“Ayılar İnsanlara Saldırıyor” Haberleri Maksatlı mı?

Bugün Posta Gazetesi’nin ilk sayfasında “Bakmayın böyle sevimli göründüklerine – Ayılar 9 yılda 21 kişiyi öldürdü” başlığıyla bir haber yayımlandı.

“Nesli tükenme tehlikesinde olan ayı nüfusu av yasağı sayesinde arttı. Ancak yiyecek bulamadıkları için yerleşim yerlerine inen ayılardan vatandaş şikayetçi” denilen haberde Karadeniz Teknik Üniversitesi Yaban Hayatı Ekolojisi ve Yönetimi Bölümü’nden Prof. Dr. Şağdan Başkaya’nın şu görüşüne yer veriliyor:

“Ayılar 2009’dan beri 21 kişiyi öldürdü. 100 kişi sakat kaldı. Ayılar dokunulmazlık kazandı. İnsan yiyen ayı nesli geliyor.”

Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme (CITES) kapsamındaki türler arasında yer alan ve Türkiye'de sayısı 2500-3000 civarı olduğu tahmin edilen boz ayılarla ilgili, en fazla satan dördüncü gazetenin (Kaynak: Medyatava) ilk sayfadan böyle bir haber aktarması sonrası konuyu Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF) Türkiye Yaban Hayat Uzmanı Ahmet Emre Kütükçü bianet’e değerlendirdi.

“Maksatlı olarak yapılıyor izlenimi uyandırıyor”

“Bu haberler, özellikle kamuoyuna sunuş biçimi açısından endişeyle takip ediliyor ve avı yasak olan türün öldürülmesini meşrulaştırmak için maksatlı olarak yapıldığı izlenimi uyandırıyor.

“Dünyanın birçok bölgesinde olduğu gibi yabani hayvanlar ile insanın karşı karşıya geldiği ve çatışma yaşadığı durumlar olabilir.

“Bu tür durumlarda, yabani hayvanlara yönelik ön yargıları beslemek ve en kestirme yol olan öldürmek yerine, yapılması gereken şey, bu ilişkinin doğru yönetilmesi ve her iki tarafın da zarar görmekten korunmasıdır.

“Yaban Hayatının korunmasıyla ilgili kamu kuruluşlarının görevi, hem insan hem doğayı için kazan-kazan mekanizmalarını geliştirmek ve etkin bir şekilde uygulanmasını sağlamaktır.”

“Ayıların yaşam alanlarının daralması”

Ahmet Emre Kütükçü doğal hayatta ayı-insan ilişkisine ilişkin olarak da şunları söylüyor:

“Doğal yaşam ortamında birçok canlı gibi ayılar da, normal koşullarda insanla karşı karşıya gelmekten kaçınır.

“Dişi ayılar kış uykusundan çıktıkları mart ve nisan aylarında, açlığın da etkisiyle saldırgan davranışlar sergileyebilir. Ya da yavrularını büyüten anne ayılar bu dönemde hassas olabilir.

“Bu nedenle, insanın da mümkün mertebe ayıyla karşılaşmaktan kaçınması, kırsal alanda buna uygun rotaları ve araçları tercih etmesi veya gürültü çıkararak ilerlemesi daha güvenli bir yol olur.

“İnsan- ayı çatışmasının en önemli nedenlerinden biri de insan baskısına bağlı olarak yaşam alanlarının daralması ve doğal gıda kaynaklarının azalmasıyla insan kaynaklı gıdalara yönelmeleri.

“Bu durumda, arı kovanları, meyve ve sebze bahçeleri, çiftlik hayvanları ve çöplükler, onlar için kolay hedef olabiliyor.

“Bu nedenle, ayı popülasyonunun bulunduğu yerlerde, insanların doğru davranışlar konusunda eğitilmesi, çoban köpekleri, hayvanlara zarar vermeyen düşük voltajlı elektrikli çitler ve maddi zararların tazmini için sigorta sistemleri gibi önleyici tedbirlerin devreye sokulması gerekir.”

Ayıların korunmasıyla ilgili yasal düzenlemeler

Kütükçü, Türkiye’de boz ayıların korunmasına ilişkin yasal düzenlemelerle ilgili olarak da şu bilgileri paylaşıyor:

“Ülkemizde boz ayı gibi büyük memelilerin ölüm nedenlerinin başında yasadışı avcılık geliyor.

“4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu’nca oluşturulan Merkez Av Komisyonu’nun belirlediği ‘avlanacak av hayvanı türleri’ arasında yer almayan boz ayı ‘koruma altına alınan türler’ arasında listeleniyor.

“Türkiye, taraf olduğu ‘Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi’yle boz ayıların korunmasını taahhüt etmiştir.

“Ayrıca boz ayılar, Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme (CITES) kapsamındaki türler arasındadır.”

* WWF’in Boz ayıların dünyası başlıklı çalışması için tıklayın.

(EKN)