"17-25 Aralık haberlerine yayın yasağı ‘ifade özgürlüğü ihlali"

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 17-25 Aralık sürecinde eski bakanlar Zafer Çağlayan, Muammer Güler, Egemen Bağış ve Erdoğan Bayraktar'a yönelik TBMM’de başlatılan “yolsuzluk” soruşturmasına ilişkin haberlere Sulh Ceza Mahkemeleri aracılığıyla yayın yasağı getirilmesine dair Banu Güven, Yaman Akdeniz ve Kerem Altıparmak’ın yaptığı başvuruyu karara bağladı. 

Mahkeme, gazeteci Banu Güven’in 'ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine' karar verirken Yaman Akdeniz ve Kerem Altıparmak’ın gazeteci değil akademisyen olduğunu belirterek iki isim hakkında ‘hak ihlali’ kararı vermedi.

Mahkeme masraflarını Türkiye ödeyecek

Çıkarılan ihtiyati tedbirin bilgi ve fikri ifade özgürlüğünün haksız ihlali olduğuna karar veren yüksek mahkeme, yargılama masraflarının karşılığı olarak Türkiye’yi Banu Güven’e 1500 Euro tazminat ödemeye mahkum etti.

Üye hakim Egidijus Kūris Yaman Akdeniz ve Kerem Altıparmak’ın da ifade özgürlüğünün ihlal edildiğini belirterek karara muhalefet şerhi düştü.

Kararda "Nitekim, ihtilaf konusu olan ihtiyati tedbir, gelecekteki herhangi bir yayımı veya yayını yasaklamayı amaçlayan önleyici bir tedbir teşkil etmiştir. Bu sebeple, bilgiye ulaşmak ve düşüncesini ifade etmek isteyen davacının hakları gerektiği gibi yeterli düzeyde korunmamış ve özgürlük hakkını kullanmasına engel teşkil etmiştir. Böyle bir müdahalenin, demokratik bir toplumda ve 10. madde kapsamında 'yasal bir dayanağı' yoktur" dedi.

Anayasa Mahkemesi de 2019’da dört bakan hakkında yolsuzluk iddiaları için kurulan Araştırma Komisyonu haberlerine yayın yasağı getirilmesinin ifade ve basın özgürlüğünün ihlali olduğuna hükmetmişti.

Ne olmuştu?

17-25 Aralık, 2013 ve 2014'te yürütülen ve bazı kamu kurum ve kuruluşları ile aralarında dört eski bakanın yer aldığı kamu görevlilerinin görevi kötüye kullanma ve rüşvet ile suçlandığı soruşturma olarak biliniyor.

17 Aralık 2013'te Cumhuriyet Savcısı Celal Kara'nın gözaltı talimatları ve ilgili mahkemelerin arama kararlarının yerine getirilmesi ile kamuoyu tarafından duyuldu.

İstanbul Emniyet Müdürlüğü Organize Suçlarla Mücadele ve Mali Şube Müdürlüğü ekipleri aralarında bürokratlar, banka müdürleri, çeşitli düzeyde kamu görevlileri ve dört bakan ile üç bakan çocuğunun olduğu kişilere "rüşvet, görevi kötüye kullanma, ihaleye fesat karıştırma ve kaçakçılık" suçlamalarıyla operasyon yaptı.

16 Ocak 2014'te Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu soruşturmayı başlatan Cumhuriyet Savcısı Celal Kara'nın görev yerini değiştirdi. 

Dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, soruşturmayı yürüten yargı ve emniyet mensuplarının Gülen Hareketi tarafından yönetildiğini ve "paralel devlet" yapılanmasında yer aldığı iddia etti.

Soruşturmaların ardından Egemen Bağış Avrupa Birliği Bakanlığı görevinden alındı İçişleri Bakanı Muammer Güler, Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar bakanlık görevlerinden istifa etti.

27 Kasım 2014'te de Ankara 7. Sulh Ceza Hakimliği 'Yolsuzluk Meclis Soruşturması' ile ilgili geniş bir "yayın yasağı" kararı verdi ve internet yazışmaları dahil bütün haberler sansürledi.

Haberlere getirilen yayın yasağıyla ilgili Banu Güven, Kerem Altıparmak ve Yaman Akdeniz Anayasa Mahkemesi'ne taşıdı. Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu da 10 Aralık 2014'te başvuruyu kabul etmedi. Üç isim daha sonra konuyu Ağustos 2015'te AİHM'e taşıdı.

5 Ocak 2015'te de TBMM'de yapılan oylamada eski bakanların Yüce Divan'a gönderilmemesine karar verildi.

(HA)