Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Ankara 1. Sulh Ceza Mahkemesi tarafından 29 Nisan 2017'de erişim engeli konulan dünyanın en büyük çevrimiçi ansiklopedisi Wikipedia için Türkiye’den savunma istedi.
Türkiye’de iç hukuk yollarının tükenmesinin ardından, söz konusu engelleme kararını Wikipedia geçtiğimiz Nisan ayında AİHM’ne taşımıştı.
BTK'nın açıklamasına göre Wikipedia, "Türkiye'nin terör örgütlerini desteklediğini belirten içeriklerin siteden çıkarılmaması" üzerine engellenmişti. Söz konusu iki içerik kaldırılmayınca, sitenin tamamına erişim yasağı konulmuştu.
Molu: AYM başvuruya iki yıl boyunca cevap vermedi
İnsan Hakları Hukukçusu ve Avukat Benan Molu kararı bianet’e değerlendirdi ve süreç hakkında bilgilendirmede bulundu.
Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) iki yıl boyunca Wikipedia’nın başvurusuna cevap vermediğini hatırlatan Molu, sitenin avukatlarının bu nedenle AİHM’ne başvuru yaptıklarını söyledi.
"AİHM başvuruya önem verdi"
Normal şartlar altında AİHM’nin önünde çok fazla sayıda başvuru olduğunu ve savunma isteklerinin hükümete bildirilmesinin yıllar sürdüğünü dile getiren Malu, “AİHM üç ay içerisinde hükümete durumu bildirmiş ve savunma istemiş. Bu gelişme mahkemenin bu başvuruya önem verdiğini gösteren bir gelişme” diye konuştu.
Bu noktadan sonra olacaklara da açıklık getiren Molu şöyle devam etti:
“Başvuruyu yaptıktan sonra mahkeme dosyayı inceliyor ve “iç hukuk yolları tüketildi mi”, “AYM bu anlamda etkili mi” gibi sorular soruyor. Aslında savunma istemek dediğimiz bu soruların hükümete bildirimi.
“Daha sonra ise bu soruları cevaplaması için süre veriliyor. Bu süre genellikle 6 hafta. 6 hafta içerisinde hükümetin, bu soruları cevap hazırlaması isteniyor. Fakat hükümet genellikle çok yoğun olduğu için mutlaka bir ek süre talebinde bulunur, AİHM’de bu talebi kabul eder.
“Savunmanın alımının ardından mahkemenin isteyeceği bir şey yoksa karar yazım aşamasına geçilir.
"İfade özgürlüğü soruları soruldu"
"Wikipedia adil yargılanmanın ihlali ile hak ve özgürlüklerin sınırlandırılması konusunda bir başvuru yapmış. Ama mahkeme hükümete sadece ifade özgürlüğüyle ilgili soru sormuş.
"Bu durum AİHM’in sadece ifade özgürlüğü üzerinden bir değerlendirme yapacağı anlamına geliyor. AİHM’nin ihlal kararı verebilmesi için ise AYM’nin iki yıl boyunca böyle bir davaya bakmaması bakımından ‘etkili bir yol değil’ demesi gerekli.
“Eğer AİHM bunu demeye hazırsa o zaman ihlal kararı mutlaka çıkacaktır. Ama burada önemli olan kabul edilebilirlik aşaması. Mahkeme bu aşamayı geçmeden ihlal bulup bulmayacağına karar veremez. Onun için düğüm dönüp dolaşıp AYM’nin etkili olup olmadığı sorusuna geliniyor.
"İhlal kararı çıkacağını düşünüyorum"
“Benim düşüncem mahkemenin sorduğu sorulardan yola çıkarak ve bu durumu AİHM içtihatlarıyla birlikte düşünürsek bir ihlal kararı çıkacağı, mahkemenin ifade özgürlüğü ihlali bulabileceği yönünde.” (HA)
