Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Maden Mühendisleri Odası, 18 Şubat’ta Muğla’nın Milas ilçesinde üç işçisinin hayatını kaybettiği maden göçüğüne ilişkin açıklamalarda bulundu.
Göçük, ocakta daha önce yapılan bir patlatma sonucu düşen blokların alındığı sırada meydana gelmişti. Maden Mühendisleri Odası'nın açıklamasında ocağın patlayıcı madde ruhsatının bulunmadığı bilgisi verildi.
Maden Kanunu’nun “ben yaptım oldu” anlayışıyla görüş alınmadan düzenlendiğini belirten Maden Mühendisleri Odası, madencilik kamu yararı doğrultusunda yapılmadığı sürece kazaların devam edeceğini ifade etti.
“60’a yakın taş düşmüş”
Olayın ardından TMMOB Maden Mühendisleri Odası İzmir ve Muğla il temsilcilikleri tarafından yapılan incelemeler sonucunda göçüğün gerçekleştiği ocağa ilişkin tespitler şöyle:
- Ocak açık işletme yöntemiyle üretim yapılan bir feldspat ocağıdır.
- Ocakta tek kademe mevcut olup yüksekliği yaklaşık olarak 40 metredir.
- Olay yaklaşık 40 metre yüksekliğinde olan ocak aynasından kopan kavlakların* çalışma alanına düşmesi şeklinde meydana gelmiştir.
- Düşen kavlakların en büyüğünün ebatları yaklaşık 8-10 metre olup 50-60 kadar kavlak iş makinalarının üzerine düşerek ölümlere neden olmuştur.
- Ocağın adına alınmış bir patlayıcı madde ruhsatı bulunmamaktadır.
- Olay yerinde yapılan incelemelerde ters ıskarpa* yöntemiyle çalışıldığı kanaatine varılmıştır.
Kurtulan madenci: Çatlak yaklaşık bir aydır vardı
75. Yıl Milas Devlet Hastanesindeki tedavisinin ardından taburcu edilen işçi Tayfun Akıncı, AA muhabirine kayadaki çatlağın yaklaşık bir aydır olduğunu söyledi.
Kamyonuna binip çalışmaya başladığında göçük olduğunu söyleyen Akıncı, başlarındaki çavuşa söylediklerini ifade etti:
"Burası göçecek altında kalacağız, burası mezarımız olacak. Olayın yaşandığı sabah da söyledik. Kayadaki çatlak yaklaşık bir aydır vardı. Biz bu çatlağı başımızdaki çavuşa birkaç defa söyledik. Çatlağın eski olduğunu söyleyerek bizi çalıştırdı. Olay günü ben yükü sardım, benden sonra Şükrü arkadaşım alana yanaştı. Ben o esnada parçalanan kaya parçalarının hizasına geldiğimde zelzele olmuş gibi haller oldu. Aşağıya indiğimde iş işten geçmişti. Makineler, arkadaşlarım, taşların altında kalmıştı. İlk esnada ne yapacağımızı bilemedik. Biz hep tehlikeyle çalışıyoruz."
"Kamu yararına madencilik"
TMMOB Maden Mühendisleri Odası, madencilik politikalarını ve mevzuatını belirleme yetkisine sahip olan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (ETKB) ve Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’ne (MAPEG) çağrı yaparak kamu yararı doğrultusunda bilimsel madenciliğin yaşama geçirilmesini istedi:
“Soma faciasından önce ve sonrası yaptığımız tüm açıklamalarda olduğu gibi, madencilik kamu yararı doğrultusunda, bilim ve tekniğe uygun yapılmadığı sürece bu kazalar ne yazık ki devam edecektir.
“Madencilik faaliyetlerinde en önemli sorun yaşanan ölümler nedeniyle işçi sağlığı ve iş güvenliği sorunudur. Madencilik politikasının temel ilkeleri belirlenerek bu ilkelere uygun bir maden kanunu ve gerekli mevzuat düzenlemeleri derhal yaşama geçirilmelidir.”
Maden KanunuMaden Kanunu’nda son düzenleme “Maden Kanununu ile Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair” 51 maddelik kanun teklifi ile Meclis genel Kurulu’ndan bu ay içinde onaylanarak kanunlaştı. Buna göre; - Maden Tetkik ve Aramanın (MTA) yurt dışında faaliyet göstermek üzere kuracağı şirketlerin arama ve araştırma faaliyetleri dışında işletme faaliyetinde de bulunmasına imkan tanındı. Bu kapsamda kurulacak özel hukuk hükümlerine tabi olacak şirketlere, piyasa şartlarında hareket edebilmeleri amacıyla bazı kanunlardan, KHK'lardan muafiyet ve istisnalar getirildi. - Maden Kanunu'nun amaçları arasına madenlerin "milli menfaatlere uygun olarak" aranması ibaresi eklendi. Ayrıca, "Maden İşletme Faaliyetleri", "Madencilik Faaliyetleri", "Görünür Rezerv Geliştirme Hakkı" ve "Teknik Eleman" tanımları yapıldı. - MTA Genel Müdürlüğü'nün yurt dışı faaliyetleri kapsamında hedef ülke yetkilileri ile yaptığı görüşmelerde, maden arama ve araştırma faaliyetleri ile ilgili olarak alınacak lisanslar için imzalanması istenilen sözleşmelerin, arama, araştırma faaliyetleri sonucunda ekonomik maden kaynaklarının bulunması durumunda, yapılacak işletme süreci ile ilgili yükümlülükler içermesi gerekçesiyle, kurulacak şirketlerin arama ve araştırma faaliyetlerine ek olarak işletme yapabilmesinin önü açıldı. - Kamu kurum ve kuruluşlarında bulunan uzmanlaşmış ve tecrübeli personelin ihtiyaç duyulması halinde söz konusu şirketlerde çalıştırılabilmesine imkan sağlandı. - Maden sahalarında madencilik dışında herhangi bir faaliyetin rezerv kaybına sebebiyet vermemek için Genel Müdürlüğün izin şartı aranması zorunluluğu getirildi. İşletme izinlerinin tapu kayıtlarına işlenmesi sağlanarak, diğer yatırımlar planlanırken bölgede maden işletmesi olup olmadığını tespit edebilmesine ve rezerv kaybına sebebiyet vermeyecek şekilde yatırımın planlanabilmesine imkan sağladı. - Gümüş ve platin madenleri için uygulanan devlet hakkında teşvik indiriminin yüzde 25 olarak düzenlenmedi, bu şekilde altın, gümüş ve platin madenlerinden alınacak devlet hakkı miktarı arttırıldı. - Teknik elemanların ve yetkilendirilmiş tüzel kişilerin beyanlarına sorumluluk getirilerek gerçek dışı beyanların önüne geçilmesi amacıyla; idari para cezası getirilerek, yetkilendirilmiş tüzel kişiler hazırladıkları rapor, proje ve her türlü teknik belge veya sundukları bilgi ve belgelerden sorumlu oldu. - Maden ruhsatlarının mahallinde yapılacak tetkik ve incelemeleri esnasında ruhsat sahiplerinin ya da vekilinin, denetim mahallinde hazır olması ve ruhsata ilişkin talep edilen bilgi ve belgeleri hazır bulundurması zorunlu hale getirildi. Tetkik ve incelemeler gerçekleştirilinceye kadar üretim faaliyetlerinin durdurulması müeyyidesi getirildi. - Kaçak üretim ve izinsiz sevkiyat yeniden düzenlendi. Buna göre; madenin ocak başı satış fiyatı üzerinden idari para cezası uygulanmasının önü açıldı. Ayrıca; kaçak üretim ve sevkiyat kapsamında cezayı uygulayacak idarelere açıklık getirildi. |
(TP)
* Maden ocaklarında atımdan sonra meydana gelen çatlaklar veya diğer yerlerde herhangi bir nedenle oluşan kılcal çatlakların zamanla büyümesi suretiyle ana kayaçtan ayrılıp askıda kalan ve tehlike yaratan, tıklatıldığında kof ses çıkaran taş veya cevher parçaları veya blokları.
* Kazı ya da lağımlarla oyularak, kademe alınlarının askıya alınması ve göçertilmesi. (Basamaklardaki güvenlik için önlenmesi savunulan bir yöntem).
