“Ey IBAN edenler” paylaşımından tutukluluğa AYM 'hak ihlali' dedi

Fotoğraf: AA / Arşiv

Haberin İngilizcesi / Kürtçesi için tıklayın

Twitter’dan yaptığı “Ey İBAN edenler” paylaşımı nedeniyle Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 216. maddesi uyarınca “Halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama” suçlamasıyla 3 Nisan'da tutuklanan 6 Mayıs’ta görülen ilk duruşmada da tahliye edilen Hakan Aygün hakkında Anayasa Mahkemesi (AYM) ‘hak ihlali kararı’ verdi.

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı koronavirüs nedeniyle canlı yayında IBAN numarası verip bağış kampanyası başlattığı için eleştiren Aygün'ün bireysel başvurusunu karara bağlayan AYM, Anayasa’ya, Yargıtay ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarına atıf yaptı. 

AYM kararında yasal sınırlılıkla belirlenen farklılıkları tahrike yönelmeyen, şiddet çağrısı ve nefret söylemi içermeyen, somut ve yakın tehlike düzeyine de ulaşmamış kışkırtmaların suça konu edilmesinin suçun kanuniliği ilkesiyle bağdaşmayacağına vurgu yaptı.

Aygün’ün paylaşımlarının toplumun bazı kesimlerini ötekileştiren hatta aşağılayan bir üslup kullandığının açık oluğunu belirten AYM kararında “Buna karşılık söz konusu paylaşımların bir bütün olarak toplumun bir kesimini sosyal sınıf, ırk, din, mezhep veya bölge farklılıklarından en az birine dayanılarak başka bir kesimine karşı kin ve düşmanlığa tahrik eden bir yönünün olduğunu söylemek mümkün görünmemektedir” dedi.

"Soruşturma yetersiz yapıldı"

Aygün’ün paylaşımlarında herhangi bir şekilde şiddetle ilişkilendirilecek bir ifade kullanmadığını belirten AYM, Aygün’e isnat edilen halkı kin ve düşmanlığa tahrik suçu yönünden zorunlu unsur olan yakın tehlikenin soruşturma mercilerince ortaya konulamadığını ifade ederek şöyle dedi:

“Paylaşımların kamu düzeni açısından ne şekilde somut bir tehlikeye sebebiyet verdiği soruşturma belgelerinde belirtilmemiştir. Bu bağlamda soruşturma mercileri bu paylaşımların sosyal medya ortamında birçok kişi tarafından beğenilmesine değinmişse de bunun herhangi bir şekilde kamu barışını somut olarak tehlikeye sokan bir durum olarak kabulü mümkün değildir. Yargıtay kararlarında İfade edilen ölçütler çerçevesinde başvurucunun paylaşımlarının kitlelerde nasıl bir etkileşim ve harekete sebebiyet verdiğiyle ilgili somut hiçbir tespit bulunmamaktadır.

Bu itibarla soruşturma belgelerinde yer alan tespit ve değerlendirmeler kapsamında somut olayda halkı kin ve düşmanlığa tahrik suçu yönünden tutuklama İçin gerekli olan suç işlendiğine dair kuvvetli belirtirim yeterince ortaya konulamadığı sonucuna varılmıştır.”

Mahkeme bu gerekçeden çıkarak şu hükmü kurdu:

• Tutuklamanın hukuki olmaması nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna,

• Anayasa'nın güvence altına aldığı kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine,

• Hakan Aygün'e 40 bin TL manevi tazminat ödenmesine oybirliğiyle karar verildi.

Anayasa Mahkemesi ayrıca Aygün’ün yargılamasının yerel mahkemede devam ettiğini belirterek Aygün’ün ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine yönelik şikayetinin ise incelenmesine gerek olmadığına hükmetti.

Ne olmuştu?

Hakan Aygün'ün tutuklanmasına bir başka avukat olarak Erdoğan'ın eski avukatlarından Mustafa Doğan İnal'ın şikayeti neden olmuştu. İstanbul Başsavcılığı'na gönderilen suç duyurusu dilekçesinde, Hakan Aygün'ün 31 Mart 2020'de sosyal medya hesabı Twitter üzerinden yaptığı paylaşımlarla "hakaret ve iftira içeren cümleler kurduğu" ifade edilmişti.

Bunun üzerine Bodrum'daki teknesinde 2 Nisan’da gözaltına alınan, bilgisayarına da el konulan Aygün, ertesi gün savcılık ifadesinin ardından tutuklanması istemiyle Bodrum Adliyesine çıkarılmıştı. “Halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama” başlıklı Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 216. maddesi uyarınca sorgulanan Hakan Aygün sorgusunun ardından tutuklanmıştı.

Aygün, gözaltına alınması öncesi yine Twitter hesabından bir açıklama yaparak, söz konusu tweeti yazanın kendisi olmadığını, sayfasına retweet yöntemiyle gönderilen bir mesaj olduğunu savunmuştu.

Aygün'ün 31 Mart 2020 tarihli "Ey İBAN edenler" konulu tweeti nedeniyle tutuklanmasına tepki gösteren avukatı Ahmet Çörtoğlu, "Üst sınırı üç yıl olan bir maddeyi dayanak yaparak deliller toplanmamış ve sanığın kaçma ihtimali ne binayen diye Hakan Aygün'ü attığı tweetler nedeniyle tutukladılar" demişti.

6 Mayıs 2020'de Bodrum 3. Asliye Ceza Mahkemesi'nde hakim karşısına çıkan Aygün tahliye edilmişti. (HA)