Haberin Kürtçesi için tıklayın
Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) 2020 özeti raporunu yayınladı. Rapora göre 1 Aralık 2020 itibariyle dünya çapında cezaevinde bulunan gazeteci sayısı 387 oldu.
Tutuklu gazeteci sayısındaki artış son beş yılda yüzde 17’yi buldu. 2015'te tutuklu olan gazeteci sayısı 328’di. 2019’da ise bu sayı 389’du.
RSF konuyla ilgili “Bu sayı dünya çapında tutulan gazeteci sayısının hala tarihsel olarak yüksek bir seviyede olduğu anlamına geliyor” değerlendirmesinde bulundu.
Rapora göre cezaevindeki gazetecilerin yarısından fazlası (yüzde 61) sadece beş ülkede tutuluyor. Üst üste ikinci yılda da Çin, Mısır, Suudi Arabistan, Vietnam ve Suriye dünyanın en büyük beş gazeteci hapishanesi arasında yer aldı.
Çin, dünyadaki tutuklu gazetecilerin yaklaşık üçte birine ev sahipliği yapıyor. Çin’de 117 tutuklu gazeteci bulunuyor. Suudi Arabistan’da ise 34, Mısır’da 30, Vietnam’da 28 ve Suriye’de 27 gazeteci tutsak.
Covid-19 etkisi
Kapsamlı olmasa da RSF’nin topladığı veriler Covid-19 salgını sonrasında, basın özgürlüğü ihlallerinde önemli bir artış olduğunu gösteriyor. Covid-19’un yayılma döneminde (Mart-Nisan-Mayıs) gazetecilere yönelik keyfi tutuklamalarda dört katlık bir artış yaşandı.0
1 Şubat'tan bu yana gazetecilikle doğrudan bağlantılı 300'den fazla basın özgürlüğü ihlali yaşandı.
Tutuklanan gazetecilerin çoğu sadece birkaç saat, bazı durumlarda birkaç gün veya bir hafta gözaltında tutulurken, salgınla ilgili haberleriyle tutuklanan 14 gazeteci hala cezaevinde tutuluyor.
Cezaevindeki kadın oranında yüzde 35'lik artış
2020'de cezaevinde kadın gazeteci sayısı yüzde 35 artışla, 31'den 42'ye ulaştı. Kadın gazetecilerin çoğu Ağustos'taki tartışmalı cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından Belarus'ta (4) ve koronavirüs krizinin ifade özgürlüğüne baskıda belirgin bir artış getirdiği Çin (2), İran (4), Mısır (3), Kamboçya (2), Vietnam ve Guatemala'da tutuklandı.
Kadınlar artık tutuklu gazetecilerin yüzde 11'ini oluşturuyor.
45 gazeteci rehin
Rapora göre dünya çapında en az 54 gazeteci, geçen yıla göre yüzde 5 daha az olmak üzere rehin tutuluyor. Rehineler üç Orta Doğu ülkesi, Suriye (34), Yemen (9) ve Irak’ta (11) yoğunlaşmış durumda.
Rehin alınanların 41’i profesyonel gazeteci, 7’si profesyonel olmayan gazeteci ve 6’sı medya kuruluşu çalışanı.
IŞİD’in elindeki rehin gazeteci sayısı 25, Yemen’de Husiler’in rehin tuttuğu gazeteci sayısı 7, El Kaide, Haya Tahrir el-Şam (HTS) ve diğer radikal silahlı grupların elindeki rehin gazeteci sayısı 13 ve tanımlanamayan örgütlerin elindeki gazeteci sayısı ise 9 olarak kayda geçti.
Deloire: Hakikati arama yolunda ödedikleri bedel
Rapora ilişkin RSF’nin internet sitesinde görüşlerine yer verilen Genel Sekreter Christophe Deloire, “Yaklaşık 400 gazeteci, yılbaşı kutlamalarını sevdiklerinden uzakta, hayatlarını tehlikeye atan koşullarda, hapishanelerde geçirecek” dedi.
Tutuklu gazetecilerin koronavirüs pandemisinin gazetecilik üzerindeki etkisini ve bazı gazetecilerin hakikati arama yolunda ödedikleri kabul edilemez bedeli doğruladığını dile getiren Deloire “Ayrıca, artan kadın gazetecilerin oranı, onların baskılardan kurtulmadığını da teyit ediyor” dedi.
(HA)
