasına tepki gösterdi.

The Guardian'ın haberine göre, İskoçya polisi, dün İskoçya saatiyle 15:00'de başkent Edinburgh'da 22 ve 52 yaşlarındaki iki protestocu erkeği gözaltına aldı. Protestocular "huzuru bozmak" ile suçlandı.

Gözaltılar gerçekleşmeden önce sosyal medya ve basına yansıyan görüntülerde polisin bir erkeği yerde sürükleyerek kalabalıktan uzaklaştırdığı görülüyordu. Protestocu, Kral 3. Charles, annesi 2. Elizabeth'in tabutunun arkasında yürürken tören alayına bağırırken kameralara yansıdı.

BBC Türkçe'nin haberine göre, Kraliçe'nin cenaze konvoyu İskoçya'nın Edinburgh kentindeki Royal Mile caddesinde ilerlerken bağırarak Prens Andrew hakkındaki iddiaları dile getiren kişi çevredekiler tarafından tartaklandı ve polis tarafından oradan uzaklaştırıldı.

Bundan bir gün önce de yine Edinburgh'da 22 yaşındaki bir protestocu kadın Charles'ın resmen kral ilan edildiği St. Giles' Katedrali önünde protesto gösterisi düzenlerken polis tarafından gözaltına alındı. Mariángela isimli kadın elinde, emperyalizm ve monarşi karşıtı bir pankart taşıyordu. Serbest bırakılan eylemci, ileri bir tarihte mahkemeye çıkacak.

"Onu kim seçti? O, benim kralım değil"

Londra'da da Parlamento Meydanı'nda elinde boş bir kağıt tutan avukat ve iklim aktivisti, polisin gözaltı tehdidi ile karşı karşıya kaldı.

Oxford kentinde duyuru sırasında Symon Hill isimli 45 yaşıdaki kişi, "Onu kim seçti?" diye bağırdı. Bu kişi de gözaltına alındıktan sonra serbest bırakıldı.

12 Eylül'de de Kral 3. Charles'ın Londra'daki parlamento binasındaki Westminster Hall'e gelişinden önce bina önünde "Benim kralım değil" yazan pankart tutan bir protestocu da polis tarafından uzaklaştırıldı.

Hak savunucuları "derin endişe içinde"

Kraliçenin ölümünün ardından yaşanan protesto ve gözaltılara ilişkin açıklama yapan Sansür İndeksi (Index on Censorship) yöneticisi Ruth Smeeth, Charles'ın kral ilan edildiği törenlerde protesto amaçlı gösteri yapan iki kişinin gözaltına alınmasının "derinden endişe verici" olduğunu söyledi.

Smeeth, protestoların ardından gelen gözaltıların bilerek ya da bilmeyerek vatandaşların ifade özgürlüğünü herhangi bir şekilde aşındırmak için kullanılmasına karşı dikkatli olunması gerektiği uyarısında bulundu.

İngiltere merkezli sivil özgürlükler sivil toplum kuruluşu BigBrother Watch'un direktörü Silkie Carlo da polisin "insanların destek, üzüntü veya saygılarını ifade etme haklarını kolaylaştırmak gibi görevleri olduğu kadar insanların protesto hakkını korumakla da görevli" olduğunu kaydetti.

Liberty (Hürriyet) isimli oluşumdan Jodie Beck de polisin elindeki gücü cezalandırıcı şekilde kullanmasının endişe verici olduğunu belirtti: "Protesto devletin bir hediyesi değil, temel insan hakkıdır."

TIKLAYIN - Kraliçe Elizabeth'in cenaze töreni 19 Eylül'de

TIKLAYIN - 3. Charles resmen Kral ilan edildi

Birleşik Krallık hakkında

Birleşik Krallık'ın yönetim sistemi, anayasal monarşidir. Birleşik Krallık (Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı / "United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland"); İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda olmak üzere dört kurucu ülkeden oluşan bir devlettir. Büyük Britanya terimi sadece; İngiltere, İskoçya ve Galler'i kapsar.

Birleşik Krallık'ı oluşturan kurucu ülkelerden İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda'da yetki devrine ("devolution") dayalı bir siyasi yapılanma bulunur. Yetki devri uyarınca, egemen devletin sahip olduğu yasama ve yürütme yetkilerinin bir bölümü, Birleşik Krallık Parlamentosu ("Westminster") tarafından farklı ölçülerde olmak üzere İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda'daki ulusal parlamentolara ve bunların seçtiği yürütme organlarına devredilmiştir. Bu sistemde, hukuken üniter devlet özelliği korunmakta ve merkezi parlamentonun yetki devrini geri alma veya değişiklik yapma hakkı muhafaza edilir. Yetki devrinden yararlanan kurucu ülkelerin, kendi egemenlikleri bulunmaz.

Ana hatları itibarıyla; anayasa, savunma, ulusal güvenlik, dış politika, vatandaşlık ve göç gibi konular, başkent Londra'daki Birleşik Krallık Parlamentosu'nun uhdesinde bulunur; İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda'daki yerel parlamentolar, bu konuların dışında kalan ve yetki devrinde bulunulmuş alanlarda yasama faaliyetinde bulunabilirler.

Kraliçe 2. Elizabeth'in hayatını kaybettiği 8 Eylül 2022 tarihi itibariyle, oğlu 3. Charles Birleşik Krallık ve diğer 14 İngiliz Milletler Topluluğu bölgesinin kralıdır.

* Kaynak: Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı

(SD)