İliç’teki siyanür sızıntısı ve altın madenine karşı verilen mücadele

* Fotoğraflar ve video: Cihan Berk.

Türkiye'nin dört bir tarafı madencilik projeleriyle çevrilmiş durumda ve madencilik projeleriyle birlikte doğa her geçen gün daha fazla tahrip ediliyor.

Erzincan İliç'te siyanür sızıntısına yol açan Çöpler Altın Madeni'nin kapatılması için yapılan çağrılar devam ederken Erzincan'ın İliç ilçesine bağlı Çöpler bölgesinde, atık havuzundan siyanür sızdığı şikâyetinin ardından 21 Haziran 2022'de faaliyetine son verilen altın madeni, üç ay sonra 23 Eylül'de yeniden açılmıştı.

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB), İliç'te Anagold Madencilik tarafından işletilen altın madeninin kapasite artışı için verilen Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) olumlu kararına karşı açılan davanın duruşması 30 Kasım'da Erzincan İdare Mahkemesi'nde görüldü. Mahkeme tarafından verilen karar 15 gün içerisinde açıklanacak.

Erzincan'ın İliç ilçesinde Amerika ve Kanadalı Anagold Madencilik ile Çalık Holding'in ortağı olduğu Çöpler Altın Madeni'nin kapatılması için verilen mücadeleyi ve madenin insanlar, hayvanlar ve çevre için nasıl bir tehdit oluşturduğunu Sedat Cezayirlioğlu, Emek Partisi (EMEP) Erzincan İl Başkanı Haydar Polat ve çevre aktivisti Oruç Karacık ile konuştuk.



TIKLAYIN - Erzincan'daki asit dolu havuz zehir saçıyor

Türkiye'nin sağlığı tehlikede

İliç'te dünyada eşi benzeri olmayan kimyasalların kullanıldığını belirten ve siyanür dolu atık havuzusunu kamuoyuna duyuran Sedat Cezayirlioğlu:

"Yedi buçuk yıldır hem hukuksal hem de bilimsel olarak mücadele ediyorum. Türkiye'nin en prestijli üniversitelerinden bilimsel raporlar hazırlattım, o raporlara göre sadece bölgede değil bütün Türkiye'nin sağlığını etkileyecek bir proje devam ettiriliyor. Maden 88 gün boyunca kapalı kaldı 220 metreküp saf siyanürün Fırat Nehri ve havzasına karıştığını ispatladık."


Sedat Cezayirlioğlu.

TIKLAYIN - TTB: "İliç'teki siyanürlü solüsyon havaya dağıldı"

Kanser vakaları

Bölgede kanser vakalarında patlamalarının yaşandığını ve madende çalışan birçok kişinin kansere yakalandığını ifade eden Cezayirlioğlu, "39 çeşit kimyasal kullanılıyor ve 23 tanesi kanserojen kimyasallar ve bunların en basiti siyanür sülfürik asit, nitrik asit gibi dünyanın en tehlikeli kimyasalları kullanılıyor. Bizim ve çocuklarımızın geleceği yok ediliyor. Tarım alanlarına siyanür sızıntısı oldu, tehlike çok büyük. Bütün Türkiye'nin bu davaya sahip çıkmasını istiyorum," dedi.

Arıları kaybettik

EMEP Erzincan İl Başkanı Haydar Polat ise bölgedeki gözlemlerini şöyle aktardı:

"İliç'e gittiğimizde maden işletmeciliğinin yapıldığı yerin yakınındaki köyün muhtarı da geldi. Muhtar ilk başta durumla ilgilenmediğini ancak gelinen aşamada arılarını kaybettiğini, kendisinin de kanser olduğunu ve artık köylerinde eskiden ektikleri tarlalarda artık ekim yapamadıklarını söyledi.



"Büyük endişe duyuyoruz. Anagold Madencilik Şirketi şimdilik İliç'te maden çıkarıyor, ileride Dersim'e doğru gidecekler. Ovacık'ta birkaç köyde de sondaj çalışması yaptıklarını duyuyoruz. Bu şirket devletten aldığı destekle birlikte işlerini daha da büyütmeye çalışıyor."

TIKLAYIN - İliç'teki siyanür sızıntısı Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde

Atıkların buharlaşması

Kaz Dağları direnişinde altın madeniyle tanıştığını dile getiren çevre aktivisti Oruç Karacık ise, kendi deneyimini şöyle aktardı:

"Kaz Dağları'nda daha altın madeni çıkartılmadan çok büyük orman alanı yok edildi ve altın madeni çıkarılmaya başlansaydı doğanın bütün alanları yok edilecekti. Şu anda orada ağaç dikilse büyüyecek durumda. İliç'te ise artık ağaç dikmenin bir anlamı yok.

"10 ton altın aldılarsa 10 milyon ton doğa parçası toz haline getirilip siyanürden geçiyor. Tonlarca arsenik, cıva ve kurşun açığa çıkıyor, bunlar da siyanür havuzunda duruyor. Şirket, bu atıkların hepsini bırakıp gidecek. Altın madeni çıkarılan yerde kazalar da olacaktır ama kaza olmasa bile atıkların buharlaşması nedeniyle bile insanlar kanser oluyor. Siyanürün kansere etkisi bir ise, siyanürün çıkardığı arsenik bunu 1000'e katlıyor.

TIKLAYIN - Ekoloji örgütlerinden açıklama: "İliç, Türkiye'nin Çernobili'dir"

2022'de 10 Ekolojik Mücadele / Tuğçe Yılmaz

İliç'teki siyanür sızıntısı ve altın madenine karşı verilen mücadele / Cihan Berk
Sinop'ta yeni bir Çernobil yaşanmasın diye: Mücadeleye devam / Eren Dağıstanlı
İkizköylüler: Akbelen Ormanı yaşıyorsa direnişimiz sayesinde / Özlem Kara
Şırnak'taki ağaç kesimlerine karşı verilen mücadele / Roza Yiğit
Amasra'da termik santral inadına karşı verilen mücadele / Eren Dağıstanlı
"Sinpaş hiçbirimizden büyük değil" / Özlem Kara
Atık gemisi São Paulo'nun Türkiye'ye gelişinin durdurulması / Özlem Kara
Umudun bitmediği direniş: İkizdere / Eren Dağıstanlı
Kurutulan Marmara Gölü'nü kurtarmak için verilen mücadele / Özlem Kara
"Validebağ korudur, koru olarak kalacak" / Tuğçe Yılmaz

(CB/TY)